Romandan sinematografiye: Bülbülü Öldürmek örneğinde ayrımcılığı metinler arasında karşılaştırmalı okumak
From novel to cinematography: An intertextual comparative study of discrimination in To Kill a Mockingbird
- Tez No: 885097
- Danışmanlar: PROF. DR. TİLDA SAYDI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Karşılaştırmalı Edebiyat, Comparative Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Karşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Bu araştırmanın konusu, Harper Lee'nin ırksal ayrımcılığı konu alan Bülbülü Öldürmek romanındaki kavramsal (ayrımcılık) içeriği ile aynı adlı sinema filmi uyarlamasındaki açık ifadelerin ve örtük sergilenişlerin, yapısal ve izleksel çözümlemelerinin karşılaştırmalı yapılmasıdır. İncelenen her iki yapıtta, renk ve toplumsal sınıf ayrımcılığının anlatımı benlik duygusu, toplumsal-ekinsel-ekonomik farklılıklar temeli üzerinden işlenmiştir. Bu nedenle sayılan etmenler, araştırmanın kuramsal kapsamında ele alınan Du Bois'nın (1986) Çifte Bilinç, Omi ve Winant'ın (2015) Irksal Projeler ve Roediger'in (2018) Irksal Arada-kalmışlık adlı ekin kuramlarına dayandırılarak etkilerinin, her iki yapıtta kendini nasıl gösterdiğinin ve gösterirken ne gibi benzerlikler ya da farklılıklar olduğunun görünür kılınması amaçlanmıştır. Romanda, yazar Harper Lee'nin yaşamında bulunan ya da tanıdığı kişilerden esinlenme ile benzer kişiler işlenirken yazarın etkilendiği olaylara benzer kurgular aktarılılır. Bunlarla birlikte her iki yapıtta, dönemin içinde barındırdığı ayrımcılık olgusu, toplumsal, ekinsel ve hukuksal etmenleriyle ortaya koyulmuştur. Dolayısıyla her iki yapıttaki yapısal ve izleksel verilerden yola çıkılarak varılan bulgular ve çözümlemelerde, romandan sinema filmi uyarlamasına doğru yapılan aktarımın nasıl ve ne kadar etkili olduğu karşılaştırılmıştır. Araştırma (1) kavramsal çerçeve, (2) kuramsal çerçeve, (3) yöntem, (4) uygulama, (5) tartışma, sonuç ve öneriler olarak altı ana bölümden oluşmuştur. Nitel bir araştırma olan çalışmamız betimsel yöntemle ele alınmıştır. Metinler arası karşılaştırmada, romanın ve sinemaya uyarlamanın yapısal ve izleksel çözümlemelerine başvurulmuştur: Roman yapısal açıdan incelenirken, Reuter'in (2022) (a) uzam, (b) zaman, (c) kahraman, (d) olay örgüsü, (e) anlatıcı, (f) bakış açısı öğeleri ele alınmıştır. Romanın söylem çözümlemesi, toplumsal-edimsel (Fr. socio-pragmatique) ilişkilendirilmelere başvurarak yorumlayıcı (Fr. herméneutique) yaklaşımla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca anlambilimsel (Fr. sémantique), söz dizimsel (Fr. syntaxique) ve göstergebilimsel (Fr. sémiologique) ögeler söylem çözümlemesi kapsamında ele alınmıştır. Sinemaya uyarlamanın yapısal incelemesi Reuter'in (2022) yöntemine dayanırken sinemaya uyarlamanın izleksel çözümlemesi, Christian Metz'in (1974) göstergebilimsel ve Roger Odin'in (2018/2000) göstergesel-edimsel (Fr. sémio-pragmatique) yaklaşımlarıyla incelenmiştir. Eleştirel söylem çözümlemesinde Van Dijk'in (2001) haber söylemi üzerinden geliştirdiği çözümleme aşamalarını sinema filmi incelemesine uyarlayan Uçar'ın (2021) yönteminden yararlanılmıştır. Roman ile sinemaya uyarlama arasındaki metinler arası karşılaştırma incelemesinde ise, Genette'in (1982) metinler arasılık (Fr. intertextualité) yöntemine başvurulmuştur. Roman ve sinemaya uyarlamanın izleksel incelemeleri, başlıklar; başlangıçlar; ten rengi ve toplumsal konum; ekonomik durum ve eğitim düzeni; benlik çatışması ve ekinsel-türesel haklar; dil ve söylem; toplumsal cinsiyetçilik ve yaşçılık başlıkları altında ele alınmıştır. Roman ve sinemaya uyarlamanın incelenmesi sonucunda film uyarlamasının okunmasıyla elde edilen ayrımcılığa dair bulguların romana göre film yoluyla aktarıldığında etkisinin azaldığı ve romandan filme yapılan uyarlamanın uyarlama türlerinden sadık uyarlama olduğu saptanmıştır.
