Kurmaca tekniği bakımından Türk edebiyatında polisiye roman
Detective novel in Turkish literature in terms of fiction technique
- Tez No: 886571
- Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: crime fiction, novel, fiction, memory, metafiction, crime, city
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 360
Özet
Polisiye edebiyat türünün daha önce kuramsal açıdan etraflıca irdelenip kurgunun yapısal ve tematik unsurlarının belli bir disiplinle açıklanmadığı anlaşılır. Polisiye roman üzerine yapılan tez, makale, deneme gibi birçok çalışmanın yalnızca bir yazar, bir dönem üzerinden kısıtlı bir şekilde ele alınması literatür açısından eksiklik oluşturur. Türk edebiyatında edebi üretiminde oynadığı büyük role rağmen, polisiye roman üzerine akademik açıdan henüz yeterli düzeyde inceleme yapılmaması çalışmanın ana sorunları içerisinde yer alır. Polisiye metinler; birbiri içerisine geçen, girift bir olay örgüsü üzerine kurulan; varlık, bilgi, zaman, mekân üzerine yapılan birçok felsefi görüş ve düşüncenin uygulama alanını kapsamakta bu yönüyle de sosyal, siyasi, iktisadi ve hukuki gibi birçok alandan istifade edip bu alanlarla ilgili olay, durum ve problemleri konu edinmektedir. Genel itibarıyla türün, bir kent edebiyatı olduğu buna bağlı olarak da kent, yalnızlık, yabancılaşma, şiddet, cinsellik, adalet suç gibi birçok izleğin de daha belirgin ve çok yönlü irdelenmesine olanak tanıdığı anlaşılır. Soruşturmacı-kurban-suçlu üçgeninden hareketle; oyun, kurgu, muamma ilişkilerinin çeşitli varyasyonlarının denendiği en güzel örnekleri aktarır. Özellikle üst kurmacanın ve belleğe dair olan zamansal kurgulamaların ön planda olduğu polisiye metinler insan zihni ile kurgu arasında bağlantılar kurarak çeşitli yöntem ve tekniklerin de gelişmesine olanak tanır. Geleneksel polis tiplerinin günümüz dedektif karakterlerin arketipleri olması aynı zamanda değişip dönüşen polisin de tipolojisini oluşturur. Çalışmanın amacı Türk edebiyatında Tanzimat öncesinde yazılan eserlerden günümüze kadar yazılan romanlar incelenerek ve seçkiler yapılarak polisiye edebiyatın genel tipolojisini çıkarmak ve kuramsal açıdan literatüre katkı sağlamaktır. Polisiye yazının başlangıçtan günümüze sistemli ve düzenli bir şekilde değişmeyen bir kurgu grafiğinin olduğu görülür. Belli bir dönemde farklı yazarların farklı tip kurgulama yöntemleri kullanması ve çok sesli bir ortam oluşturması çalışmanın zorlukları arasında yer alır. Çalışma bu noktada genel olanlardan hareket edip genel bir değişim ve dönüşüm tablosu oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
It is understood that the genre of detective literature has not been thoroughly analyzed theoretically and the structural and thematic elements of fiction have not been explained with a certain discipline. The fact that many studies such as theses, articles and essays on detective novel are limited to one author and one period constitutes a deficiency in terms of literature. Despite the great role it plays in literary production in Turkish literature, the fact that the detective novel has not yet been examined at a sufficient level academically is among the main problems of the study. Crime fiction texts are based on an intertwined plot and cover the application area of many philosophical views and thoughts on existence, knowledge, time and space, and in this respect, they make use of many fields such as social, political, economic and legal fields and deal with events, situations and problems related to these fields. In general, it is understood that the genre is an urban literature, and accordingly, many themes such as the city, loneliness, alienation, violence, sexuality, justice, crime, etc. allow for a more prominent and multifaceted examination. Based on the triangle of investigator-victim-criminal, it conveys the best examples where various variations of play, fiction and enigma relations are tried. Especially detective fiction texts, in which metafiction and temporal constructions of memory are at the forefront, allow the development of various methods and techniques by establishing connections between the human mind and fiction. The fact that traditional police types are the archetypes of today's detective characters also constitutes the typology of the changing and transforming police. The aim of the study is to analyze the novels written in Turkish literature from the works written before Tanzimat to the present day and to make a general typology of detective fiction literature and to contribute to the literature in theoretical terms. It is seen that detective fiction has a fictional graph that has not changed in a systematic and regular way from the beginning to the present day. The fact that different authors use different fictionalization methods in a certain period and create a polyphonic environment are among the difficulties of the study. At this point, the study moves from the general ones and creates a general table of change and transformation.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası Türk öyküsünde anlatım teknikleri
Narrative techniques used in Turkish short stories after 1980
SEMİN CEYDA DEMİRCİOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAKİ ASİLTÜRK
- Metinlerarası ilişkilerle çok sesli bir Peyami Safa romanı: Yalnızız
A polyphonic Peyami Safa novel with intertextual relations: Yalnızız
MURAT GÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜNİL ÖZLEM AYAYDIN CEBE
- Latife Tekin'in romanlarında kadın ve kadın eğitimi
Women characters and women education in Latife Tekin's novels
BAĞDAGÜL KAYABAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABAHATTİN ÇAĞIN
- Kurmaca tekniği bakımından Nazlı Eray'ın romanları
Nazli Eray's novels in terms of fiction technique
HACER KAPLAN
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL ŞAHİN
- Geciktirilmiş öykü tekniği üzerine bir karşılaştırma: Tristram Shandy Beyefendi'nin hayatı ve görüşleri\Karı Koca Masalı
A comparative study on digressive narrative techniques: The life and opinions of Tristram Shandy, Gentleman\Karı Koca Masalı
ATİYE GÜLFER KAYMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Karşılaştırmalı EdebiyatOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN SAĞLIK