Yetişkin bireylerde idrarda sodyum atımı ve diyetle sodyum alımının tuz eklenmiş besin tüketim sıklığı soru kâğıdı geliştirilerek belirlenmesi
Determination of sodium excretion in urine and sodium intake through diet in adult individuals by developing a food frequency questionnaire with added salt
- Tez No: 888284
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN BEYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: tuz tüketimi, sodyum alımı, besin tüketim sıklığı, idrar sodyum atımı, idrar kreatinin atımı, salt consumption, sodium intake, food consumption frequency, urinary sodium excretion, urinary creatinine excretion
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Çalışma 19-64 yaş grubu sağlıklı bireylerde ilk aşamada 24 saatlik ve spot idrarda sodyum atımının ve sodyum atımından tuz tüketim miktarlarının belirlenmesi, tuz eklenmiş besinlerin yer aldığı besin tüketim sıklığı sorukağıdı (BTS-Tuz) geliştirilerek geçerlilik çalışmasının idrar sodyum atım değerlerine göre belirlenmesi ve ikinci aşamada belirli bir örnek grubunda BTS-Tuz uygulanarak test edilmesi amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde bulunan iki Beslenme ve Diyet Danışma Merkezi'ne başvuran, çalışmaya katılmayı kabul eden tüm bireyler oluşturmuştur. Çalışmanın ilk aşamasında toplam 40 birey (Erkek: %42,5, Kadın: %57,5) çalışmanın örneklemini oluşturmuş, demografik özellikler istatistiksel yöntemlerle analiz edilmiş ve bireylerin idrar analizleri yapılarak idrarla sodyum, kreatinin atımları ve 24 saatlik idrar hacmi belirlenmiş ve geliştirilen tuz eklenmiş besin tüketim sıklığı soru kağıdı (BTS-Tuz) uygulanarak geçerliliği belirlenmiştir. Ortalama sodyum atımı spot idrarda 128,1±5,63 mmol/L ve 24-saatlik idrarda 136,6±6,53 mmol/L olup aradaki ilişki anlamlıdır (Fark: -8,475 mmol/L, -%6,2, r=0,194, p0,05). BTS-Tuz ortalama sodyum ve sofra tuzu miktarı sırasıyla 1637,15±351,59 mg,4,9±2,23 g ve besin tüketim kaydı ile sodyum ve sofra tuzu miktarı 1615,2±144,57 mg, 9,2±3,44 g bulunmuştur. Çalışmanın 2. aşamasında tüm bireylerin demografik özellikleri, fiziksel aktivite durumları, beslenme alışkanlıkları, 3 gün (birbirini izleyen günlerde) 24-saatlik besin tüketim kaydı alınmış, BTS-Tuz sorukağıdı uygulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Bireylerin günlük BTS-Tuz ve besin tüketim kaydı ile bulunan ortalama sodyum ve sofra tuzu tüketim miktarı sırasıyla 1502,6±334,59 mg, 13,9±2,65 g ve 1670,6±256,48 mg ile 11,2±2,34 g bulunmuştur. BTS-Tuz ortalama sodyum değeri ile besin tüketimi ile ortalama toplam sofra tuzu arasında r= 0,239 oranında negatif korelasyon bulunmaktadır. Sonuç olarak, idrarda atılan tuz ile BTS-Tuz ortalama sodyum ve sofra tuzu alımı; üç günlük besin tüketim kaydı ortalama sodyum ve sofra tuzu alımı ile idrarla spot ve 24-saatlik sodyum atımının uyumlu olduğu saptanmıştır. Spot idrarda sodyum atımı 24 saatlik idrarda sodyum atımı yerine kullanılabilir.Tuz ile optimize edilmiş besin tüketim sıklığı soru kağıdının da beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi için geçerli olduğu ve uygulanabileceği belirlenmiştir. Bu soru kağıdı, bireylerin tuz tüketimini ve genel beslenme alışkanlıklarını değerlendirmek için kullanılan bir araçtır. Tuz tüketiminin optimize edilmesi, sağlıklı beslenme ve sağlık yönetimi açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
