Ṭaberī tefsirini sosyal ve kültürel bağlamında okumak
Reading Tabarī's tafsīr in terms of social and cultural context
- Tez No: 886557
- Danışmanlar: PROF. DR. MESUT OKUMUŞ, PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tefsir Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 194
Özet
Sosyal ve kültürel bağlamı okuma, bir müfessirin insani özelliklerinden bağımsız olarak hareket edemeyeceği ve dolayısıyla toplumun ve kültürün bir ferdi olarak sahip olduğu aidiyetlerin tefsīr faaliyetine yansıması düşüncesi üzerine kuruludur. Dolayısıyla müfessirin incelenmesi birbirinden bağımsız biyografik inceleme ve tefsire dair eserlerinin tahlillerine alternatif olarak bilgiyi bir bütün olarak ele almaktadır. Buna göre biyografik verilerin müfessirin yaşadığı dönemin toplumsal biyografisi içinde şahsi biyografisinin var olduğunu ve bu iki biyografik etkileşimin tefsīr faaliyetine etkide bulunduğunu savunmaktadır. Dolayısıyla biyografik verilerdeki dağınıklığın dönemsel okumalarla entegre bir halde müfessiri sosyal ve kültürel bağlam içinde görmeyi amaçlamaktadır. İbn Cerīr eṭ-Ṭaberī, erken dönem tefsirinin en önemli figürlerinden bir tanesi olarak hicri III. asır Abbāsī toplumunda babasından kalan mali birikimin işletilmesi ile geçimini sağlamış ve devlet kademesinde görev almamıştır. İktisadi anlamda kişisel ihtiyaçlarını bu birikim ile karşılayan Ṭaberī'nin hayatı, ilim elde etmek için yaptığı riḥlelerle müktesebatını genişletmiş ve tefsirini de bu süreçte kaleme almıştır. Benimsemiş olduğu metot ile hadis rivayet birikimi ile dilbilim birikimini bir metinde birleştirerek gerek kendi dönemindeki gerekse de kendisinden sonraki müfessirler için doğrudan veya dolaylı olarak örnek alınmıştır. Ṭaberī, tefsīr metninin sınırlarına yönelik çizdiği çerçeve gereğince Faḫruddīn Rāzī ve Ḳurṭūbī gibi kendi dönemindeki sosyal ve kültürel hadiselerle ilgili kişisel gözlem ve kanaatlerini serdetmemektedir. Buna mukabil kendi dönemindeki sosyal ve kültürel hadiseler şayet tefsīr ilminin sınırları içinde bulunması, Kur'ân-ı Kerîm'in anlaşılmasına hizmet edecekse metne dahil etmektedir. Ancak buradaki en önemli ilke de metin hakimiyeti bakımından tefsiri gölgede bırakacak bir muhtevanın olmamasıdır.
Özet (Çeviri)
The reading of the social and cultural context is based on the idea that a commentator cannot act independently of his human characteristics, and therefore his belongings as a member of society and culture are reflected in his exegetical activity. Therefore, the study of the mufsīr treats knowledge as a whole, as an alternative to independent biographical analysis and analysis of his exegetical works. Accordingly, he argues that biographical data shows that the mufassir's personal biography exists within the social biography of the period in which he lived, and that the interaction of these two biographies influences the activity of tafsīr. Therefore, he aims to integrate the scattered biographical data with periodical readings in order to see the mufassir in his social and cultural context. Ibn Jarīr al-Ṭabarī, one of the most important figures of early tafsīr, made his living in the third-century ʿAbbāsī society by managing the financial savings inherited from his father and did not hold a state position. Ṭabarī's life, which met his personal needs in economic terms with this accumulation, expanded his acquaintance with the riḥlīs he made to acquire knowledge and wrote his tafsīr in this process. With the method he adopted, Ṭabarī combined hadīth narration and linguistic knowledge in one text and was directly or indirectly taken as an example for the commentators of his time and after him. Ṭabarī does not present his personal observations and opinions about the social and cultural events of his time, as Faḫruddīn Rāzī and Ḳurṭūbī did, in accordance with the framework he drew for the boundaries of the tafsīr text. On the contrary, he includes the social and cultural events of his time in the text if they are within the boundaries of the science of tafsīr and will serve the understanding of the Ḳur'ān. However, the most important principle here is that there is no content that would overshadow the tafsīr in terms of textual dominance.
Benzer Tezler
- Es-sa'lebi'nin El-Keşf ve'l Beyan isimli tefsirinde El-Hacc suresinin tahlil ve tahkiki
Başlık çevirisi yok
YAVUZ KÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMER DUMLU
- Rivâyet tefsirinin tarihsel süreci üzerine pratik bir araştırma: Süddi, Taberi ve İbn Kesir örneği
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GÖRENER
- Taberî tefsirinde zâhir ve bâtın
Exoteric and esoteric in tabari commentary
MAHFUZ AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMuş Alparslan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SALMAZZEM
- Taberî tefsirinde dil ve gramer
Language and grammar in Tabari's tafseer
MUSTAFA KARTAL
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YÜKSEL
- Taberî tefsirinde dirayet
Free opinions in Tabarî's tafseer
HACI ÖNEN
Doktora
Türkçe
2012
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF KOÇ