Geri Dön

Post-truth kapsamında dijital medyada hakikat arayışı: 6 Şubat Kahramanmaraş depremine yönelik komplo teorilerinin fenomenolojik incelemesi

Seeking truth in digital media within the boundaries of post-truth: Phenomenological examination of conspiracy theories concerning the February 6 Kahramanmaraş earthquake

  1. Tez No: 889916
  2. Yazar: MAKBULE BÜŞRA EYİİŞ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. RUKİYE ÇELİK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 257

Özet

Savaş, yoksulluk, afet, salgın hastalıklar gibi büyük toplumsal olaylar bireyin düşünme ve bilgi üretme biçimini komplo teorilerine yönlendirebilmektedir. Hakikat sonrasına yönelik tartışmalar ile birlikte çağdaş kamusal söylemin merkezinde yer alan komplo teorileri gerçekliğin üretildiği iddiasını taşımaktadır. Komplo teorileri; politika, medya ve bilim ile desteklenerek sunulmakta ve çeşitli toplumsal sonuçlara neden olmaktadır. Nitekim yakın zamanda yaşadığımız ve büyük bir yıkıma neden olan 6 Şubat Kahramanmaraş depremi de bu tür bir olaydır. Bu çalışmada inceleme olgusu olarak 6 Şubat Kahramanmaraş depremine ilişkin üretilen komplo teorileri ele alınmıştır. Araştırmanın amacı kişilerin toplumsal bir olayı deneyimlemelerinin olaya ilişkin komplo teorilerine inançlarını ne şekilde değiştirdiğini incelemektir. Bu kapsamda komplo teorilerine inanç ve deneyim ilişkisi araştırmanın odağını oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemiyle tasarlanan çalışmada deneyimin etkisini ortaya çıkarabilmek için depremi deneyimleyen ve deneyimlemeyen olmak üzere iki gruptan 25'er katılımcı ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada Husserl'in tanımlayıcı fenomenolojik yaklaşımı kapsamında Giorgi'in geliştirdiği tanımlayıcı fenomenoloji analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda elde edilen 5 tema, 16 kategori ve kodlar yorumlanmıştır. Bu doğrultuda deneyimin belirli konularda farklılıklar ortaya çıkardığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre depremi deneyimlemiş olmak komplo teorilerine inancı pekiştirmektedir. Ayrıca depreme ilişkin komplo teorilerinin özellikle dijital medya aracılığıyla yayıldığı tespit edilmiştir. Ek olarak katılımcılar her ne kadar dijital medyada yayılan içeriklere karşı temkinli davransa da bu içeriklerle karşılaşma sıklığının, depreme ilişkin yanlış bilgilere ve komplo teorilerine inancı arttırdığı görülmüştür. Bununla birlikte özellikle depremi deneyimleyen katılımcıların depremle ilgili hakikatlerin hükümet görevlilerince saklandığına ya da çarpıtıldığına inanması çarpıcı bir sonuçtur.

Özet (Çeviri)

Major social events such as war, poverty, disaster, historical stories can direct the individual's thinking and knowledge production style to conspiracy theories. Conspiracy theories, which are at the center of contemporary public discourse along with discussions about post-truth, claim that reality is produced. Conspiracy theories are presented with the support of politics, media and science and continue to be the cause of various social units. In fact, the February 6 Kahramanmaraş earthquake, which occurred recently and caused great destruction, is such an event. This study examines the conspiracy theories produced regarding the February 6 Kahramanmaraş earthquake as a research phenomenon. The purpose of the research includes how experiencing a social event changes their beliefs in conspiracy theories. In this context, the relationship between belief in conspiracy theories and experience constitutes the focus of the research. In order to reveal the design experience designed with the qualitative research method in general, 25 statements from two groups, those who experienced the earthquake and those who did not, and half-read discussions were made. In the research, the descriptive phenomenological analysis developed by Giorgi within the scope of Husserl's descriptive phenomenological approach was used. The 5 themes, 16 categories and codes obtained as a result of the analysis were interpreted. In this direction, it was reached by the emergence of certain changes in the experience. Accordingly, experiencing an earthquake reinforces the belief in conspiracy theories. It was also determined that conspiracy theories against earthquakes were spread especially through digital media. In addition, although cautious actions against content spread digitally were also encountered, the event of encountering these contents was where the belief in false information and conspiracy theories about the earthquake increased. However, it is a result that especially those who experienced the earthquake should believe that the truth about the earthquake was hidden or distorted by government officials.

Benzer Tezler

  1. Dijital medyada Post-Truth ve gerçeklik: Covid-19 pandemisine ilişkin haberlerin analizi

    Post-Truth and reality in digital media: Analysis of news related to the Covid-19 pandemic

    DENİZ SAHİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    GazetecilikEge Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SONER YAĞLI

  2. Hakikat Sonrası Çağda sentetik medya olgusu, güncel görünümleri ve kullanıcıların gerçeklik algısı üzerine bir araştırma

    A research of synthetic media phenomenon, current examples and users reality perception in the Post-Truth Era

    ÖZLEM AS KOÇBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Halkla İlişkilerİstanbul Üniversitesi

    Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLNUR TANDAÇGÜNEŞ KAHRAMAN

  3. Doğruluk-ötesi (post-truth) dönemde yalan haber (fake news) ve Covid-19 aşıları: Twitter etiketlerinde aşı karşıtı argümanlar üzerine bir sosyal ağ analizi

    Fake news and Covid-19 vaccines in the post-truth era: A social network analysis on anti-vaccine arguments in Twitter hashtags

    ÖMER DÖNMEZÇELİK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEM YAŞIN

  4. Post-truth dönemde siyasal içerikli bilgi arayışı, içerik teyidi ve sinizm

    Seeking information with political content, fact checking and cynicism in the post-truth era

    RIDVAN KORKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Siyasal BilimlerAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERDAR ÜNAL

  5. Post-hakikat çağında bilgi kirliliği ve haber sitesi editörlerinin rolü: Türkiye örneği

    Information pollution in the post-truth era and the role of digital news editors: The case of Turkey

    ÜMİT LAÇİN YALÇINKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    GazetecilikGalatasaray Üniversitesi

    İletişim Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BARIŞ KARA