Kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerine ve öğretmenlere göre eğitim yönetiminde 'beyaz fil sendromu'
'White elephant syndrome' in educational administration, according to school administrators and teachers working in public schools
- Tez No: 885895
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ RIZA ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 358
Özet
Bu araştırmanın amacı, kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin eğitim yönetiminde“beyaz fil sendromu”na ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda karma araştırma yöntemi izlenmiş ve karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Yapılan alanyazın taramasında, eğitim yönetiminde beyaz fil sendromuna ilişkin daha önce geliştirilmiş bir ölçme aracına rastlanamamış olmasına istinaden araştırmanın birinci aşaması olan nicel boyutta kullanmak üzere araştırmacı tarafından“Eğitim Yönetiminde Beyaz Fil Sendromu Ölçeği”geliştirilmiştir. 22 madde ve 5 alt boyuttan oluşan“Eğitim Yönetiminde Beyaz Fil Sendromu Ölçeği”ile araştırmanın nicel verileri toplanmış ve analiz edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunun evrenini, 2023-2024 eğitim öğretim yılında, Aydın ili Efeler ilçesinde bulunan kamu okullarında görev yapan okul yöneticileri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Efeler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünden alınan bilgilere göre, Aydın ili Efeler ilçesinde bulunan kamu okullarında toplam 123 okul müdürü, 195 müdür yardımcısı ve müdür başyardımcısı ve 3863 öğretmen olmak üzere toplam 4181 kişi görev yapmaktadır. Örneklem ise oranlı eleman yöntemi ile seçilen 410 okul yöneticisi ve öğretmenden oluşmuştur. Katılımcıların“beyaz fil”olgusuna ilişkin görüşlerini almak amacıyla genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutundan ulaşılan bulgular incelendiğinde; katılımcıların“beyaz fil”olgusuna ilişkin görüşlerinin ölçeğin genelinde“Orta”düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları incelendiğinde ise; katılımcıların“beyaz fil”olgusuna ilişkin görüşlerinin Millî Eğitim Bakanlığının (MEB) uygulamalarına yönelik olan“verimlilik”,“planlama”ve“paydaş”alt boyutlarının hepsinde“Yüksek”, okul yönetimlerinin uygulamalarına yönelik olan“bilinç”alt boyutunda“Düşük”,“israf”alt boyutunda ise“Orta”düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların“beyaz fil”olgusuna ilişkin görüşlerinin unvan değişkenine göre anlamlı bir fark göstermezken; cinsiyet, yaş, branş, çalıştığı eğitim kademesi ve mesleki kıdem değişkenlerine göre ise anlamlı bir fark gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmanın nitel aşamasında, nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilimden faydalanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunun çalışma grubunu ise amaçlı örnekleme tekniklerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla belirlenen ve 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Aydın ili Efeler ilçesindeki kamu okullarında görev yapan 4 yönetici ve 8 öğretmen oluşturmuştur. Nicel verilerin değerlendirilmesinden sonra araştırmacı tarafından sonda soruları hariç toplam 11 sorudan ve kişisel bilgiler bölümünden oluşan“Eğitim Yönetiminde Beyaz Fil Sendromu Görüşme Formu”adlı yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve nitel veriler bu form aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen bulgulara göre; katılımcıların görüşleri“Metaforlar”,“Beyaz Fil Sendromunun Varlığına İlişkin Görüşler”,“Beyaz Fil Sendromunun Eğitime Etkileri”,“Yönetici Özellikleri”,“Beyaz Fil Sendromunun Neden Olduğu Etik Sorunlar”ve“Beyaz Fil Sendromunun Önlenebilmesi için Öneriler”şeklinde 6 tema altında ele alınmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda araştırmaya katılan okul yöneticileri ve öğretmenlerin tamamı tarafından MEB'in uygulamalarında beyaz filler olduğunun dile getirilmesi dikkat çekici bir bulgu olarak öne çıkmaktadır. Eğitim örgütlerinde yönetici konumuna getirilecek kişilerde liyakate önem verilmesine, eğitim örgütlerindeki yöneticilerin paydaş görüşlerini dikkate almamasına ve eğitim yönetiminde beyaz fillerin önlenebilmesi için MEB tarafından okulların ihtiyaçlarının ayrı ayrı belirlenmesi gerektiğine yönelik bulgular da nitel boyutta dikkat çeken diğer bulgulardır. Araştırmanın sonuçları kapsamında, araştırmacı tarafından uygulamacılara ve araştırmacılara yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this research is to reveal the opinions of school administrators and teachers working in public schools regarding the“white elephant syndrome”in educational administration. For this purpose, a mixed research method was followed and an exploratory sequential design, one of the mixed method designs, was used. Since no previously developed measurement tool for white elephant syndrome in educational administration was found in the literature review, the“White Elephant Syndrome in Educational Administration Scale”was developed by the researcher to be used in the first phase of the