دور الفكر الاسلامي بتركيا في إحياء المشترك الإنساني 'مصطفى صبري نموذجا
Türkiye'de İslam Düşüncesi Ve Ortak İnsanlığı Canlandırmadaki Rolü 'Model Olarak Mustafa Sabri'
- Tez No: 852848
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Université Hassan II de Casablanca
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
''Âlemlerin Rabbi Allah'a hamd olsun.'' ''Salat ve selam Peygamberimiz Hz. Muhammed (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem)'in ailesinin ve bütün ashabının üzerine olsun.'' Kim O'nun çağrısına dua eder ve kıyamete kadar O'nun hidayetiyle hidayete ererse, sonra; Cenâb-ı Hak, bu ümmete en eksiksiz dinin vahyedildiği en iyi elçiyi göndererek bu ümmete lütuf ve nimet vermiştir. Ve en güvenilir inanç, en adil hukuk ve en temel düşünce ve en kapsamlı sistem ve bunu taşıyan millet olmuştur. Emanet tebliğ etmiş ve yıkımından sonra yeryüzünü ıslah etmiş, adalet ve erdemi yaydı, adaletsizlik ve kötülükle savaştı ve insanlığı memnun eden bir medeniyet inşa etti ve Arap ulusu bayrağını taşımaktan onur duydu, (Siz, insanların iyiliği için ortaya çıkarılmış en hayırlı ümmetsiniz; iyiliği emreder, kötülükten meneder ve Allah'a inanırsınız. Ehli kitap da iman etseydi, elbet bu, kendileri için çok iyi olurdu. (Gerçi) içlerinde iman edenler de vardır; (fakat) onların çoğu yoldan çıkmış (fâsık) laldır) Âl-i İmrân suresi (110) . Yirminci yüzyılda İslam düşüncesinin ilişkilendirildiği koşullar, gelişmeler ve deliller, ona daha önce deneyimlediği kalıplardan farklı ve tamamen farklı bir örüntünün durumlarını, bağlamlarını ve dönüşümlerini dayatmıştır. Bu aşamada meydana gelen dönüşümlerin ciddiyeti göz önüne alındığında, bazı yazarlar İslam düşüncesinin yol ve davranışlarında meydana gelen değişimin boyutuna atıfta bulunarak eski İslam düşüncesinin ve yeni İslam düşüncesinin bir tanımını başlattılar. Fakat İslam düşüncesinin, özellikle Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) döneminde ve yirminci yüzyılın seksenli yıllarının ikinci yarısında, İslam düşüncesinin konuları büyük ölçüde bilinçlenmeye başladı. İslam düşüncesinin tüm karmaşıklıkları, çelişkileri ile bağlantılı, etkileşimli ve hareket halindeki nesnel gerçekliğe doğrudan yaklaşımı, Öte yandan, İslam düşüncesi hakkında birçok kitap yazan yazar ve âlim vardır, çünkü düşünce farklı bağlamlara göre gelişebilir ve anlamlarını değiştirebilir, çünkü düşünce farklı bağlamlara, zamansal, mekânsal ve dilbilimsel olarak gelişebilir ve anlamlarını değiştirebilir ve siyasi, sosyal, kültürel, ekonomik ve diğer koşulları empoze edebilir. Ve İslam düşüncesi, pek çok kolaylaştırıcı faktör sayesinde buna etkin bir şekilde katkıda bulunmuştur. Dolayısıyla araştırmam bu konu üzerinde yoğunlaşacak ve 20. yüzyılda İslam düşüncesinin şahsiyetlerinden biri olan ve kendisine çok şey kazandıran ve Batı düşüncesi önünde ona yeni bir alan kazandıran düşüncesinde uzmanlaşacaktır. Küreselleşmenin art arda gelen sarsıntıları ışığında, ister bunun farkındalığı düzeyinde, ister kimlik istikrarının korunması düzeyinde olsun, Bu şahsiyet Osmanlı Halifeliği döneminde İslam'ın son şeyhi olan Şeyh Mustafa Sabri Efendi'dir; Bütün bunlardan hareketle ilk bölümde İslam düşüncesi kavramı ile ilgili dönüşüm ve gelişmeler ile Kur'an-ı Kerim'deki düşünce konularının özellikleri, örneğin Kur'an-ı Kerim'de on bir yerde“düşünüyorlar”kelimesi, üç yerde“düşünüyorsunuz”kelimesi, içinde“düşünürler”kelimesinin iki kez geçmesi, araştırma ve inceleme ile üzerinde duracağımız diğer formüller hakkında olacaktır. Eski İslam düşüncemizin gözden geçirilmesi, Müslümanların içinden geçtikleri kritik aşamanın, zamanın tozunu silkip attıkları ve kaybedilen planlamayı