Lehçe öğrenim sürecinde Rusçadan kaynaklanan olumsuz aktarımda karşılaştırmalı dil bilgisinin rolü
The role of comparative grammar in the negative transference originating from Russian while studying polish
- Tez No: 889805
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEYYAL KÖRPE KEMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Slav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Günümüzde küreselleşmenin yükselişiyle birlikte diller arası etkileşimler ve dil değişim süreçlerinin anlaşılması büyük önem arz etmeye başlamıştır. Özellikle teknolojide gerçekleşen hızlı gelişmeye bağlı olarak Dünyanın farklı bölgelerinde bulunan insanlar arasında ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel boyutlarda gerçekleşen iletişim yaşantıları da hızlı bir biçimde artmaya devam etmektedir. Dolayısıyla bu yeni dünya düzeninde bir ya da daha çok yabancı dil öğrenmek neredeyse bir zorunluluk hâline gelmiştir. Ancak yabancı dil öğrenirleri, oldukça uzun sayılabilecek öğrenme süreci sırasında yeni sözcükleri belleğe yerleştirme, dilin dilbilgisi kurallarının doğru bir biçimde kullanabilme, yeni dilin kültürününü benimsenme ve konuşma kaygısı gibi pek çok sorunla karşı karşıya kalabilmektedir. Bu sorunlara neden olan etmenlerden biri de kişilerin anadillerinin dışında yeni bir dili ya da ikinci bir yabancı dili öğrenmek istediklerinde anadillerinin ya da daha önce öğrenilmiş yabancı dilin yapısından ve özelliklerinden olumlu veya olumsuz aktarımlar (transferler) yapma eğiliminde olmalarıdır. Böylesi aktarımlar dilbilim alanında Türkçeye“müdahale”,“girişim”ya da“olumsuz aktarım”olarak çevirilebilecek 'Interferenz' sözcüğüyle tanımlanmıştır. Bu bağlamda ilgi çekici olan aynı dil ailesinden gelen, dolayısıyla birbirleriyle benzerlik gösteren dillerin öğrenim sürecinde olumlu transferin gerçekleşmesinin beklenir olmasıdır. Başka bir deyişle yeni öğrenilmekte olan yabancı dilin yapısal ve sessel özelliklerinin, anadilin ya da öncesinde öğrenilmiş ikinci dilin yapısal ve sessel özelliklerine benzer ve yakın olmasının öğrenim sürecini kolaylaştıran bir unsur olarak değerlendirilir. Ancak bu sürecin her koşulda beklendildiği gibi işlemediği gözlemlenmiştir. Bu duruma açıklık getirmek için iki dilliliğin kavramsal yaklaşımları, türleri ve disiplinler arası incelenmesi konularına değinme gerekliliğini doğurmaktadır. Bu nedenle ana dili Rusça olan ya da Rusçayı yabancı dil olarak belli bir düzeyde edinmiş bireylerin Lehçeyi öğrenirken karşılaşabilecekleri zorlukları Lehçe ve Rusçanın dil yapıları üzerinden incelemek ve belirlemenin amaç edinilmiş olduğu bu çalışmada, söz konusu bağlamda öncelikle iki dillilik, çok dillilik ve diller arası etkileşim olgularının detaylı bir şekilde açıklanması yoluna başvurulmuştur. Araştırmanın ana hedefi, dil-kültür ilişkisi bağlamında Rus ve Leh toplumlarında bu dinamiklerin nasıl işlediğini ortaya çıkarmaktır. Çalışmada, nitel bir metodoloji kullanarak, bireylerin dil seçimlerini ve dil değişim süreçlerini detaylı bir şekilde analiz etmeye özen gösterilmiştir. Elde edilen bulguların, iki dilliliğin toplumsal etkileşimlerde önemli bir rol oynadığı ve dil değişimlerinin kültürel etkileşimleri tetikleyici rolü üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde metodoloji olarak seçilen iki dillilik, iki dilliliğin türleri, alan yazınında öne sürülmüş yaklaşımlar ve meydana getirdiği etkileşimin genel çerçevesi ele alınmıştır. İkinci bölümde iki dilliliğin neden olduğu düzenek karıştırımı, düzenek kaydırımı ve girişim gibi olgulara değinilmiş, girişimin olumlu ve olumsuz aktarım olarak adlandırılan iki alt dalı üzerine odaklanılmıştır. Üçüncü bölümde ise ana dili ya da öncesinde edindiği yabancı dil Rusça olan Lehçe öğrenirlerinin olumsuz aktarım temelli sapmalara ses bilgisel, biçim bilimsel, sözcük-anlam bilimsel ve söz dizimsel olmak üzere hangi unsurlar doğrultusunda maruz kaldıkları tespit edilip tablolar ve örnekler halinde sunulmuştur. Bu yoldaki incelemeler, Rusça edimli bireylerin ikinci bir Slav dili olarak Lehçeyi daha kolay bir biçimde öğrenmelerine yardımcı olmanın yanı sıra dil ve kültür arasındaki bağlantının daha iyi kavranmasını, dil öğrenimi ve edinimi ile ilgili toplum dilbilimsel olguların kapsamlı bir şekilde anlaşılmasını sağlamak üzere gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarının yabancı dil öğrenme sürecin içinde olan bireylerde dil-kültür etkileşimine daha geniş bir açıdan yaklaşmanın önemi konusunda bilinç uyandırması ve gelecekte bu konuda yapılacak çalışmalara ışık tutacak veriler sunması umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Today, with the rise of globalisation, the understanding of interlanguage interactions and language change processes has become of great importance. Especially due to the rapid development in technology, communication between people in different parts of the world in economic, social, political and cultural dimensions continues to increase