Yenilenebilir enerji kaynaklarının sübvansiyonu ve vergilendirilmesi: Türkiye örneği
Subsidy and taxation of renewable energy resources: The case of Türkiye
- Tez No: 889749
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL KAVAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Sübvansiyon, Vergi İndirimi, Teşvikler, Renewable Energy Sources, Subsidies, Tax Reductions, Incentives
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Türkiye'de yenilenebilir enerjiye yönelik teşvik politikaları, 2005 yılında başlamış olmasına rağmen, 2010 yılı sonrasında yapılan düzenlemelerle büyük bir ivme kazanmıştır. Bu adımlar, sürdürebilir ekonomi, doğa ve ülke vizyonu üzerinde olumlu etkilere sahip olup, Türkiye hedeflerine katkı sağlamaktadır. Bu teşvikler, damga vergisi, gelir vergisi, kurumlar vergisi, katma değer vergisi, gümrük vergisi ve özel tüketim vergisi gibi vergilendirme alanlarını içermektedir. Amaçları ise yenilenebilir enerji sektörünü geliştirmek ve kullanımını artırmaktır. Bu teşvikler ile yatırımlar desteklenerek enerji dönüşümünün hızlandırması hedeflemektedir. Türkiye'de yenilenebilir enerji alanında potansiyel kaynakların verimli bir şekilde kullanılması amacıyla ve enerji alanında belirlenen ulusal politika ve stratejiler doğrultusunda çeşitli teşvik mekanizmaları devreye koyulmuştur. Bu kapsamda yenilenebilir enerji ile ilgili kapsamlı bir şekilde ilk yasal düzenlemenin“5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun”olduğu bilinmektedir. 2005 yılında kabul edilen YEK ile uygulanmaya başlayan önemli bir teşvik mekanizması da sabit fiyat garantisidir. 2010 yılında Kanun da, daha yüksek sabit fiyat garantisi ile çeşitli parasal ve parasal olmayan teşvikler eklenmiştir. Sabit fiyat garantisi ile üreticilere yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen elektrik enerjisinin fazlasını belirlenen sabit fiyattan satabilme hakkı tanınarak teşvik edilmektedir. Türkiye'de son on yılda özellikle yenilenebilir kaynaklarından faydalanarak elektrik üretimi arttırılmış ve enerji portföyünde önemli bir çeşitlilik sağlamıştır. Türkiye'de yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını desteklemek amacıyla teşvik önlemleri de uygulanmaktadır. Bu teşvikler, sabit fiyat garantisi, yerli katkı ilavesi, lisans ücretinden muafiyet, ihale yöntemi ve yatırım teşvikleri gibi mekanizmalardan oluşmaktadır. Bu teşvikler, yenilenebilir enerji projelerinin ekonomik açıdan cazip hale gelmesini sağlayarak, sürdürülebilir enerji üretimini teşvik etmektedir. Enerji kaynaklarının hayatın her alanında yoğun kullanımı, bu alana yönelik sübvansiyon sağlanması ve vergi uygulanması olgularını da beraberinde getirmiştir. Özellikle sıfır emisyon hedeflerinin icrası konusunda yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim aşamasından nihai kullanıcıya ulaşma aşamasında teşvik ve düşük vergilendirmeler ile avantajlar sağlanmaya çalışılmış ve yatırımlar teşvik edilmiştir. Çalışmanın amacı uygulanan yenilenebilir enerji üretimini artırıcı teşvik, vergi indirimi ve sübvansiyon gibi kamu politikalarına dikkat çekmek ve bu politikaların yenilebilir enerji kaynaklarının gelişimine katkıların inceleyerek konu ile ilgili bir takım önerilerinde bulunmaktır.
Özet (Çeviri)
Although incentive policies for renewable energy in Turkey started in 2005, they gained great momentum with the regulations made after 2010. These steps have positive effects on sustainable economy, nature and country vision and contribute to Turkey's goals. These incentives include taxation areas such as stamp duty, income tax, corporate tax, value added tax, customs duty and special consumption tax. Their aim is to develop the renewable energy sector and increase its use. These incentives aim to accelerate the energy transformation by supporting investments. In Turkey, various incentive mechanisms have been put into effect in order to use potential resources efficiently in the field of renewable energy and in line with national policies and strategies determined in the field of energy. In this context, it is known that the first comprehensive legal regulation regarding renewable energy is the“Law No. 5346 on the Use of Renewable Energy Resources for the Purpose of Electrical Energy Production”. An important incentive mechanism that started to be implemented with the RES adopted in 2005 is the fixed price guarantee. In 2010, a higher fixed price guarantee and various monetary and non-monetary incentives were added to the Law. With the fixed price guarantee, producers are encouraged by giving them the right to sell the excess electrical energy obtained from renewable energy sources at a determined fixed price. In the last decade, Turkey has increased electricity production, especially by utilizing renewable resources, and has provided a significant diversity in its energy portfolio. Incentive measures are also implemented to support the use of renewable energy resources in Turkey. These incentives consist of mechanisms such as fixed price guarantee, addition of domestic contribution, exemption from license fee, tender method and investment incentives. These incentives encourage sustainable energy production by making renewable energy projects economically attractive. The intensive use of energy resources in all areas of life has brought about the provision of subsidies and taxes in this field. Particularly in the execution of zero emission targets, advantages have been tried to be provided through incentives and low taxes from the production stage of renewable energy resources to the end user, and investments have been encouraged. The aim of the study is to draw attention to public policies such as incentives, tax reductions and subsidies to increase renewable energy production and to examine the contributions of these policies to the development of renewable energy resources and to make some suggestions on the subject.
Benzer Tezler
- Yenilenebilir enerji kaynakları teşvik politikalarının karşılaştırması
Comparison of renewable energy sources incentive policies
GÖZDE YENİLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
EnerjiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYDAR ARAS
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının hibrit kullanımını yapay zeka ile modellemesi
Hybrid of renewable energy resources modelling usage with structural intelligence
RAMAZAN ERDİ SEVDİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mekatronik Mühendisliğiİstanbul Gelişim ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMİT ALKAN
- Yenilenebilir enerji kaynağı sübvansiyonları: Türkiye ve Avrupa Birliği karşılaştırması
Renewable energy subsidies: the comparison of Turkey and the European Union
HİLAL ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EkonomiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SABRİ SAMİ TAN
- Küresel iklim değişikliğiyle mücadelede sübvansiyon politikaları: Türkiye enerji sektörü üzerine bir inceleme
Subsidy policies in combating global climate change: A study on the Turkish energy sector
FATMA YAPICI SAPANKAYA
- Turizmin çevresel etkilerinin değerlendirilmesi ve çevre duyarlı sürdürülebilir turizm modeli
Environmental impact assesment of tourism and environment sensitive sustainable tourism model
FUAT GÜNDÜZ