Stand-up meddahın yeni hali midir? Karşılaştırmalı bir analiz
Is stand-up the new form of meddah? A comparative analysis
- Tez No: 890197
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM SARITAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Sahne ve Görüntü Sanatları, Fine Arts, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medya Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu çalışma, Türk mizahının iki önemli figürü olan meddah ve modern stand-up komedisini tarihsel, kuramsal ve performans bağlamında karşılaştırarak, stand-up'ın meddahın bir devamı olup olmadığını araştırmayı amaçlamaktadır. Meddah, genel olarak Osmanlı İmparatorluğu döneminde ortaya çıkmış ve halkın günlük yaşamını ve ayrıca toplumsal olayları mizahi bir dille anlatan tek kişilik gösteri ustaları olarak tanımlanır. Stand-up komedisi ise meddah gibi bireysel performansa dayalı fakat genellikle kişisel deneyimler, güncel olaylar ve toplumsal eleştiriler üzerine kurulu modern bir mizah türüdür. Çalışmada ilk önce, mizahın tarihsel gelişimi ve çeşitli mizah kuramları incelenmiştir. Bu kuramlar arasında üstünlük teorisi, rahatlama teorisi ve uyumsuzluk teorisi öne çıkmaktadır. Bu teoriler, meddah ve stand-up performanslarının nasıl farklı şekillerde mizah ürettiğini anlamamızda yardımcı olmaktadır. Tezde kullanılan araştırma yöntemi literatür taraması, tarihsel analiz ve karşılaştırmalı değerlendirmeyi kapsamaktadır. Literatür taraması kapsamında, mizahın tarihsel gelişimi ve kuramları üzerine yapılan çalışmalar incelenmiş, meddah ve stand-up komedisinin tarihsel ve kültürel bağlamda nasıl evrildiği araştırılmıştır. Tarihsel analiz yöntemiyle, meddah ve stand-up komedisinin gelişim süreçleri ve toplumsal işlevleri değerlendirilmiştir. Karşılaştırmalı değerlendirme yöntemiyle ise, meddah ve stand-up komedisinin benzerlikleri ve farklılıkları tartışılmıştır. Çalışmanın temel amacı doğrultusunda, meddah ve stand-up komedisinin tarihsel gelişimi, kuramsal temelleri ve sahne icraları analiz edilmiş, iki geleneğin toplumsal eleştiri ve izleyici ile olan ilişkisi karşılaştırılmıştır. Nitekim bu çalışmanın sonucunda stand-up'ın, meddahın bir devamı olup olmadığı değerlendirilerek ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate whether stand-up is a continuation of meddah by comparing two important figures of Turkish humour, meddah and modern stand-up comedy in historical, theoretical and performance contexts. Meddah is generally defined as the one-man show masters who emerged during the Ottoman Empire and narrated the daily life of the people and also social events with a humorous language. Stand-up comedy, on the other hand, is a modern type of humour based on individual performance like meddah, but generally based on personal experiences, current events and social criticism. In the study, firstly, the historical development of humour and various humour theories are examined. Among these theories, superiority theory, relaxation theory and dissonance theory stand out. These theories help us to understand how meddah and stand-up performances produce humour in different ways. The research method used in the thesis includes literature review, historical analysis and comparative evaluation. Within the scope of the literature review, studies on the historical development and theories of humour were examined, and how meddah and stand-up comedy evolved in historical and cultural contexts were investigated. With the historical analysis method, the development processes and social functions of meddah and stand-up comedy were evaluated. With the comparative evaluation method, the similarities and differences of meddah and stand-up comedy are revealed. In line with the main purpose of the study, the historical development, theoretical foundations and stage performances of meddah and stand-up comedy have been analysed, and the relationship of the two traditions with social criticism and the audience has been compared. As a matter of fact, as a result of this study, whether stand-up is a continuation of meddah is evaluated and revealed.
Benzer Tezler
- Stand-up perform dans yöntemiyle kamusal alanda bir performans uygulaması: Türkiye'de çağdaş dansın politikleşme sürecine bir örnek : 'Likit politika'
A public space performance execution with the method of stand-up perform dance: An example of politicization process of contemporary dance in Turkey; 'liquid politics'
HURİ GONCA GÜMÜŞAYAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Bale ve DansMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. ŞEBNEM SELIŞIK AKSAN
- Dijitalleşmenin stand-up komedi performanslarında yarattığı dönüşüm: Stand-up komedyenler ile yapılan niteliksel çalışma ve izleyici deneyimleri
Conversion of stand-up comedy performances with the development of digitalisation: Interviews with the comedians and audience surveying
HAMDİ APALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKAY NİŞANCI
- Kadın stand-up gösterilerinde kullanılan mizahi söylem stratejileri ve dişil öznellik inşası: YouTube Türkiye örneği
Humorous discourse strategies used in female stand-up shows and the construction of feminine subjectivity: The case of YouTube Turkey
GÜLİZAR ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Radyo-TelevizyonAnadolu ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN AYSUN YÜKSEL
- Anlatıcılığa dayalı güldürü üzerine bir araştırma, tek kişilik bir oyun metni oluşturma ve sahneleme çalışması
A research about storytelling in comedy and the process of writing and performing an one actor play
GÖRKEM ECE ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıKadir Has ÜniversitesiÖĞR. GÖR. NİHAL GEYRAN KOLDAŞ
- Öğretmenlerin idareye karşı hak arama düzeyleri
A research into the extent to which teachers can stand up to management
SERDAR ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞÖHEYDA DOYURAN