Geleneksel yapıların kent ekosistemine uyum bağlamında irdelenmesi, Kastamonu kentsel sit alanı örneği
Examination of traditional buildings in the context of adaptation to the urban ecosystem. Kastamonu urban site area example
- Tez No: 886692
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜL ASLI BOZBAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Kastamonu şehri, Tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar birçok farklı medeniyete ev sahipliği yaptığı için zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Bu mirası günümüze kadar taşımayı başarmış olan şehir hem kültürel hem de doğal potansiyeller bakımından çeşitlilik gösteren geleneksel yerleşim alanları ve kentsel imaj unsurları barındırmaktadır. Doğu-batı yönünde yükselen yamaçların ortasından kuzey-güney doğrultusunda akan Karaçomak Çayı etrafında gelişmiş olan şehir merkezinde farklı dönemlere ait tarihi yapıların değerli örnekleri varlığını sürdürmektedir. Bu karakteristiklerle önemli bir Anadolu kenti olmayı başaran ve araştırma alanı olarak tercih edilen Kastamonu Kentsel Sit Alanı, temel olarak iki ana başlıkta incelenmiştir. İlk olarak kentsel sit alanı içerisinde yer alan geleneksel dokuları oluşturan yapılar, yapıldıkları döneme ait medeniyetlerin kültürleri, sosyo-ekonomik durumları, kimlikleri, inançları, toplumsal yapıları değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmenin sonucunda kentsel gelişim ve tasarım kriterleri, kentsel imaj unsurları ve geleneksel dokular ortaya konmuştur. İkinci aşamada, aynı zamanda geleneksel dokuların şekillenmesinde de başlıca rol oynayan topoğrafya, iklim ve arazi örtüsü bileşenleri üzerinden kent ekosistemi incelenmiştir. Kentsel gelişimi şekillendiren başlıca faktör olan topoğrafyanın geleneksel yapılar üzerindeki etkileri değerlendirildikten sonra, güncel yapılaşma yoğunluğuna bağlı olarak meydana gelmiş olan yapay topoğrafya üzerinden günümüz Kastamonu kent ekosistemi üzerinde etkili olan dinamikler ortaya konmuştur. Eğim, bakı ve yükselti kriterleri üzerinden çok ölçütlü risk analizine tabi tutulan yapay topoğrafya; güneşlenme, arazi örtüsü/arazi kullanımı sınıfları, rüzgâr ve yağış bileşenleriyle birlikte yorumlanarak şehrin gelişimi, bu bileşenler doğrultusunda tartışılmıştır. Günümüz kent ekosistemini şekillendiren bu başlıca unsurların geleneksel yapıların oluşmasında etkili olan unsurlarla karşılaştırılması önemli çıkarımların yapılabilmesini sağlamıştır. Yapılan değerlendirmeler, kentleşme politikalarındaki önceliklerin geleneksel göstergelerden beslenmediği, yapı imar düzenlemelerinde kent kimliğini oluşturan doğal-kültürel imaj unsurlarının yeterince önemsenmediği, kent ekosisteminin sürdürülebilirliğinin ve afet risk taşıyan bazı unsurların göz ardı edildiği neticesine ulaştırmıştır. Son olarak, kültürel mirasını günümüze kadar taşıyabilmiş önemli bir Anadolu şehri olan Kastamonu'nun, geleneksel yapılarından feyz alınarak gelecek nesillere aktarılabilmesini sağlayabilecek öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Kastamonu City has a rich cultural heritage as it has hosted many different civilizations from prehistoric times to the present. The city, which has managed to carry this heritage to the present day, contains traditional settlement areas and urban image elements that vary in terms of both cultural and natural potential. Valuable examples of historic buildings from different periods (Paphlagonia, Byzantine, Çobanoğulları, Candaroğulları, Ottoman, Republican Period) continue to exist in the city centre, which was developed around the Karaçomak Stream, which flows in the north-south direction through the middle of the slopes rising in the east-west direction. Kastamonu Urban Protected Area, which managed to become an important Anatolian city with these characteristics and was preferred as a research area, was examined under two main headings. Firstly, the structures that constitute the traditional textures in the urban protected area and the cultures, socio-economic situations, identities, beliefs, and social structures of the civilizations of the period in which they were built were evaluated. As a result of this evaluation, urban development and design criteria, urban image elements and traditional textures were revealed. In the second stage, the urban ecosystem was examined through topography, climate and land cover components, which also play a major role in shaping traditional textures. After evaluating the effects of topography, which is the main factor shaping urban development, on traditional buildings, the dynamics affecting today's Kastamonu urban ecosystem have been revealed through the artificial topography that has occurred depending on the current construction density. Artificial topography was subjected to multi-criteria risk analysis through slope, aspect and elevation criteria; Insolation, land cover/land use classes were interpreted together with wind and precipitation components, and the city's development was discussed in line with these components. Comparing these main elements that shape today's urban ecosystem with the elements that are effective in forming traditional buildings has enabled important inferences to be made. The evaluations have concluded that the priorities in urbanization policies are not based on traditional indicators, that the natural-cultural image elements that form the urban identity are not given sufficient importance in building zoning regulations, and that the sustainability of the urban ecosystem and some elements that carry disaster risk are ignored. Finally, suggestions have been made to ensure that Kastamonu, an important Anatolian city that has been able to carry its cultural heritage to the present day, can be transferred to future generations by taking inspiration from its traditional structures.
Benzer Tezler
- Geography of social networks: The case of creative industries in Tomtom Neighborhood
Sosyal ağların coğrafyası: Tomtom Mahallesi'ndeki yaratıcı endüstriler örneği
ÖZLEM TEPELİ TÜREL
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK DEMİREŞ ÖZKUL
PROF. DR. SİLVİA MUGNANO
- Su duyarlı kentsel tasarıma yönelik yağmur bahçeleri modeli: Isparta örneği
The model of rain gardens for water sensitive urban design: The example of Isparta
SEDANUR SOLMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEHRİBAN ERASLAN
- Geleneksel yığma yapılarda taşıyıcı sistem hasarları ve nedenlerinin tespiti ile güçlendirme ve tamamlayıcı müdahale önerileri; Diyarbakır Suriçi örneği
Strengthening and completing intervention with determination of structural system and reasons of traditional masonary structures, Diyarbakir Surici example
NURSEN IŞIK
- Geleneksel Antakya evlerinin yapısal sistemlerinin fiziksel çevre denetimi bağlamında analizi
Analysis of the structural systems of traditional Antakya houses in the context of physical environmental audit
SEMANUR DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkAdana Alparslan Türkeş Bilim Ve Teknoloji ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN UŞMA
- Eski Foça kent dokusundaki geleneksel konut mimarisi ve kullanım sorunları
Traditional residence architecture in Eski Foça city texture and usage problems
GÖKÇE DENİZ ŞENOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ETİ AKYÜZ LEVİ