telafi ettikleri medeni bir aşamaya geçmelerinin gerektirdiği bir zorunluluk haline gelmiştir. Eski İslam düşüncemizin gözden geçirilmesi, Müslümanların içinden geçtiği, Yavaşlık ve durgunluk aşamasından zamanın tozunu silkip attıkları ve kaybedilen planlamayı telafi ettikleri medeni bir aşamaya geçmek için amaçlı bilimsel dengelere ihtiyaç duydukları kritik aşamanın gerektirdiği bir zorunluluk haline gelmiştir. Düşüncelerini ve gerçekliklerini, onları bilime ve yeniden çalışmaya itecek şekilde, İslam ve Müslüman'ın farklı din ve kültürel yapılardan ötekiyle ilişkisini çizme sürecini kolaylaştıracak şekilde inşa etmek, ortak insanlığın sağladığı etkili araçlara yatırım yapabilme yeteneğini kazanmak, medeniyet diyaloğunun seviyesini sonuna kadar yükseltmek. Her şeyden önce, bu incelemenin tarihsel bir gerekliliği var ve bunu özgünlük ve tutarlılıkla İki önemli hedefe ulaşmak için sunmalıyız; Birincisi: Zaman ve mekânla ilgili düşünceyi zaman ve mekândan bağımsız olarak ilahi vahiyden ayırmak, böylece revizyonun meşru olması ve düşüncenin insani eksiklikler taşıdığı temeline dayanması ve ilahi vahiy olarak yanılmaz değildir. İkincisi: Bu düşüncenin önceki tarihsel aşamalardaki köklerini ve hareketlerini tanımak için, onunla ilgili tüm özellikleri ve artıları ya da eksileri ile ilgili doğruluğuyla, pozitiflerini benimsemeye ve olumsuzluklarını yaşamlarımızdan silmeye hazırlık olarak ve ona bölünmeyi ve entelektüel ve toplumsal kopuşu geri getiren doktrine birliğini tanımak için“Said Nursi”,“Selman Hilmi”ve“İskilipli Atıf ”gibi çeşitli öncü İslami entelektüel kişilerle kanıtlanmıştır. İslam düşüncesi teriminin anlamı, Müslüman âlimler tarafından yapılan her türlü zihinsel çabayı kapsar. İçinde, İslam'ın kaynakları, insan ve evren hakkındaki görüşünü açıklığa kavuşturmayı amaçlıyor. Terim böyle bir kapasiteye sahipse, Felsefi Çalışmalarda genellikle eşdeğer olarak kullanılır Öyle ya da böyle İslam felsefesi terimi için okuyucunun elinde olan çalışmalar bilim adamlarının ilgisini vurgulamaktadır Müslümanlar ve filozofları bu düşünceyi onun İslami kaynakları ve aynı zamanda Müslümanların gerçekliği ile ilişkilendirir. İkinci bölümde Şeyhülislam Mustafa Sabri'nin hayatından, düşüncesinden ve görüşlerinden bahsedeceğim. Türkçe birkaç kitap okuyarak elde ettiğim tüm bilgileri Arapça 'ya çevirmekte karşılaştığım zorluklara rağmen kullandım. İslam dini yeryüzünde ortaya çıktığından ve iyilik düşmanları onu ortadan kaldırmayı, köklerini Müslümanların derinliklerinden çıkarmayı planladıklarından, İslam'ı ortadan kaldırmaya yönelik askeri girişimler Müslümanlar arasındaki iman gücünden dolayı başarılı olamamış, bu nedenle insanlık düşmanları gizem ve kültürel doktrine odaklanmışlar, Müslümanların çocuklarını dinlerinin varsayımlarında sorgulamaya çalışmışlar ve nitekim birçok Müslüman çocuk bu şüphelerden etkilenmiştir. Ve şüpheler, özellikle Batı'dan gelenler, Kimlik sabitelerini yıkmadan farklı ötekilerden yararlanmaya yardımcı olan, toplumsal istikrarı garanti altına alan ve insanın kültürel çeşitliliğini koruyan insan müşterek inin ihmal edilmesi nedeniyle yanlış kullanıldığı için, birçok kişi bundan etkilenmiştir. Bu nedenle, birçok insan etkilendi, Sapkın materyalist felsefelere sahip Müslüman aydınların ve bunları İslam toplumlarına uygulamaya çalıştılar. Allah, İslam'ı ve Müslümanları savunanları bilimin, düşüncenin ve insani istikrarın koruyucularından belirlemiştir. Bir dizi bilim adamı, İslam'ın statüsünü ve önemini ve bununla ilgili tüm yalan ve iftira yorumların kaldırılmasını savundu. Şeyh Mustafa Sabri Efendi de bu büyük âlimlerden biridir. Bu çağdaki meydan okuma, İslam'ın ve medeniyetinin