Porselen ve çini fabrikalarının yeniden işlevlendirilme olasılıkları: Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası örneği
Adaptive re-use potentials of tile and porcelain factories: Yıldız Tile and Porcelain Factory
- Tez No: 886459
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KUNTER MANİSA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Toplumda oluşan tarih bilincinin sonucu olarak ortaya çıkan koruma kavramı, mirasın tanımlanması ve korunması amacıyla yasal yönetmeliklerin oluşturulmasıyla şekillenmiştir (Kök [1]) (Ceylan [2]). İlk olarak Venedik Tüzüğü'nde vurgulanan“kültür varlığı”terimi, 2013 ICOMOS Bildirgesi'nde belirlenen değerlerin biri ile birlikte özgünlük barındıran varlıklar olarak tanımlanmıştır (Tuzocak [11]). Neill (1997) ve Geijerstam (2006)'a göre; kültürel değerler toplumsal belleğin oluşumuna katkıda bulunduğundan dolayı miras korunmalı ve yaşatılmalıdır (Neill [13]) (Geijerstam [14]). Bulunduğu çevrenin değişmesi, teknolojik gelişmeler, üretimin niceliği ve niteliğinin geliştirilmesi vb. nedenler, mirasın; mekansal, fiziksel ve bağlamsal kimliğine uygun işlevlerle yüklenerek dönüşümünü zorunlu kılmaktadır. Bu dönüşüm, söz konusu yapıların içerik, zaman ve bağlam olarak kentsel belleğe; geçmişte, şimdi ve gelecekte sağlayacağı katkıları tartışmayı zorunlu kılar ki bu araştırma Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası özelinde bunu amaçlamaktadır. Dünyada Sanayi Devrimi'nde ortaya çıkan endüstri yapılarının bir kısmı korunabilmiş/dönüştürülmüş, birçoğu ise kentsel ve teknolojik nedenlerle atıl durumda kalmıştır. İşlevini sürdürürken toplumsal/kültürel değerleri, özgün kimlikleri nedeniyle miras kapsamında olup koruma altına alınmış az sayıda endüstriyel miras yapısı vardır ve Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası bunlardan biridir. D'Aronco tarafından imparatorluk porselen ve çini fabrikası olarak inşa edilen yapı, Yıldız Sarayı/Parkı içinde bulunan önemli bir kentsel imgedir. Günümüzde dönem ekleri ve bazı donanımları ile halen ayakta olup endüstriyel miras niteliğiyle üretime devam etmektedir. Porselen ve çini üretimi açısından ülkemizin en eski ve önemli markalarından biri olan Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası'nın gerek konumu gerekse de donanımsal eskime ve yetersizlikler nedeniyle nitelik ve niceliksel özgünlüğünü koruyarak üretim işlevini sürdürmesi olası değildir. Yapılan donanımsal modernizasyon çalışmaları ve yapı bütünlüğü ile uyuşmayan Sümerbank ekleri de bu yetersizliğin en önemli kanıtıdır. Yıldız Çini ve Porselen Fabrikası'nın değişim sürecinin seramik üretimine bağlı mekan organizasyonu üzerinden okunması, kentsel bir imge olarak varlığının sürdürülmesi ve geleceğe taşınması amacıyla koruma/dönüşüm olasılıklarının tartışılması bu tezin kapsamını oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
The concept of conservation, which emerged as a result of the historical awareness in society, was shaped by the creation of legal regulations for the definition and protection of heritage (Kök [1]) (Ceylan [2]). The term“cultural heritage”is defined in the 2013 ICOMOS as assets that contain authenticity along with one of the values identified (Tuzocak [11]). According to Neill (1997) and Geijerstam (2006), cultural values contribute to the formation of social memory and therefore heritage should be preserved and maintained (Neill [13]) (Geijerstam [14]). Changes in the environment and technology demand that heritage sites adapt to fulfill functions aligned with their identity. This research explores how the Yıldız Tile and Porcelain Factory contributes to urban memory across time. Some Industrial Revolution-era buildings have been preserved, including the Yıldız Tile and Porcelain Factory, valued for their cultural significance and unique identity. Originally built by D'Aronco as an imperial porcelain and tile factory, this building stands as a vital urban landmark within Yıldız Palace/Park. Today, it still operates as an industrial heritage site, retaining its historical features and equipment. It is not possible for Yıldız Tile and Porcelain Factory, one of the oldest and most important brands of our country in terms of porcelain and tile production, to continue its production function by preserving its qualitative and quantitative originality due to its location and hardware aging and inadequacies. The most important evidence of this inadequacy is the hardware modernization works and the Sümerbank annexes that are incompatible with the integrity of the building. This thesis explores how the spatial organization of the Yıldız Tile and Porcelain Factory has evolved in ceramic production and discusses conservation/adaptive re-use possibilities to preserve its urban legacy and ensure its future existence.
Benzer Tezler
- Topkapı Sarayı Müzesi Yıldız Porselenleri Koleksiyonu'nun değerlendirilmesi
Evaluation of Yıldız Porcelain collection of the Topkapı Palace Museum
HÜLYA KALYONCU
Doktora
Türkçe
2011
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- 19. yüzyılda 'Eser-i İstanbul' damgalı porselen üretimi
'Eser-i İstanbul' stamped porcelain production in 19th century
ECEM HABERAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SUAT ALP
- Osmanlı porselen sanatı
Başlık çevirisi yok
BUKET BAYKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ÖZER