Algılanan örgütsel kronizm ile etik liderlik ve psikolojik sermaye ilişkilerinin hastane çalışanları üzerine örneklem incelenmesi
An examination of the relationship between perceived organizational cynicism, ethical leadership, and psychological capital: A sample study on hospital employees
- Tez No: 888007
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZCAN DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, Health Care Management
- Anahtar Kelimeler: Etik Liderlik, Kronizm, Psikolojik Sermaye, Chronicism, Ethical Leadership, Psychological Capital
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
İnsan kaynağı, örgütsel yapıların sahip olduğu önemli sermaye türlerinden birdir. Kurumlar, hedeflerine ulaşmak için yüksek bağlılık düzeyine sahip insan gücüne ihtiyaç duymaktadır. Ancak kayırmacılık ve alt dalı olan kronizm, örgütlerin gelişimini tehdit eden, örgütlerin belirlenen hedeflere ulaşmalarını geciktiren veya engelleyen etik dışı olguların başında gelmektedir. Toplum sağlığının temel alındığı sektörlerde özellikle sağlık kurumlarında karşılaşılan kayırmacı davranışlar, sağlık çalışanlarının psikolojik sermayesini olumsuz yönde etkileyebilir. Rekabet sadece teknolojik gelişmelerle değil aynı zamanda insan kaynakları yönetimiyle de şekillenmektedir. İşletmeler, sadece makinelerin ve sistemlerin verimliliğine dayanarak değil çalışanların psikolojik kapasitelerini geliştirerek rekabet avantajı elde etmeye de odaklanmaktadır. İnsanlar, organizasyonların en önemli sermayesini temsil ettiği için psikolojik sermaye, bireylerin güçlü yanlarına odaklanan bir yaklaşım sunmaktadır. Kurumlar çalışanların psikolojik sermayelerini güçlendirmek amacıyla farklı stratejilere başvurarak, çalışan motivasyonunu ve üretkenliğini artırabilmektedir. Ancak bu süreçte bireyler kadar örgüt kültürünün ve liderlik tarzının da dikkate alınması gerekmektedir. Kronizm ve etik olmayan liderlik, psikolojik sermayenin gelişimini engelleyebilmekte ve çalışanların motivasyonunu azaltabilmektedir. Bu nedenle bir örgütün sürdürülebilir rekabet avantajı elde edebilmesi için etik liderlik aracılığı ile oluşturulan adil bir çalışma ortamı sağlanması önemlidir. Bu çalışma, hastanelerde görev yapan sağlık personelinin kronizm algıları ile psikolojik sermaye ve etik liderlik bağlılıkları arasındaki ilişkiyi anlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın temel amacını destekleyen alt hedefler, farklı sağlık meslek gruplarının kronizm algısı, psikolojik sermaye ve etik liderlik alanındaki farklılıkları ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Araştırmanın evreni Elazığ ilinde faaliyet gösteren kamu hastanelerinde çalışan sağlıkçılar oluşturmaktadır. Kolayda örneklem yöntemi ile 369 çalışana anket uygulanmıştır ve elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Çalışmanın veri analizleri IBM SPSS Statistics 22 (SPSS Inc., Chicago, IL) ve aracılık etkisinin incelenmesi için AMOS v21 programında uygun istatistiksel yöntemler ile değerlendirilmiştir. Araştırmada demografik sorular, Kronizm Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği ve Etik Liderlik Ölçeğine ilişkin DFA yapılarak ölçeklerin geçerlilikleri incelenmiştir. Ölçekler arasındaki ilişkiyi incelemek için yapısal eşitlik modeli uygulanmıştır. Ayrıca güvenirlik analizleri yapılarak Cronbach Alpha katsayıları hesaplanarak kullanılan bu ölçeklerin geçerli ve güvenilir olduğu saptanmıştır. Araştırma kapsamında yer alan sağlık çalışanlarının; yaş, eğitim düzeyi, görev birimleri, meslekteki tecrübe, mevcut birimdeki görev süresi gibi demografik özelliklerinde anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Gelir düzeyi ve yönetici olup olmama düzeylerine göre etik liderlik bağlamında anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre hastane çalışanlarının kronizm algılarının psikolojik sermaye düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı düzeyde etkisinin olduğu belirlenmiştir. Analiz sonuçlarına göre kronizmin, psikolojik sermaye alt ölçeklerini( öz yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayanıklılık ) olumlu yönden etkisi bulunurken; kronizm ile etik liderlik arasında negatif anlamlı bir sonucun çıktığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Human resources are one of the most important types of capital that organizational structures possess. Institutions need a highly committed workforce to achieve their goals. However, favoritism and its subset, cronyism, are among the unethical phenomena that threaten the development of organizations, delaying or preventing them from reaching their specified goals. In sectors where public health is a priority, particularly in healthcare institutions, favoritist behaviors encountered can negatively