Lise öğrencilerinde benlik farklılaşması ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide öz düzenleme becerilerinin aracı rolü
The mediating role of self-regulation skills in the relationship between identity differentiation and social media addiction among high school students
- Tez No: 887581
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL AY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: sosyal medya bağımlılığı, öz düzenleme, benlik farklılaşması, yapısal eşitlik modeli, social media addiction, self-regulation, self-differentiation, structural equation modeling
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Amaç: Bu araştırmada öz düzenleme becerilerinin benlik farklılaşması ile sosyal medya bağımlılığı üzerindeki ilişkiye aracılık edip etmediğinin incelenmesi ve bu çalışmanın bir diğer amacı öğrencilerin cinsiyet, sınıf düzeyi, barınma yeri, okul türü ve günlük sosyal medya kullanım süresine göre sosyal medya bağımlılık düzeylerinin farklılaşma durumunu incelemek amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada, sosyal medya bağımlılığı, öz düzenleme becerileri ve benlik farklılaşması arasındaki yordayıcı ve aracılık ilişkilerini belirlemek amacıyla yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırmanın hedef evreni lise öğrencileridir. Araştırma sürecinde örneklem grubunu oluşturmak amacıyla bu evrenden küme, büyüklüğe orantılı ve uygun örnekleme yöntemleri kullanılarak toplam 514 kişiden oluşan bir örneklem ile araştırma süreci yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Benliğin Ayrımlaşması ölçeği ve Öz düzenleme ölçeği ile kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelendiği görülmüştür. Çalışmanın bulgularına göre, sosyal medya bağımlılık düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyine ve barınma yerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte, sosyal medya bağımlılık düzeylerinin okul türüne ve günlük sosyal medya kullanım süresine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca, lise öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı, öz düzenleme ve benlik farklılaşması düzeyleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, öz düzenleme ile benlik farklılaşması arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Sosyal medya bağımlılığı ile öz düzenleme arasında orta düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Sosyal medya bağımlılığı ile benlik farklılaşması arasında da orta düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Analiz sonuçları, benlik farklılaşmasının sosyal medya bağımlılığı üzerindeki dolaylı etkisinin anlamlı olduğunu göstermektedir. Bu bulgu, öz düzenleme becerilerinin benlik farklılaşması ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide tam aracılık rolü oynadığını ortaya koymaktadır. Sonuçlar: Yapılan analizlere göre, sosyal medya bağımlılık düzeylerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, barınma yeri ve kardeş sayısı değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ancak, okul türü ve günlük sosyal medya kullanım süresine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Özellikle Fen Lisesi öğrencilerinin bağımlılık düzeylerinin diğer okul türlerine göre daha düşük olduğu ve 1-2 saat sosyal medya kullanan öğrencilerin bağımlılık düzeylerinin diğer sürelerle anlamlı derecede farklılaştığı tespit edilmiştir. Öz düzenleme becerileri, benlik farklılaşması ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkide tam aracılık rolü oynayarak, bu iki değişkenin sosyal medya bağımlılığı üzerindeki etkilerini anlamada önemli bir faktör olarak öne çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study aims to examine whether self-regulation skills mediate the relationship between self-identity differentiation and social media addiction. Additionally, the study aims to investigate the differences in the levels of social media addiction among students based on gender, grade level, place of residence, type of school, and daily social media usage time. Method: In the study, a structural equation model was used to determine the predictive and mediating relationships among social media addiction, self-regulation skills, and self-identity differentiation. The target population of the study consists of high school students. During the research process, a sample consisting of 514 individuals was formed using cluster, proportional, and convenience sampling methods from this population. The Bergen Social Media Addiction Scale, Self-Differentiation Scale, and Self-Regulation Scale, along with a personal information form, were used as data collection tools in the study. Findings: A study examined high school students' levels of social media addiction in relation to various variables. According to the findings of the study, it was found that the levels of social media addiction did not differ statistically significantly by gender, grade level, or place of residence. However, it was determined that the levels of social media addiction differed significantly by type of school and daily duration of social media use. The study also investigated the relationships between high school students' social media addiction, self-regulation, and self-differentiation levels. According to the findings obtained, there is a positive and moderately significant relationship between self-regulation and self-differentiation. A moderately significant negative relationship was found between social media addiction and self-regulation. There was also a moderately significant negative relationship between social media addiction and self-differentiation. The analysis results show that the indirect effect of self-differentiation on social media addiction is significant. This finding reveals that self-regulation skills play a full mediating role in the relationship between self-differentiation and social media addiction. Conclusions: According to the analyses conducted, it was found that the levels of social media addiction did not show a statistically significant difference according to variables such as gender, grade level, place of residence, and number of siblings. However, significant differences were found based on the type of school and daily social media usage time. Particularly, it was determined that the addiction levels of Science High School students were lower compared to other school types, and that the addiction levels of students who used social media for 1-2 hours differed significantly compared to other durations. Self-regulation skills played a full mediating role in the relationship between self-differentiation and social media addiction, emerging as an important factor in understanding the effects of these two variables on social media addiction.
Benzer Tezler
- Ergenlerin benlik saygıları ile beden imajlarının sosyal medya kullanımı ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An examination of adolescent's self-esteem and body image in terms of the use of social media and various variables
RUKİYE BÜŞRA KARAKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiYıldız Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NERMİN ÇİFTÇİ ARIDAĞ
- İzmir ili lise öğrencilerinde benlik imajı - başarı ilişkisi
Başlık çevirisi yok
A. GÜLAY ERDİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELAHAT KÖKTÜRK SUVARLI
- Lise öğrencilerinde kariyer kaygısı ile mükemmeliyetçilik ve benlik saygısı düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between career anxiety, perfectionism, and self-esteem levels in high school students
İBRAHİM ERDOĞAN YAYLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EYÜP ÇELİK
- Farklı öğretim programı izleyen öğrencilerde algılanan ana-baba öğretmen tutumlarının benlik kavramına etkisi
Başlık çevirisi yok
AYTÜL GÜVEN
Doktora
Türkçe
1993
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEN BAYKARA
- Lise öğrencilerinin ilişkili özerklik (özerk ilişkisel benlik) düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Kayseri ili örneği)
Researc of related automomy levels of lycee studendts in terms of some variations
ELİF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ZEKİ ILGAR