Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık, internet bağımlılığı ve siber zorbalık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An examination of the relationship between digital literacy, internet addiction and cyberbullying levels among secondary school students
- Tez No: 889758
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAYRAM GÖKBULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu çalışmada temel olarak, Aydın ilindeki ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık beceri düzeyleri ile internet bağımlılığı, siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Araştırma, 2022-2023 eğitim öğretim yılında bu bölgede öğrenim gören 623 öğrenciyle yürütülmüştür. Gerekli verileri toplamak için '10-12 Yaş Grubu Öğrencileri İçin Dijital Okuryazarlık Ölçeği', 'Young İnternet Bağımlılığı Testi-Kısa Form' ve 'Yenilenmiş Siber Zorbalık Envanteri-II' araçları kullanılmıştır. Verilerin analizinde, frekans dağılımı, yüzdelik oranlar, aritmetik ortalama, bağımsız gruplar için t-Testi, tek yönlü varyans ve korelasyon analizi gibi istatistiksel yöntemler kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, katılımcıların dijital okuryazarlık düzeyleri yüksek, ancak internet bağımlılığı, siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeyleri düşük bulunmuştur. Öğrencilerin sınıf düzeyleri ve internete erişimli cep telefonu sahipliği her üç konuyla önemli bir ilişkiye sahiptir. Ayrıca, öğrencilerin akademik başarı algı düzeyleri ile dijital okuryazarlık ve internet bağımlılığı arasında, internete erişimli bir bilgisayar sahipliği ile dijital okuryazarlık ve siber zorbalık arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Cinsiyet, anne ve baba eğitim düzeyi, internette gizlenme durumu gibi faktörler ile dijital okuryazarlık arasında anlamlı bir ilişki gözlemlenirken, anne çalışma durumu ile sadece siber mağduriyet düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Aile geliri, baba çalışma durumu ve aile birlikteliği gibi değişkenlerde ise anlamlı farklar saptanmamıştır. Dijital okuryazarlık ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasında etkisi küçük pozitif bir ilişki belirlenirken, internet bağımlılığı ile bu faktörler arasında bir ilişki gözlenmemiştir. İnternet bağımlılığı ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasında etkisi küçük pozitif ilişki tespit edilmiştir. Son olarak, siber zorbalık ve siber mağduriyet arasında orta düzeyde pozitif bir ilişkinin olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın bulguları dijital okuryazarlık ile internet bağımlılığı, siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkilerin derinlemesine incelenmesinin önemini ortaya koymuştur. Bu bağlamda yapılacak yeni bilimsel çalışmalar için öneri olarak, niceliksel yöntemlerin yanında niteliksel yöntemlerin de kullanılarak öğrencilerin dijital okuryazarlık becerilerinin ve internet kullanım alışkanlıklarının detaylı bir şekilde incelenmesinin, daha kapsamlı sonuçlar elde edilmesine katkı sunacağı ifade edilebilir.
Özet (Çeviri)
Based on the findings of this study, which investigated the relationships between digital literacy skill levels and internet addiction, cyberbullying, and cyber victimization levels among middle school students in Aydın, Turkey, it is important to further explore these relationships in depth. The study was conducted with 623 students during the 2022-2023 academic year, using tools such as the 'Digital Literacy Scale for 10-12 Age Group Students', the 'Young Internet Addiction Test-Short Form', and the 'Revised Cyberbullying Inventory-II'. Statistical methods such as frequency distribution, percentage ratios, arithmetic mean, independent samples t-test, one-way ANOVA, and correlation analysis were used for data analysis. According to the results, participants' digital literacy levels were high, while internet addiction, cyberbullying, and cyber victimization levels were found to be low. Significant relationships were observed between students' grade levels, ownership of internet-accessible mobile phones, and all three variables. Additionally, significant differences were found between students' perceived academic achievement levels and both digital literacy and internet addiction, as well as between ownership of internet-accessible computers and both digital literacy and cyberbullying. Factors such as gender, parents' education level, and online anonymity showed significant relationships with digital literacy, while mother's employment status was significantly related only to cyber victimization. No significant differences were found for variables like family income, father's employment status, and family cohesion. There was a small positive relationship between digital literacy and both cyberbullying and cyber victimization, while no relationship was observed between internet addiction and these factors. A small positive relationship was identified between internet addiction and both cyberbullying and cyber victimization. Lastly, a moderate positive relationship was found between cyberbullying and cyber victimization. These findings highlight the importance of deeply examining the relationships between digital literacy, internet addiction, cyberbullying, and cyber victimization. For future scientific studies, it is recommended to use qualitative methods alongside quantitative methods to gain a detailed understanding of students' digital literacy skills and internet usage habits, which could contribute to obtaining more comprehensive results.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinde internet bağımlılığı ve ebeveyn arabuluculuğunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of internet addiction and parental mediation in secondary school students in terms of various variables
DUYGU GÜR
Doktora
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiFırat ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALIN KILIÇ TÜREL
- Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi
Examining of middle school students' digital literacy levels
ÖZGÜR UTKUCAN AYDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİKE FAİZ
- Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi
Determining the digital literacy levels of secondary school students
HÜMEYSA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE KILIÇOĞLU
- Ortaokul öğrencilerinin dijital okuryazarlık düzeyleri ile öğrenme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of relationship between digital literacy levels and learning styles of secondary school students
TÜRKAN NUR METİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN YENİCE
- Ortaokul öğrencilerinin 21. Yüzyıl becerileri ile dijital okuryazarlık öz yeterliklerinin incelenmesi
Investigation of middle school students' 21st Century skills and digital literacy self-efficacy
HİLAL DOYRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANSES TİCAN