Geri Dön

Ṭaberī tefsirini sosyal ve kültürel bağlamında okumak

Reading Tabarī's tafsīr in terms of social and cultural context

  1. Tez No: 886557
  2. Yazar: ENES TEMEL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MESUT OKUMUŞ, PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 194

Özet

Sosyal ve kültürel bağlamı okuma, bir müfessirin insani özelliklerinden bağımsız olarak hareket edemeyeceği ve dolayısıyla toplumun ve kültürün bir ferdi olarak sahip olduğu aidiyetlerin tefsīr faaliyetine yansıması düşüncesi üzerine kuruludur. Dolayısıyla müfessirin incelenmesi birbirinden bağımsız biyografik inceleme ve tefsire dair eserlerinin tahlillerine alternatif olarak bilgiyi bir bütün olarak ele almaktadır. Buna göre biyografik verilerin müfessirin yaşadığı dönemin toplumsal biyografisi içinde şahsi biyografisinin var olduğunu ve bu iki biyografik etkileşimin tefsīr faaliyetine etkide bulunduğunu savunmaktadır. Dolayısıyla biyografik verilerdeki dağınıklığın dönemsel okumalarla entegre bir halde müfessiri sosyal ve kültürel bağlam içinde görmeyi amaçlamaktadır. İbn Cerīr eṭ-Ṭaberī, erken dönem tefsirinin en önemli figürlerinden bir tanesi olarak hicri III. asır Abbāsī toplumunda babasından kalan mali birikimin işletilmesi ile geçimini sağlamış ve devlet kademesinde görev almamıştır. İktisadi anlamda kişisel ihtiyaçlarını bu birikim ile karşılayan Ṭaberī'nin hayatı, ilim elde etmek için yaptığı riḥlelerle müktesebatını genişletmiş ve tefsirini de bu süreçte kaleme almıştır. Benimsemiş olduğu metot ile hadis rivayet birikimi ile dilbilim birikimini bir metinde birleştirerek gerek kendi dönemindeki gerekse de kendisinden sonraki müfessirler için doğrudan veya dolaylı olarak örnek alınmıştır. Ṭaberī, tefsīr metninin sınırlarına yönelik çizdiği çerçeve gereğince Faḫruddīn Rāzī ve Ḳurṭūbī gibi kendi dönemindeki sosyal ve kültürel hadiselerle ilgili kişisel gözlem ve kanaatlerini serdetmemektedir. Buna mukabil kendi dönemindeki sosyal ve kültürel hadiseler şayet tefsīr ilminin sınırları içinde bulunması, Kur'ân-ı Kerîm'in anlaşılmasına hizmet edecekse metne dahil etmektedir. Ancak buradaki en önemli ilke de metin hakimiyeti bakımından tefsiri gölgede bırakacak bir muhtevanın olmamasıdır.

Özet (Çeviri)

The reading of the social and cultural context is based on the idea that a commentator cannot act independently of his human characteristics, and therefore his belongings as a member of society and culture are reflected in his exegetical activity. Therefore, the study of the mufsīr treats knowledge as a whole, as an alternative to independent biographical analysis and analysis of his exegetical works. Accordingly, he argues that biographical data shows that the mufassir's personal biography exists within the social biography of the period in which he lived, and that the interaction of these two biographies influences the activity of tafsīr. Therefore, he aims to integrate the scattered biographical data with periodical readings in order to see the mufassir in his social and cultural context. Ibn Jarīr al-Ṭabarī, one of the most important figures of early tafsīr, made his living in the third-century ʿAbbāsī society by managing the financial savings inherited from his father and did not hold a state position. Ṭabarī's life, which met his personal needs in economic terms with this accumulation, expanded his acquaintance with the riḥlīs he made to acquire knowledge and wrote his tafsīr in this process. With the method he adopted, Ṭabarī combined hadīth narration and linguistic knowledge in one text and was directly or indirectly taken as an example for the commentators of his time and after him. Ṭabarī does not present his personal observations and opinions about the social and cultural events of his time, as Faḫruddīn Rāzī and Ḳurṭūbī did, in accordance with the framework he drew for the boundaries of the tafsīr text. On the contrary, he includes the social and cultural events of his time in the text if they are within the boundaries of the science of tafsīr and will serve the understanding of the Ḳur'ān. However, the most important principle here is that there is no content that would overshadow the tafsīr in terms of textual dominance.

Benzer Tezler

  1. Es-sa'lebi'nin El-Keşf ve'l Beyan isimli tefsirinde El-Hacc suresinin tahlil ve tahkiki

    Başlık çevirisi yok

    YAVUZ KÖKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    DinDokuz Eylül Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER DUMLU

  2. Rivâyet tefsirinin tarihsel süreci üzerine pratik bir araştırma: Süddi, Taberi ve İbn Kesir örneği

    Başlık çevirisi yok

    MUSTAFA KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinErciyes Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM GÖRENER

  3. Taberî tefsirinde zâhir ve bâtın

    Exoteric and esoteric in tabari commentary

    MAHFUZ AÇIKGÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMuş Alparslan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET SALMAZZEM

  4. Taberî tefsirinde dil ve gramer

    Language and grammar in Tabari's tafseer

    MUSTAFA KARTAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YÜKSEL

  5. Taberî tefsirinde dirayet

    Free opinions in Tabarî's tafseer

    HACI ÖNEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