Kaygusuz Abdal'ın eserleri üzerine felsefi bir değerlendirme
A philosophical evaluation of Kaygusuz Abdal's works
- Tez No: 888008
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Kaygusuz Abdal, Alevî-Bektaşî edebiyatının kurucusu ve önemli bir temsilcisidir. Türk dili, kültürü ve tarihi için oldukça kıymetli olan yaklaşık on beş eserin şairi ve müellifidir. Alevî-Bektâşi geleneği içinde yetişmiş olan şair, Elmalı'da yaşayan Hacı Bektâş-ı Veli silsilesinden Abdal Musa'ya intisap etmiş ve uzun bir süre onun terbiyesinde ve hizmetinde bulunmuştur. Bu inceleme, XIV-XV. yüzyıllar arasında Anadolu ve Teke İli'nin tarihi ve sosyal durumunu ele alırken, aynı zamanda Kaygusuz'un bu bölgelerdeki hayatına ve düşünce yapısına da değinmektedir. Onun; tespit edilen eserleri çerçevesinde bilgi vererek, düşünce yapısı hakkında bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, çalışmada Kaygusuz Abdal ile ilgili yapılan bibliyografya araştırmasına da yer verilmiştir. Alevî-Bektâşi düşüncenin önde gelen isimlerinden biri olan Kaygusuz Abdal hakkında birçok edebî ve tasavvufî inceleme yapılmıştır. Ancak, bu çalışma önceki araştırmalardan farklı olarak Kaygusuz Abdal'ın eserlerini felsefi açıdan değerlendirmektedir. Kaygusuz Abdal düşüncesindeki Tanrı tasavvurunu izah ederek onun eserlerindeki teolojiyi detaylı bir şekilde ele almaktadır. Bu yönüyle tez, Kaygusuz Abdal'ın zihninde Tanrı algısı ve Tanrı'nın nitelikleri hakkında bir inceleme sunmaktadır. Alevî-Bektâşi geleneğinde, insanın değerinin ahlaki erdemlerle yakından ilişkilendirildiği görülür. Kaygusuz Abdal'ın Tanrı hakkındaki felsefi görüşlerinin yanı sıra edep, hoşgörü ve sabır gibi ahlaki değerlere verdiği önem de dikkate değerdir. Bu sebeple, Kaygusuz Abdal'ın eserleri Tanrı hakkındaki felsefi düşünceleriyle birlikte ahlaki öğretileri de içerdiğinden bu çalışma ona ait eserleri değerlendirerek yorumlamayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, Kaygusuz Abdal'ı bazı İslam filozoflarıyla ilişkilendirmiş ve onun İslam felsefesi geleneğindeki önemini vurgulamıştır. Eserlerinde konu ile alakalı bazı temel tasavvufi kavramlar araştırılmıştır. Buna göre Kaygusuz Abdal'ın vahdet'i vücud anlayışını içeren ifadelerin yer aldığı görüşüne varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Kaygusuz Abdal is the founder and an important representative of Alevi-Bektashi literature. He is the poet and author of approximately fifteen works that are very valuable for the Turkish language, culture and history. The poet, who was raised in the Alevi-Bektashi tradition, was affiliated with Abdal Musa from the Hacı Bektâş-ı Veli lineage living in Elmalı and was under his upbringing and service for a long time. While this review deals with the historical and social situation of Anatolia and Teke Province between the XIV-XV centuries, it also touches upon Kaygusuz's life and mentality in these regions. It aims to provide an evaluation of his thought structure by providing information within the framework of his identified works. In addition, the bibliographic analysis of Kaygusuz Abdal is also included in the study. Many literary and mystical studies have been made about Kaygusuz Abdal, one of the leading figures of Alevi-Bektashiism. However, unlike previous studies, this study evaluates Kaygusuz Abdal's works from a philosophical perspective. Focusing on the concept of God in Kaygusuz Abdal's thought, he discusses the theology in his works in detail. The study presents an examination of the understanding of God and the qualities of God in Kaygusuz Abdal's understanding. In the Alevi-Bektashi tradition, it seems that human value is closely associated with moral virtues. In addition to Kaygusuz Abdal's philosophical views about God, the importance he attaches to moral values such as decency, tolerance and patience is also noteworthy. For this reason, since Kaygusuz Abdal's works contain moral teachings along with philosophical thoughts, this study aims to evaluate and interpret all of his works. This study associates Kaygusuz Abdal with some Islamic philosophers and emphasizes his importance in the tradition of Islamic philosophy. In his works, some basic Sufi concepts related to the subject have been investigated. Accordingly, it has been concluded that Kaygusuz Abdal's wahdat includes expressions that include the understanding of the body.
Benzer Tezler
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevî-i Baba Kaygusuz'u: Tenkitli metin ve inceleme
Kaygusuz Abdal?s mesnevî-i Baba Kaygusuz: Critical edition and textual analysis
ZEYNEP OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SABUNCU
- Hacı Bektâş Veli'nin Makâlât'ı ile Kaygusuz Abdal'ın mensur eserlerindeki ortak ve farklı motifler üzerine bir inceleme
Başlık çevirisi yok
ZEKİYE ÜLKER ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Kaygusuz Abdal(Hayatı,eserleri ve düşünceleri)
(Life, works and thoughts) Kaygusuz Abdal
NESLİCAN AKMAN
- Ziya Bey Kütüphanesindeki 6706 No'lu cönk üzerine inceleme
An analysis on the 6706 numbered Cönk which exists in Ziya Bey Library
UĞUR MESCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- Kaygusuz Abdal'ın Mesnevî-i Sânî ve Mesnevî-i sâlis'i (İnceleme, metin, dizin, tıpkıbasım)
Mesnevî-i̇ Sânî and Mesnevî-i̇ Sâli̇s of Kaygusuz Abdal (Analysis-text-index-facsimile)
MEHMET FATİH UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZUHAL HASENE KÜLTÜRAL