rapidly. Therefore, learning one or more foreign languages has become almost a necessity in this new world order. However, foreign language learners may face many problems such as memorising new words, using the grammar rules of the language correctly, adopting the culture of the new language and speaking anxiety during the learning process, which can be considered quite long. One of the factors causing these problems is that when people want to learn a new language or a second foreign language other than their mother tongue, they tend to make positive or negative transfers from the structure and features of their mother tongue or the previously learnt foreign language. Such transfers are defined in linguistics by the word 'Interference', which can be translated into Turkish as 'girişim, 'müdahale' or 'olumsuz aktarım'. What is interesting in this context is that positive transfer is expected to occur in the learning process of languages that come from the same language family and therefore have similarities with each other. In other words, the fact that the structural and phonetical features of the foreign language being learnt are similar and close to the structural and phonetical features of the mother tongue or the second language previously learnt is considered as a factor that facilitates the learning process. However, it has been observed that this process does not work as expected under all circumstances. In order to clarify this situation, it is necessary to address the conceptual approaches, types and interdisciplinary analyses of bilingualism. For this reason, in this study, which aims to examine and determine the difficulties that individuals whose native language is Russian or who have acquired Russian as a foreign language at a certain level may encounter while learning Polish through the linguistic structures of Polish and Russian, bilingualism, multilingualism and interlanguage interaction have been explained in detail in this context. The main goal of the research is to reveal how these dynamics work in Russian and Polish societies in the context of language-culture relationship. By using a qualitative methodology, the study has tried to analyse individuals' language choices and language change processes in detail. The findings of the study emphasise that bilingualism plays an important role in social interactions and the role of language changes in triggering cultural interactions. In the first section, bilingualism, which was chosen as the methodology, the types of bilingualism, the approaches put forward in the literature and the general framework of the interaction it brings about are discussed. In the second section, the phenomena such as mixing, shifting and interference caused by bilingualism are discussed, and two sub-branches of interference, namely positive and negative transfer, are focused on. In the third part, the elements of phonetical, morphological, lexico-semantical and syntactic aspects of negative transfer-based deviations that learners of Polish, whose native or previously acquired foreign language is Russian, are exposed to are identified and presented in tables and examples. The analyses in this way were carried out in order to help Russian speakers learn Polish as a second Slavic language more easily, as well as to provide a better understanding of the connection between language and culture, and to provide a comprehensive understanding of sociolinguistic phenomena related to language learning and acquisition. It is hoped that the results of the research will raise awareness of the importance of approaching language-culture interaction from a broader perspective in individuals who are in the process of learning a foreign language and provide data that will shed light on future studies on this subject.
Benzer Tezler
- Türkçenin yabancı dil olarak öğreniminde karşılaşılan sorunlar: Azerbaycan modeli
Problems that face students in studying Turkish as a foreign language: Azerbaijan model
AFSANA LATIFOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN
- Arapça-Türkçe ardıl çeviri ve uygulamalarda karşılaşılan zorluklar
Challenges in Arabic-Turkish consecutive interpretation and its applications
TAHYR CHARYYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN DÜZGÜN
- Karşılaştırmalı çözümleme yönteminin Özbek öğrencilerini dilbilgisel yeterliliklerinin geliştirilmesindeki etkisi
The effect of contrastive analysis method in developing Uzbek students' Turkish grammatical competence
SURAYYOKHON OMONULLAEVA
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AÇIK
- Türkçe ve Kırgızca dil yapılarının dil öğretimi amaçlı karşılaştırması
Comparison of Turkish and Kyrgyz language structure language on the base of teaching
MUHİTTİN GÜMÜŞ
- XIX. yüzyılın ikinci yarısında Arnavut Milliyetçiliğinin gelişiminde mektepler
Mekteps in the development of Albanian Nationalism in the second half of the 19th century
SAİD OLGUN