The study was planned and conducted to determine the amount of sodium excretion in 24-hour and spot urine and the amount of salt consumption from sodium excretion in healthy individuals aged 19-64 years in the first stage, to determine the validity of the food consumption frequency questionnaire (BTS-Salt), which includes foods with added salt, according to urinary sodium excretion values and to test it by applying BTS-Salt in a certain sample group in the second stage. The population of the study consisted of all individuals who applied to two Nutrition and Diet Counselling Centres in Şehitkamil district of Gaziantep province and accepted to participate in the study. In the first stage of the study, a total of 40 individuals (Male: 42.5%, Female: 57.5%) constituted the sample of the study, demographic characteristics were analysed by statistical methods, urinary sodium, creatinine excretion and 24-hour urine volume were determined by urine analysis of the individuals, and the validity of the developed salt-added food consumption frequency questionnaire (BTS-Salt) was determined by applying it. The mean sodium excretion was 128.1±5.63 mmol/L in spot urine and 136.6±6.53 mmol/L in 24-hour urine and the relationship was significant (Difference: -8.475 mmol/L, -6.2%, r=0.194, p0.05). BTS-Salt mean sodium and table salt amounts were 1637.15±351.59 mg, 4.9±2.23 g and 1615.2±144.57 mg, 9.2±3.44 g, respectively. In the second stage of the study, demographic characteristics, physical activity status, dietary habits, 24-hour food consumption records were taken for 3 days (consecutive days), BTS-Salt questionnaire was applied and anthropometric measurements were taken. The mean daily BTS-Salt and food consumption records revealed that the mean sodium and table salt consumption of the individuals were 1502.6±334.59 mg, 13.9±2.65 g, 1670.6±256.48 mg and 11.2±2.34 g, respectively. There was a negative correlation of r= 0.239 between BTS-Salt mean sodium value and food consumption and mean total table salt. In conclusion, it was found that urinary salt excretion, BTS-Salt mean sodium and table salt intake, three-day food consumption record mean sodium and table salt intake and spot and 24-hour urinary sodium excretion were compatible. Spot urinary sodium excretion can be used as a substitute for 24-hour urinary sodium excretion.The salt-optimised food consumption frequency questionnaire was also found to be valid and applicable for the assessment of dietary habits. This questionnaire is a tool used to assess individuals' salt intake and general dietary habits. Optimising salt intake is important for healthy eating and health management.
Benzer Tezler
- Yetişkin erkeklerde alt üriner sistem semptomlarının incelenmesi: Yaşam kalitesi ve fiziksel aktivite ile ilişkisi
Investigation of lower urinary tract symptoms in adult men: Quality of life and physical activity relationship
AHMET RAŞİT DEĞİRMENDERELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Fizyoterapi ve RehabilitasyonAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA TOPRAK ÇELENAY
- Diyete eklenen l-arjininin nitrik oksit düzeyleri dinlenme metabolik hız ve antropometrik ölçümlere etkisi
The effects of dietary l-arginine supplementatiton on nitric oxide levels, resting metabolic rate and anthropometric measurements
NESLİHAN ÖNER
Doktora
Türkçe
2016
Beslenme ve DiyetetikGazi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EDA KÖKSAL
- Yetişkin bireylerde duygusal yeme davranışlarının besin seçimi, depresyon ve beden kütle indeksi ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of emotional eating behaviors with food choice, depression and body mass index in adults
GÖKBEN ANIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Bilgi ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDE SEVEN AVUK
- Yetişkin bireylerde sosyal medya bağımlılığı, beden algısı, öz saygı ve duygu durumu arasındaki ilişki
The relationship between social media addiction, body image, self-esteem and emotional status in adult individuals
CEREN MEMİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELÇUK ASLAN
- Yetişkin Bireylerde Sosyal Medya Kullanımı, Mutluluk Düzeyi ve Duygusal İştah Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Investigation of the relationship between social media USE, happiness level and emotional eating in adults
SENA ERTURAN TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Beslenme ve DiyetetikAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAHYA ÖZDOĞAN