Özet (Çeviri)
This research aims to compare the concept of discrimination in Harper Lee's novel To Kill A Mockingbird and in the movie adaptation of the same name. The explicit expressions and implicit presentations are compared and analysed in the two works of art. In both works, the expression of discrimination based on human skin color and social status, is examined through the sense of self-perception and socioeconomic differences. For this reason, these factors are based on Du Bois's (1986) Double Consciousness, Omi and Winant's (2015) Racial Projects and Roediger's (2018) Inbetweenness concepts, which are discussed within the theoretical scope of the research. It is aimed to expose how their effects manifest themselves in both works and what similarities or differences there are. In the novel, the author, Harper Lee is inspired by people in her life or by people she knew, so that similar people are portrayed with similar fictions in the events that influenced the author. In addition, both works reveal the concept of discrimination in a certain period through its social, cultural, and legal factors. Therefore, via the findings and analyses based on the structural and thematic data in both works, the way the narration in the novel was transferred to the movie adaptation and how effectively it was done are compared. The research consists of six main sections : (1) conceptual framework, (2) theoretical framework, (3) methodology, (4) implementation, (5) discussion, conclusion and recommendations. As a qualitative research this study was conducted with a descriptive methodology. For intertextual comparison, structural and thematic analyzes of the novel and the cinematographic adaptation were used: While analyzing the novel from a structural perspective, Reuter's (2022) elements of (a) place, (b) time, (c) protagonist, (d) plot, (e) narrator, and (f) point of view are discussed. The discourse analysis of the novel was carried out with an interpretive approach by resorting to socio-pragmatic associations. Therewith, semantic, syntactic and semiotic elements are discussed within the scope of discourse analysis. Whereas the structural analysis of the film adaptation is based on Reuter's (2022) method, the thematic analysis of the filmic adaptation was examined through Christian Metz's (1974) semiotic and Roger Odin's (2018/2000) semio-pragmatic analysis approaches. In the critical discourse analysis method, Uçar's (2021) method was used, and he is known to have adapted the analysis stages developed by Van Dijk (2001) over news discourse to cinema analysis. Genette's (1982) intertextuality method was used in the intertextual comparisons analysis between the novel and the movie adaptation. Thematic review of the novel and movie adaptation were discussed under the headings of titles; beginnings; skin color and social position; economic situation and educational system; self-conflict and cultural-legal rights; language and discourse; sexism and ageism. As a result of the analysis of the novel and the movie adaptation, it was determined that the findings on discrimination obtained by analyzing the movie adaptation were less effective when transferred through the film compared to the novel and that the adaptation from novel to film was a faithful adaptation among the adaptation types.
Benzer Tezler
- Sinemada gerçeklik ve imge: Jean-Luc Godard'ın filmleri üzerinden göstergebilimsel bir çözümleme
Кинодогу чындык жана көрүнүш: жан-люк годардын тасмаларына семиотикалык анализ
KADİR YOĞURTÇU
Doktora
Kırgızca
2014
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK DEMİRKIRAN
- Süper kahraman filmlerinde çizgi romanların sinematografik anlatıya etkisi: Marvel sinematik evreni örneği
The effect of comics on cinematographic narrative in superhero movies: The example of the marvel cinematic universe
FURKAN ALPEREN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonAydın Adnan Menderes ÜniversitesiRadyo Televizyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLAN TÜYSÜZ
- 'Açlık Oyunları' film serisinde gözetim ve iktidar
Surveillance and power in the 'Hunger Games' film series
DİLAR DİKEN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sahne ve Görüntü SanatlarıGazi ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDAN ÖZSOY
- Edebiyat sinema bağlamında Fikrimin İnce Gülü ve Sarı Mersedes
Within the framework of cinema and literature Fikrimin İnce Gülü and Sarı Mercedes
ÖZLEM AKKAYMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABİDE DOĞAN
- Sinema ve edebiyat estetiği açısından Çalıkuşu uyarlamaları.
Cinema and literature adaptations of Çalıkuşu from the esthetic aspect
EMEL ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Sahne ve Görüntü SanatlarıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİLEK YALÇIN ÇELİK