yıkıcı istilacı kültür ve düşüncesiyle yer değiştirmesine katkıda bulunan kültürel bir hegemonya ile pekiştirilen karşı algı ve yüksek bir yöntem ile ortaya çıkmıştır. Ters kültürleşme grevlerinin ve yeni bir akımla dolup taşan modern Batı medeniyetinin baskılarının etkisi altında, İslami kimliğiyle gururunu yitiren, onun kanun ve hükümlerine bağlı kalma şerefini terk eden pek çok Müslüman aydın ve düşünürün çöküşüne yol açtı. Ve modern Batı uygarlığının baskıları, yalnızca Hıristiyan özgüllüğünü, maddi enerjilerini ve sanayi devrimini ilgilendiren yeni ruha fazlalık veriyor; burada Batı medeniyetine teslim olma, onu taklit etme, tüm maddi felsefelerine, sosyal, politik ve ekonomik sistemlerine inanma ve iç entelektüel müfredatının etkisini izleme konumunda duruyorlardı. İslam'ı Batı düşüncesiyle uzlaştırma girişimleri aşamalardan biriydi. Çağdaş İslam dünyasında düşünce; bu aşamada, ümmetin öznelliğini, özgüllüğünü ve mirasının özgünlüğünü doğrulayan, İslam düşüncesi ile Batı düşüncesi arasındaki farkları gösteren bir dünya ortaya çıkmıştır. Şeyh Mustafa Sabri (1286-1373 / 1869-1954) Allah rahmet eylesin- özgünlük akımının öncülerindendir. Yirmi iki yaşında İstanbul'daki Muhammed Fatih Camii'ne öğretmen olarak atanan ve ardından Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam şeyhliğini devralan, doğuştan Türk kökenli bir âlim olan Hanefi âlimidir. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Mısır'a göç etti ve dört cilt halinde“âlemlerin Rabbinden Aklın, Bilimin ve dünyanın konumu”da dâhil olmak üzere Arapça kitaplar yazdı.“İnsanın kaderin gücü altındaki konumu”kitabına sahiptir ve“dinde lütuf inkârcılarının inkârı ve milletin ardılı”kitabına sahiptir." Müslümanlar, Şeyh Mustafa Sabri döneminde ortaya çıkanlar için Batı düşüncesinin yönünden etkilenmiş olsalar da, bu eğilim, bazı Müslüman âlimlerin din, inanç ve sünnetlerini anlamada özel bir yol izlediğinden, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra yavaş yavaş etkilenmiştir. Bazı Müslüman âlimlerin din, inanç ve sünnetlerini anlamada özel bir yol izledim ve bu araştırmaya dayanarak naçizane bütün bu konulara, en öne çıkan iddiaların ve bunların İslam düşüncesini nasıl anladıklarının bir açıklamasıyla ışık tutmaya çalışacağız. Bu araştırmayı yukarıdakilerden de görebileceğiniz gibi iki bölüme ayırdım; Her bölümün kendi araştırması vardır ve her araştırmanın kendi gereksinimleri vardır, bunlar aşağıdaki gibidir: Birinci Fasıl: Türkiye'de İslam düşüncesi İlk Konu: İslam Düşüncesi Kavramı Birinci Gereksinim: İslam düşüncesinin bir dil olarak tanımlanması İkinci Gereksinim: İslam Düşüncesinin Deyimsel Olarak Tanımlanması Üçüncü şart: İslam Mirasında İslam Düşüncesinin Ortaya Çıkışı İkinci Konu: Türkiye'de İslam Düşüncesinin Kuruluşu Birinci Gereksinim: Türkiye'de İslam Düşüncesinin Doğuşu İkinci Gereksinim: Türkiye'deki En Önemli İslam Düşünce Adamları Üçüncü Gereksinim: Türkiye'de İslam Düşüncesinin Tezahürleri Ve İnsan Topluluğu İle Bağlantısı İkinci Fasıl: Mustafa Sabri Ve İslam Düşüncesindeki Çabaları Ve İnsan Ortaklığının Yeniden Canlanması İlk Konu: Şeyh el-İslam Mustafa Sabri Birinci Gereksinim: Şeyh Mustafa Sabri'yi Tanıtmak İkinci Gereksinim: Şeyh Mustafa Sabri'nin Düşüncesi Üçüncü Gereksinim: Şeyh Mustafa Sabri'nin Hayatındaki En Önemli Entelektüel Konular Dördüncü Gereksinim: Şeyh Mustafa Sabri'nin Görüşleri İkinci Konu: Ortak İnsanlığın Yeniden Canlandırılmasında İslam Düşüncesinin Rolü Birinci Gereksinim: İnsan ortak kavramının tanımı İkinci Gereksinim: İnsan müşterek inin önemi Üçüncü Gereksinim: Mustafa Sabri'nin Entelektüel Katkısının İnsan Ortak Paydasını Canlandırmadaki Rolü Sonuç.
Özet (Çeviri)
