Okul öncesi dönem çocuklarının akran zorbalığı farkındalıklarının geliştirilmesi ve zorbalık davranışlarının mizaçlarına uygun stratejilerle azaltılması üzerine: Bir eylem araştırması
Preschool children mproving peer bullying awareness and bullying behaviors on reducing them with strategies suitable for their temperament: An action research
- Tez No: 889699
- Danışmanlar: PROF. DR. ESRA AKGÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi Dönem, Akran Zorbalığı, Mizaç, Zorbalık, Farkındalık Eğitimi, Preschool Period, Peer Bullying, Temperament, Bullying, Awareness Education
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu tez, okul öncesi dönem çocuklarının akran zorbalığı davranışlarını ve mizaç özelliklerini tespit ederek, akran zorbalığı farkındalıklarının geliştirilmesini sağlamayı ve zorbalık davranışlarının mizaçlarına uygun stratejilerle azaltılmasını hedeflemektedir. Araştırmada, eylem araştırması türlerinden uygulayıcı eylem araştırması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinin Avrupa yakası Esenyurt ilçesindeki devlet anaokuluna devam eden 5-6 yaş aralığındaki 15 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak;“Okul Öncesi Akran Zorbalığı Ölçeği”ve“Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği”, çocuklar ve veliler ile bireysel ve odak grup görüşmesi, araştırmacının gözlemleri ve alan notları kullanılmıştır. Akran zorbalığı davranışları ve mizaç özelliklerinin belirlenmesinden sonra, bu verileri kullanarak kazandırılmak istenen hedef doğrultusunda“Farkındalık Düzeylerini İçeren Etkinlikler”ve MEB'in“Akran Zorbalığı Farkındalık Eğitimi”çocukların mizaçlarına yönelik planlanarak uygulanmıştır. MEB'in“Akran Zorbalığı Farkındalık Eğitiminde”yer alan oturumlar kapsamında çocukların çizmiş olduğu resimler ve çocuklarla gerçekleştirilen görüşmelerin formları MaxQda2022 programına yüklenmiş ve açık kodlama tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Eylem planı uygulanmadan önce durum tespiti amacıyla yapılan etkinliklerde çocukların başlangıçta akran zorbalığına dair temel bir farkındalıklarının olduğu ancak akran zorbalığını önleme ve müdahale etme konusunda yetersiz bilgiye sahip oldukları tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, uygulanan eylem planının akran zorbalığı davranışlarında ciddi oranda bir azalma sağladığını göstermektedir. Gerçekleşen bu azalma, çocukların akran zorbalığı davranışlarının farkına varmaları ve bu tür davranışlardan uzaklaşarak eğitim süresince öğrendikleri başa çıkma stratejilerini kullanmaları sayesinde gerçekleşmiştir. Çocukların mizaçlarına uygun bir biçimde gerçekleştirilen“Akran Zorbalığı Farkındalık Eğitimi'nin”işlevselliği, öğretmen gözlemleri ve gerçekleştirilen oturumlar sonucunda toplanan verilerle desteklenmiştir. Araştırma sonucunda, çocukların akran zorbalığı konusunda önemli düzeyde bilgi ve farkındalık kazandıkları, akran zorbalığı ile başa çıkma becerilerinin geliştiği, zorbalık davranışlarına yönelik tutum ve farkındalık düzeylerinin arttığı ve sınıf içerisinde zorbalık olaylarının belirgin şekilde azaldığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to identify the changes and temperament characteristics of peer bullying in the preschool period, to ensure that the initial stages of peer bullying are eliminated, and to reduce bullying behaviors with strategies appropriate to their temperaments. In the research, action research method, one of the action research types, was used. The study product of the research consists of 15 children between the ages of 5-6 who attend the state kindergarten in Esenyurt district on the European side of Istanbul. As a data collection tool in the research;“Preschool Peer Bullying Scale”and“Brief Temperament Scale for Children”, individual and focused group interviews with children and parents, researchers' observations and field notes were used. After determining peer bullying and temperament change, the target document“Activities Including Awareness Levels”and MEB's“Peer Bullying Awareness Training”, which were intended to be taught using these data, were planned and secured for children's temperaments. Within the scope of the sessions in MEB's“Peer Bullying Awareness Training”, the pictures drawn by the children and the forms of the interviews with the children were uploaded to the MaxQda2022 program and analyzed using the open coding technique. In the activities carried out for the purpose of determining the situation before the action plan was implemented, it was determined that children initially had a basic awareness of peer bullying, but had insufficient knowledge about preventing and intervening in peer bullying.The findings obtained in the research show that the applied action plan provides a significant decrease in peer bullying behaviors. This decrease occurred thanks to children becoming aware of peer bullying behaviors and using the coping strategies they learned during education by moving away from such behaviors. The functionality of“Peer Bullying Awareness Training”, which was carried out in accordance with the temperament of children, was supported by teacher observations and data collected as a result of the sessions. As a result of the research, it was determined that children gained significant knowledge and awareness about peer bullying, their skills in coping with peer bullying improved, their attitudes and awareness levels towards bullying behaviors increased, and bullying incidents in the classroom decreased significantly.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocuklarının psikolojik sağlamlık düzeyleri ile akran zorbalığı ilişkisinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi
Investigation of the relationship between preschool children psychological resilience levels and peer bullying according to teachers views
RABİA ŞEYMA GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN
- 3-6 yaş çocuklarda sosyal yetkinlik ve akran zorbalığının öğretmenlerin istenmeyen davranışlara karşı kullandığı stratejilere göre incelenmesi
Investigation of social competency and peer bullying in 3-6 years old children according to the strategies used by teachers against undesired behavior
ZEYNEP BÜŞRA AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERPİL PEKDOĞAN
- Okullarda yaşanan akran zorbalığı davranışları ve yönetimi: Bir meta-sentez çalışması
Management of peer bullying behaviours in schools: A Meta-synthesis study
YASEMİN ELİBOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECLA ŞAHİN FIRAT
- Okul öncesi dönem çocuklarında problemli medya kullanımı ve akran zorbalığı ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between problematic media use and peer bullying in preschool children
AYŞE ÖZAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER GÜLTEKİN AKDUMAN
- 60-72 aylık çocukların öz düzenleme becerileri ile zorbalıkla baş etme stratejilerinin incelenmesi
Examining 60-72 month old children's self-regulatory skills and strategies of coping with bullying
HİLAL MERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medipol ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU YÜKSELEN