Üstün yetenekli öğrenciler ve normal gelişim gösteren öğrencilerin kişilik tipleri ile kariyer uyum yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of personality types and career adaptability skills of gifted students and non-gifted students
- Tez No: 885911
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMRE ERTEN TATLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Üstün Yetenekli Öğrenciler, Kişilik Tipleri, Kariyer Uyum Yetenekleri, Lise Öğrencisi, Gifted Students, Personality Types, Career Adaptability Skills, High School Students
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu araştırmanın amacı üstün yetenekli öğrenciler ve normal gelişim gösteren öğrencilerin kişilik tipleri ile kariyer uyum yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2023-2024 eğitim-öğretim yılında güneydoğu Anadolu bölgesindeki liselerde öğrenim gören ve araştırmaya gönüllü katılan 113 üstün yetenekli ve 192 normal gelişim gösteren öğrenci olmak üzere toplamda 305 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırmada Mesleki Kişilik Tipleri Envanteri, Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği ve demografik bilgileri elde etmek için araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson Korelasyon Katsayısı ve hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Demografik değişkenler ile kişilik tipleri ve kariyer uyum yetenekleri arasında anlamlı farklılaşmaların olduğu görülmüştür. Pearson korelasyon analizi sonuçlarına göre üstün yetenekli öğrencilerin kişilik tipleri alt boyutları olan araştırmacı, girişimci, geleneksel, sosyal ve sanatçı tip ile kariyer uyum yetenekleri arasında pozitif yönlü orta düzey bir ilişki, gerçekçi tip ile kariyer uyum yetenekleri pozitif yönlü düşük bir ilişki bulunmuştur. Normal gelişim gösteren öğrencilerin kişilik tipleri alt boyutlarından girişimci ve geleneksel kişilik ile kariyer uyum yetenekleri arasında orta düzey pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Gerçekçi ve sosyal kişilik ile kariyer uyum yetenekleri arasında düşük düzey pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Araştırmacı kişilik ile kariyer uyum yetenekleri arasında herhangi bir ilişki bulunmamıştır. Ayrıca yapılan hiyerarşik regresyon analizinde yaş, sosyal kişilik tipi ve girişimci kişilik tipi üstün yetenekli öğrencilerin kariyer uyum yeteneklerindeki varyansın %28'ini açıkladığı, normal gelişim gösteren öğrencilerin kariyer uyum yeteneklerini ise geleneksel kişilik tipi, sosyal kişilik tipi ve gerçekçi kişilik tipi toplam varyansın yaklaşık olarak %19'unu açıkladığı görülmüştür. Araştırma bulguları alanyazın kapsamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to investigate the relationship between personality types and career adaptability skills among gifted and non-gifted students. The sample comprised 305 high school students from the Southeast Anatolia region during the 2023-2024 academic year, including 113 gifted students and 192 non-gifted students who participated voluntarily. Instruments used in this study were the Vocational Personality Types Inventory, Career Adaptability Scale, and a researcher-developed personal information form to collect demographic data. Data analysis involved independent samples t-tests, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson Correlation Coefficient, and hierarchical regression analysis. Significant differences emerged between demographic variables and both personality types and career adaptability skills. Pearson correlation analysis revealed a moderate positive relationship among gifted students between the personality types of researcher, entrepreneur, traditional, social, and artistic, and career adaptability skills, with a low positive relationship for the realistic type. For non-gifted students, moderate positive relationships were found between the entrepreneurial and traditional personality types and career adaptability skills, and low positive relationships between realistic and social personality types and career adaptability skills. No relationship was observed between the researcher personality type and career adaptability skills in this group. Furthermore, hierarchical regression analysis indicated that age, social personality type, and entrepreneurial personality type accounted for 28% of the variance in career adaptability skills among gifted students. In contrast, traditional, social, and realistic personality types explained approximately 19% of the variance among non-gifted students. The research findings are discussed within the context of existing literature, and recommendations are provided.
Benzer Tezler
- Kanıt temelli öğrenmeyi üstün yetenekli öğrenciler için sosyal bilgiler dersinde işe koşmak: Bir eylem araştırması
Applying evidence-based learning to social studies course for gifted children: An action research
YASEMİN YABANSU
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL KABAPINAR
PROF. DR. HAMZA AKENGİN
- Üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren öğrencilerin öz düzenleme ve başarıları arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtmaların aracı rolü
The mediating role of cognitive distortions in the relationship between self-regulation and achievement of gifted and normally developing students
ERDAL KILINÇ
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMRE ERTEN TATLI
- Üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren öğrencilerin kesirler konusunda problem kurma ve problem çözme süreçlerinin incelenmesi
Investigation of problem posing and problem solving processes of gifted and normally developing students on fractions
ZEHRA SAYDAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GABİL ADİLOV
- Bant karikatürleriyle desenlenmiş örnek olay yönteminin sosyal bilgiler dersinde başarıya, kalıcılığa ve yaratıcı düşünme becerisine etkisi
The effect of patterned case method with band caricatures on success, permanence and creative thinking skills in social studies course
BETÜL AKYÜREK TAY
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇAKMAK
- Üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumlarının incelenmesi
Investigation of attitudes of gifted students and students with normal development for physical education and sport course
SEVDA AKBULUT İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ FATMA ÇOLAKOĞLU