Praise be to Allah, the Lord of the Worlds. May peace and blessings be upon our Prophet Muhammad (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem), his family, and all his companions. Whoever responds to His call with supplication and remains guided by His guidance until the Day of Judgment, then know that the Lord has bestowed grace and favor upon this Ummah (Muslim community). He sent the most complete religion through the best messenger, bestowing upon them the most trustworthy belief, the most just law, and the most comprehensive system. They delivered the trust and reformed the Earth after its corruption, spreading justice and virtue, fighting injustice and evil, and constructing a civilization that satisfies humanity. The Arab nation felt honored to carry its banner.“You are the best nation produced [as an example] for mankind. You enjoin what is right and forbid what is wrong and believe in Allah.”(Quran, 3:110) In the 20th century, the conditions, developments, and evidence associated with Islamic thought imposed a different and completely distinct pattern, contexts, and transformations than those experienced before. Given the severity of these transformations, some writers initiated a definition of old and new Islamic thought, referring to the dimensions of change in the path and behaviors of Islamic thought. However, Islamic thought, especially during the time of the Prophet Muhammad (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) and the second half of the 1980s, has become significantly more conscious of its subjects. Islamic thought directly approaches the complexities and contradictions associated with objective reality, its interactivity, and dynamism. On the other hand, many authors and scholars have written numerous books on Islamic thought because thought can develop and change its meanings according to different contexts, temporal, spatial, and linguistic. It can be influenced and imposed by political, social, cultural, economic, and other conditions. Islamic thought has effectively contributed to this through several facilitating factors. Hence, my research will focus on this subject, specializing in one of the personalities of Islamic thought in the 20th century, who gained a lot and provided a new area in front of Western thought. In light of the successive shocks of globalization, whether at the level of awareness or in preserving identity stability, this personality is Sheikh Mustafa Sabri Efendi, the last Sheikh of Islam during the Ottoman Caliphate. Considering the challenges faced by the Islamic world in the 20th century, whether on the level of awareness or in preserving identity stability, it has become a historical necessity to reevaluate our old Islamic thought, to surpass the critical stage through which Muslims passed, to dust off the plans, and to move to a civilized stage. Reevaluating our old Islamic thought is a necessity imposed by the critical stage Muslims went through, surpassing the stage of sluggishness and stagnation, and moving towards a modern stage by taking advantage of purposeful scientific balances. To build their thoughts and realities, leading to scientific knowledge and renewed work, and to outline the relationship of Islam and Muslims with others beyond religious and cultural structures, to invest in effective tools provided by common humanity, and to elevate the level of civilizational dialogue. First and foremost, this study has a historical necessity, and we must present it with originality and coherence to achieve two important goals: First: To distinguish between the thought concerning time and space from divine