research, in the quantitative dimension. Quantitative data of the study were collected and analyzed with the“White Elephant Syndrome in Educational Administration Scale”, which consists of 22 items and 5 sub-dimensions. The population of the quantitative dimension of the research consists of school administrators and teachers working in public schools in Efeler district of Aydın province in the 2023-2024 academic year. According to the information received from the Efeler District Directorate of National Education, a total of 4181 people, including 123 school principals, 195 principals and deputy principals and 3863 teachers, work in public schools in the Efeler district of Aydın province. The sample consisted of 410 school administrators and teachers. General survey model was used to obtain participants' opinions on the“white elephant”phenomenon. According to the findings obtained from the quantitative dimension of the research; it was determined that the participants' opinions regarding the“white elephant”phenomenon were at the“Moderate”level in the overall scale. When the sub-dimensions of the scale are examined; it was determined that the participants' views on the“white elephant”phenomenon were“High”in the“efficiency”,“planning”and“stakeholder”sub-dimensions,“Low”in the“awareness”sub-dimension, and“Moderate”in the“waste”sub-dimension. Additionally, while the participants' views on the“white elephant”phenomenon did not show a significant difference according to the“title”variable; it has been determined that there is a significant difference according to“gender”,“age”,“branch”,“educational stage”and“professional seniority”variables. In the qualitative phase of the research, phenomenology, one of the qualitative research designs, was used. The study group of the qualitative dimension of the research consisted of 4 administrators and 8 teachers working in public schools in Efeler district of Aydın province in the 2023-2024 academic year, determined through maximum diversity sampling, one of the purposeful sampling techniques. After the evaluation of the quantitative data, a semi-structured interview form called“White Elephant Syndrome in Educational Administration Interview Form”, consisting of a total of 11 questions excluding the probe questions and a personal information section, was prepared by the researcher, and qualitative data were collected through this form. The data obtained was analyzed using the content analysis method. According to the findings obtained from the qualitative dimension of the research; the opinions of the participants were examined under 6 themes:“Metaphors”,“Opinions on the Existence of White Elephant Syndrome”,“Effects of White Elephant Syndrome on Education”,“Administrator Characteristics”,“Ethical Problems Caused by White Elephant Syndrome”and“Suggestions for Preventing White Elephant Syndrome”. In the qualitative dimension of the research, it stands out as a striking finding that all of the school administrators and teachers who participated in the research stated that there are white elephants in the practices of the Ministry of National Education. Other findings that draw attention in the qualitative dimension include the findings that merit should be given importance to those who will be appointed as administrators in educational organizations, that administrators in educational organizations do not take into account the opinions of stakeholders, and that the needs of schools should be determined separately by the Ministry of Education in order to prevent white elephants in educational administration. In accordance with the results of the research, suggestions were developed for practitioners and for researchers.
Benzer Tezler
- Kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerine ve öğretmenlere göre okul yönetiminde 'Külkedisi (Sindirella) Sendromu'
'Cinderella Syndrome' in school management according to school administrators and teachers working in public schools
FADİME GÜRSOY
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ERDEM
- Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasındaki ilişki
The relationship between the quality of work life of teachers and school administrators and their perception of organizational values
VENHAR KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH ADIGÜZEL
- Ortaöğretim okul yöneticilerinin inovasyon yeterlilikleri
Ortaöğreti̇m okul yöneti̇ci̇leri̇ni̇n i̇novasyon yeterli̇li̇kleri̇
FULYA ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA BAYRAKÇI
- Kamu okullarında bütçeleme ötesi yönetim modelinin uygunluğunun incelenmesi
Examining the suitability of the beyond budgeting management model in public schools
HALİL TUNCEL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM KARAKÜTÜK
- Örgütsel barışın fenomenolojik incelemesi ve okul etkililiği ile ilişkisi
Phenomenological study of organizational peace and its relationship with school effectiveness
YURDAGÜL DOĞUŞ
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN EREŞ