Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi 1484 numaralı Ruûs defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi (s.105-192)
Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi the transcription and assessment of 1484 numbered Ruûs register (p.105-192)
- Tez No: 887412
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAÇ TOSUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 411
Özet
Osmanlı Devleti'nde, ilk dönemlerde padişahın vekil-i mutlakı sadrazamın başkanlık ettiği en yüksek karar organı olarak kabul edilen Divân-ı Hümâyûn, devletin idari birimiydi. Divân-ı Hümâyûn'da görüşülerek karara bağlanan her konu, Beylikçi, Ruûs, Tahvil ve Amedi Kalemleri tarafından tutulan defterlere kaydedilmekteydi. Divân-ı Hümayûn defter serilerinden olan Ruûs defterleri, muhtemelen Kanunî döneminde gelişerek tutulmaya başlanmıştır ve devlet görevlilerinin tayin ve tevcihlerini ihtiva etmektedir. Bu tez çalışması, Devlet Arşivleri Başkanlığı'nın Bâb-ı Âsafî kataloğunda yer alan 1484 numaralı ruûs defterinin 105-192 sayfaları aralığını konu edinmektedir. Ele alınan defterin transkripsiyonunu yaptığımız kısmı H. Gurre-i Şa'banü'l-Mükerrem 1023 (M. 6 Eylül 1614) ile H. 2 Safer 1026 (M. 22 Şubat 1617) tarihleri arasında Divân-ı Hümâyûn'da alınan kararlar neticesinde merkeze ve taşraya yapılan tayin-terfi, tevcihat, terakkî ve tekâ'üd gibi kayıtları içermektedir. Çalışmamız üç bölümden meydana gelmektedir. Giriş Bölümünde Divân-ı Hümâyûn Kalemleri ve bu kalemin tuttuğu defterler tanıtılış ve ruûs defterleri ile ilişkisi anlatılmıştır. Birinci bölümde, 1484 numaralı ruûs defterinin değerlendirmesi yapılarak söz konusu defterin fiziki ve diplomatik özellikleri, takip edilen transkripsiyon usulü, muhtevası ve defterin geçtiği dönem açıklanmıştır. Akabinde bu alandaki literatür çalışmaları ve yüksek lisans tezleri tanıtılmıştır. İkinci bölümde Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi 1484 numaralı ruûs defterinde yer alan tayin-tevcih yapılan müesseseler hakkında bilgiler verilerek ve defter içerisinden örnekler tablolar üzerinden değerlendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu bölümde müderris ve kadı atama kayıtları Nev'izâde Atâyî'nin Şakâ'ik Zeyli adlı eseriyle karşılaştırılarak defterdeki yer alan ulemânın tayin terfi süreçleri biyografileri ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde ise söz konusu ruûs defterinin transkripsiyonu yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman Empire, the Divân-ı Hümâyûn, which was considered as the highest decision-making body sometimes chaired by the sultan and most of the time by the grand vizier, the absolute deputy of the sultan, was the administrative unit of the state. Every issue discussed and decided in the Divân-ı Hümâyûn was recorded in the registers kept by the Beylikçi, Ruûs, Tahvil and Amedi Offices. The Ruûs registers, one of the series of registers of Divân-ı Hümayûn, were probably developed and started to be kept during the reign of Kanunî and contain the appointments and grants of state officials. This thesis covers the pages 105-192 of the ruûs register numbered 1484 in the Bâb-ı Âsafî catalogue of the Presidency of State Archives. The transcribed part of register covers the recors such as appointments-promotions, assignment, addition and retirement, etc., made to the center and provinces as a result of the decisions taken in the Divân-ı Hümâyûn between H. Gurre-i Şa'banü'l-Mükerrem 1023 (C. 6 September 1614) and H. 2 Safer 1026 (C. 22 February 1617). The study is divided into three parts. The introductory chapter introduces the Divân-ı Hümâyûn Offices and the registers he kept, elucidating their relationship to the Ruûs registers. In the first part, the evaluation of the Ruûs register numbered 1484 is conducted, and the physical and diplomatic characteristics of the book, the transcription method used, its contents and the period in which the book was kept are explained. The second chapter provides information about the institutions appointed in the Ruûs register numbered 1484 of the Bâb-ı Âsafî Ruûs Office, and attempts to explain them by evaluating examples and tables from the register. Additionally, in this chapter, the appointment records of mudarris and qadi are compared with Nev'izâde Atâyî's work Şakâ'ik Zeyli, and the appointment promotion processes and biographies of the ulemas in the register are tried to be revealed. In the final chapter, the transcription of the Ruûs register in question is completed.
Benzer Tezler
- Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi 1484 numaralı Ruûs Defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi (s. 1-104)
Bâb-ı Âsafî Ruûs Kalemi the transcription and assessment of 1484 numbered Ruûs Register (p. 1-104)
EFNA KIRANDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİRAÇ TOSUN
- A.RSK 1572 numaralı ve 1735-1736 tarihli Bab-ı Asafi Ruus Kalemi Defteri (s. 50-95) transkripsiyon-değerlendirme-dizin
The register of Bab-i Asafi Ruus with A.RSK 1572 numbered and 1735-1736 dated (transcription-assessment-index)
AHMET BALİBEY
- 1527 numaralı Ruûs Defteri (1062-1065/1652-1655) tahlil ve metin
Ruus Book number 1527 (1062-1065 / 1652-1655) analysis and text
ESRA KOLİP
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihGümüşhane ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE KARAÇAY TÜRKAL
- A.RSK 1529 numaralı Ru'ûs Defteri (s.1-160), transkripsiyon-değerlendirme
The transcript and evaluation of the pages 1-160 of the Ruûs Book numbered A.RSK 1529 in the Bâb-ı safî notebooks catalog
ABDULKADİR UÇKUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ YURDAKUL
- 1517 numaralı İkindi Ruûs Defteri (1055-1056/1645-1647) tahlil ve metin
Afternoon Ruûs Book No 1517 (1055-1056/1645-647) analysis and text
ADEM KARADENİZ