revelation so that revision becomes legitimate, and thought's human shortcomings are recognized, and it is acknowledged that divine revelation is infallible. Second: To recognize the roots and movements of this thought in previous historical stages, and to adopt its positives and erase its negatives in our lives, and to recognize its unity as a doctrine that brings about intellectual and social reconnection. The meaning of the term“Islamic thought”encompasses all kinds of intellectual efforts made by Muslim scholars. It aims to clarify Islam's sources and its views on human and the universe. In philosophical studies, the term is generally used as an equivalent. In one way or another, Islamic philosophy emphasizes the interests of scientists and scholars, linking this thought to Islamic sources and the realities of Muslims. In the second part, I will discuss the life, thoughts, and views of Sheikhul Islam Mustafa Sabri. Despite the challenges faced while translating the information I obtained from Turkish books into Arabic, I made use of it. Since Islam appeared on Earth and its enemies planned to eliminate it, to uproot it from the depths of Muslims, military attempts to eliminate Islam failed due to the strength of faith among Muslims. Therefore, the enemies of humanity focused on cultural doctrines and mysteries, attempting to make Muslim children question the assumptions of their religion. As a result, many Muslim children were affected by these doubts, especially those coming from the West. Doubts were misused, contributing to the neglect of the common human aspect that guarantees social stability and preserves human cultural diversity. This caused the decline of many people who embraced deviant materialist philosophies among Muslim intellectuals and tried to apply them to Islamic societies. Allah has designated those who defend Islam and Muslims as protectors of science, thought, and human stability. Numerous scholars defended Islam's status and importance, refuting all false and slanderous interpretations. Sheikh Mustafa Sabri Efendi is one of these great scholars. This challenge in the contemporary Islamic world emerged with the rise of cultural hegemony reinforced by a counter-perception, which contributed to the replacement of Islamic thought and civilization with a destructive invasive culture and thought. The pressures of the strikes of counter-cultures and the impact of the modern Western civilization, brimming with new movements, caused the decline of many Muslim intellectuals and thinkers who lost their pride in their Islamic identity and abandoned the honor of adhering to its laws and judgments. These pressures of modern Western civilization do not merely impose a new spirit on the material energies and industrial revolution exclusive to Christian specificity. It stands as a position of surrendering to Western civilization, imitating it, believing in all its material, social, political, and economic systems, and following the impact of its internal intellectual curriculum. Attempts to reconcile Islam with Western thought were one of the stages. At this stage, a world emerged that confirms the specificity, uniqueness, and originality of the Muslim nation and highlights the differences between Islamic thought and Western thought. Sheikh Mustafa Sabri (1869-1954) is one of the pioneers of the originality movement. Appointed as a teacher in the Fatih Mosque in Istanbul at the age of twenty-two and later taking over the Islamic Shaykhate in the Ottoman Empire, he was a Hanafi scholar of Turkish origin. After the collapse of the Ottoman Empire, he migrated to Egypt and wrote Arabic