affect the psychological capital of healthcare workers. Competition is shaped not only by technological advancements but also by human resource management. Businesses focus on gaining a competitive advantage not only by relying on the efficiency of machines and systems but also by enhancing the psychological capacities of their employees. People represent the most significant capital of organizations. Psychological capital offers an approach that focuses on individuals' strengths. Institutions can increase employee motivation and productivity by adopting various strategies to strengthen employees' psychological capital. However, in this process, it is necessary to consider not only individuals but also organizational culture and leadership style. Cronyism and unethical leadership can hinder the development of psychological capital and reduce employee motivation. Therefore, for an organization to achieve sustainable competitive advantage, it is essential to provide a fair working environment created through ethical leadership. This study was conducted to understand the relationship between the perceptions of cronyism, psychological capital, and ethical leadership commitment among healthcare personnel working in hospitals. The sub-objectives supporting the primary aim of the study intend to reveal the differences in cronyism perception, psychological capital, and ethical leadership among different healthcare professional groups. The population of the research consists of employees from three public hospitals operating in Elazig. A survey was administered to 369 employees using a convenience sampling method, and the obtained data were evaluated. The data analyses were performed using IBM SPSS Statistics 22 (SPSS Inc., Chicago, IL) and AMOS v21 programs with appropriate statistical methods to examine the mediation effect. Demographic questions, the Cronyism Scale, the Psychological Capital Scale, and the Ethical Leadership Scale were subjected to DFA to examine the validity of the scales. A structural equation model was applied to examine the relationship between the scales. Additionally, reliability analyses were conducted, and the Cronbach Alpha coefficients were calculated, confirming that the scales used were valid and reliable. The healthcare workers included in the study did not show significant differences in demographic characteristics such as age, education level, departments, professional experience, and tenure in their current unit. However, a significant difference was identified in the context of ethical leadership based on income level and whether they held managerial positions. According to the research findings, the perception of cronyism among hospital employees has a positive and significant impact on their levels of psychological capital. The analysis results indicate that cronyism positively affects the sub-dimensions of psychological capital (selfefficacy, hope, optimism, and resilience), while there is a negative significant relationship between cronyism and ethical leadership.
Benzer Tezler
- Algılanan örgütsel kronizm ile örgütsel bağlılık ve algılanan örgütsel adalet arasındaki ilişki
The relationship between perceived organizational cronyism and organizational commitment and perceived organizational justice
KENAN SALUĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Kültür ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ÇAM KAHRAMAN
- Algılanan örgütsel kronizmin çalışan sessizliği üzerindeki etkisinde kişiliğin düzenleyici rolü
The moderating role of personality on the effect of the perceived organizational cronyism on employee silence
ALPER GÜRER
Doktora
Türkçe
2017
İşletmeİstanbul Arel Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVİN DENİZ
- Algılanan örgütsel kronizmin örgütsel muhalefet üzerine etkisinde örgüte güvenin aracı rolü: Adıyaman ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı orta öğretim kurumlarında bir araştırma
The mediating role of organizational trust in the effect of perceived organizational chronism on organizational dissent: A research in secondary education institutions affiliated to the Ministry of National Education in Adıyaman province
HABİB KAVAK
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİnönü Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYDANUR SEÇKİN
- Ortaöğretim kurumlarında kronizm algısının örgütsel güven üzerindeki etkisi
The effect of perception of cronyism on organizational trust in secondary schools
RUÇHAN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMED TURHAN
- Algılanan nepotizm, kronizm ve partizanlığın örgütsel intikam üzerine etkisi
The effects of perceived nepotism, cronyism, and partisanship on organizational revenge
NURİ KARACA