El tercihinin nesne konumuna göre değişim saptama performansı üzerindeki etkisi: Sağ-sol ayırt etme düzeyinin rolü
The effect of hand preference on change detection performance according to object location: The role of right-left discrimination level
- Tez No: 888345
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA DURUSU EMEK SAVAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
El tercihi, bireylerin günlük aktivitelerinde sağ veya sol eli tercih etme eğilimini ifade eder. Sol el tercihi genellikle popülasyonun yaklaşık %10'unda görülür. El tercihi, hemisferik asimetriyi temsil eder ve dil ve konuşma, hemisferik asimetrinin en belirgin olduğu alanlardır. El tercihi, sağ-sol ayrım becerisini de etkiler. Solak bireyler genellikle sağ-sol ayrımında daha fazla zorluk yaşarlar. Değişim saptama, sahnede meydana gelen değişiklikleri fark etme becerisidir. Bu beceri, dikkat ve belleğin etkin kullanımını gerektirir. Bu alanlarda yapılan çalışmalar, sol ve sağ el tercihinin farklı bilişsel süreçlere olan etkilerini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı da alanyazında tutarsız olan el tercihi ve değişim körlüğü çalışmalarının her iki elini kullanma eğilimli katılımcıların da dahil edilerek yeniden ele alınmasıdır. Ayrıca daha önce sağ-sol ayırt etmenin değişim körlüğü ile ilişkisini inceleyen bir çalışma alanyazında yer almadığı için çalışma literatüre katkı sağlaması açısından önem taşımaktadır. Yapılan çalışma 145 katılımcı ile yürütülmüş olup katılımcılar el tercihi öz-bildirimlerine göre sağlak ve solak belirlenmiştir. Ardından katılımcılara deneyden önce Edinburgh El Tercihi Envanteri uygulanmış olup ölçekten elde edilen sonuçlara göre el tercihleri sağlak, solak ve ambideskter olarak belirlenmiştir. El tercihleri belirlenen katılımcıların iki farklı deneysel çalışma ile değişim körlüğü performansları ve sağ-sol ayırt etme becerileri karşılaştırılmıştır. İlk aşamada katılımcıların değişim körlüğü performanslarını değerlendirmek amacıyla yanıp sönme paradigması ve tek sunum paradigması kullanılmıştır. İkinci deneysel çalışmada ise katılımcılara üç aşamadan oluşan Bergen sağ-sol ayırt etme görevi uygulanmış ve sağ-sol ayırt etme ve zihinsel döndürme becerileri değerlendirilmiştir. Bulgular, Edinburgh ve öz-bildirim el tercihlerine göre farklılık göstermiş olup birinci ve üçüncü aşamada solakların daha başarılı olduğunu göstermiştir. Yanıp sönme paradigmasında el tercihine performansın farklılaşmadığı görülürken, erkeklerin kadınlara göre orta konumda yer alan nesneleri daha hızlı saptadığı bulunmuştur. Tek sunum paradigmasında ise erkek katılımcıların sahnenin sol tarafında yer alan nesneleri daha hızlı saptadığı bulunmuştur. Ayrıca solakların, ikinci deneyde zihinsel döndürme görevinde sağlak ve ambidekstere göre tepki sürelerinin daha kısa olduğu saptanmıştır. Sağ-sol ayırt etme becerisi ile, değişim körlüğü deneylerinde sahnenin sağ ve solunda yer alan nesneleri saptama performansları arasında bir ilişki bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Handedness refers to the tendency of individuals to prefer the right or left hand in their daily activities. Left-handed preference is usually seen in about 10% of the population. Hand preference represents hemispheric asymmetry, and language and speech are the areas where hemispheric asymmetry is most evident. Hand preference also affects left-right discrimination. Left-handed individuals generally have more difficulty with left-right discrimination. Change detection is the ability to recognize changes in a scene. This skill requires the effective use of attention and memory. Studies in these areas reveal the effects of left- and right-hand preference on different cognitive processes. The aim of this study is to reexamine the inconsistent hand preference and change blindness studies in the literature by including ambidextrous participants. In addition, since there is no previous study examining the relationship between right-left discrimination and change blindness in the literature, this study is important in terms of contributing to the literature. The study was conducted with 145 participants and participants were identified as right-handed and left-handed according to their hand preference self-reports. Then, Edinburgh Handedness Inventory was administered to the participants before the experiment and their hand preferences were determined as right-handed, left-handed and ambidextrous according to the results obtained from the scale. The change blindness performances and right-left discrimination skills of the participants whose hand preferences were determined were compared in two different experimental studies. In the first phase, a flicker paradigm and a one-shot paradigm were used to assess the participants' change blindness performance. In the second experimental study, participants were administered the Bergen Left-Right Discrimination Task consisting of three stages and their right-left discrimination and mental rotation skills were evaluated. The findings showed differences according to Edinburgh and self-reported hand preferences and showed that left-handers were more successful in the first and third stages. While performance did not differ according to hand preference in the flicker paradigm; men detected objects in the middle position faster than women. In the one-shot paradigm, male participants detected objects on the left side of the stage faster. Furthermore, left-handers had shorter reaction times in the mental rotation task compared to right-handers and ambidextrous in the second experiment. It was found that there was a relationship between right-left discrimination skill and the performance in detecting objects on the right and left of the stage in change blindness experiments.
Benzer Tezler
- دور الفكر الاسلامي بتركيا في إحياء المشترك الإنساني 'مصطفى صبري نموذجا
Türkiye'de İslam Düşüncesi Ve Ortak İnsanlığı Canlandırmadaki Rolü 'Model Olarak Mustafa Sabri'
MUSA UZGUR
- Çeyiz ve buluntu kumaşların kullanımının sanata yansıması
Reflection of the use of dowry and found fabrics on art
FATMA RABİA KALYONCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Sanat Dalı
PROF. HAKAN GÜRSOYTRAK
- Münşeât-ı Azîziyye fî-Asâr-ı Osmâniyye (İnceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
ERTUĞRUL ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM HAKSEVER
- Hasan Rızâyî ve Tezkiretü's-Sâlikîn ile Mahmûdiyye adlı eserleri tahkîk ve değerlendirilmesi
Hasan Rizâyi and the investigation and evaluation of tezkire with Mahmûdiye
MUSTAFA ÇAĞIRICI