books, including“The Position of Intellect, Science, and the World from the Lord of the Worlds,”which consists of four volumes. He also wrote“The Position of Man under the Power of Fate”and“The Denial of Grace Deniers in Religion and the Successor of the Nation.”While Muslims may have been influenced by Western thought during Sheikh Mustafa Sabri's era, this trend has gradually diminished since the establishment of the Republic of Turkey. Based on research, I will try to shed light on all these topics, providing an explanation of the most prominent claims and how they understood Islamic thought. As can be seen from the above, I divided this research into two sections. Each section has its own investigation and requirements, as follows: Chapter One: Islamic Thought in Turkey Topic 1: The Concept of Islamic Thought Requirement 1: Defining Islamic Thought as a Language Requirement 2: Defining Islamic Thought Idiomatically Requirement 3: The Emergence of Islamic Thought in the Islamic Heritage Topic 2: Establishment of Islamic Thought in Turkey Requirement 1: The Birth of Islamic Thought in Turkey Requirement 2: Prominent Islamic Thinkers in Turkey Requirement 3: Manifestations of Islamic Thought in Turkey and its Connection with the Community Chapter Two: Mustafa Sabri and His Efforts in Islamic Thought and Revitalization of Human Unity Topic 1: Sheikhul Islam Mustafa Sabri Requirement 1: Introducing Sheikh Mustafa Sabri Requirement 2: Sheikh Mustafa Sabri's Thoughts Requirement 3: Key Intellectual Topics in Sheikh Mustafa Sabri's Life Requirement 4: Sheikh Mustafa Sabri's Opinions Topic 2: The Role of Islamic Thought in Revitalizing Human Unity Requirement 1: Defining the Concept of Human Unity Requirement 2: Significance of Human Commonality Requirement 3: Sheikh Mustafa Sabri's Intellectual Contribution to Revitalizing Human Common Ground Conclusion.
Benzer Tezler
- تخريب الآثار التأريخية والبيئية في شمال العراق بين سنة1921-1991
1921- 1991 yıllarında Kuzey Irakın doğal çevre ve tarihî eserlerinin tahribi
AHMED MOHAMMED MAWLOOD SYAN
Yüksek Lisans
Arapça
2017
Kamu YönetimiYüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAHMİ TEKİN
- الشعر وفلسفة الكينونة بين هايدغر وأدونيس 'مفرد بصيغة الجمع' نموذجًا
Poetry and philosophy of being between Heidegger and Adonis the case of 'Mofrad Bisighat Al Jam''
HAYRİYE KIRTAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
FelsefeUniversity of Jordan (Al-Jami'ah Al-Urdunia)DR. SAMİ MOHAMMED ABABNEH
- الحياة العلمية في نابلس خلال العصر المملوكي( 648_923 هجري/ 1250_1517 ميلادي).
Mamlükler döneminde (648-923 / 1250-1517) Nablus'ta bilimsel hayat / Scientific life in Nablus during the Mamluk era (648-923 / 1250-1517)
MUHAMMED ALJASEM
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Eğitim ve ÖğretimMardin Artuklu ÜniversitesiKudüs ve Filistin Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RACHID CHIKHOU
- ما أنتجه الفكر المصون من الدر المكنون في تفسير قوله تعالى (وما خلقتُ الجن و الإنس إلا ليعبدون ) لإبراهيم المأموني الشافعي دراسةً وتحقيقاً
Mâ Entecehu el-Fikru'l-Masûn mine'd-Durri'l-Meknûn fî Tefsîri Kavlihi Teâlâ (Ve-mâ Halaktu'l-Cinne ve'l-İnse illâ Li-Ya'budûn)
ALAA SHAKIR MHMOOD AL-MARAWEE
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- دور الوقف في تحقيق التكافل الاجتماعي وأثره في معالجة الفقر والبطالة في ليبيا
Vakfin toplumsal dayanişmanin gerçekleştirilmesindeki rolü ve libya'da fakirlik ve işsizliğin çözümündeki etkisi
MANAL ANEES MIFTAH IGHAMUSI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Ekonomiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam İktisadı ve Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSAMA AL HAMWI