Bedreddin İbn Cemâa'nın 'Şerhu'l-Kafiye li İbni'l-Hâcib' adlı eserinde nahiv ilmine ait görüşleri
Bedreddin Ibn Jamaa's views on the science of grammar in his work titled 'Sharh al-Kafiya li Ibn al-Hājib'
- Tez No: 890423
- Danışmanlar: PROF. DR. ENES ERDİM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
Arap dili grameri, tarihsel süreçte kural ve kaideleri pek çok alim tarafından ele alınıp geliştirilerek günümüze kadar ulaştırılmış bir alandır. Her biri yazdıkları eserlerle Kur'an dili olan Arapçanın doğru kullanımına dair yeni ivmeler kazandırmıştır. Onlardan birisi de çalışmamızın konusunu oluşturan Bedreddin İbn Cemâa'ya ait Şerhu'l-Kafîye li'bni'l-Hâcib adlı eserdir. Bu eser meşhur dilci İbnü'l-Hâcib'in el- Kâfiye isimli nahiv kitabının şerhidir. Dolayısıyla dilciliği dışında farklı yönleriyle tanınan Bedreddin İbn Cemâa'nın gramer yönünün ülkemizde henüz çalışılmamış olması bu araştırmayı gerekli kılmış, bu alandaki eksikliğin giderilmesine katkı sunulması amaçlanmıştır. Bununla birlikte çalışmada görüşler, İbn Mâlik et-Tâi, Esterâbâdî ve Abdurrahman el-Câmi'nin el-Kâfiye şerhlerinden istifade edilerek incelenmiş olup diğer şerhler konunun dışında tutulmuştur. Müellifin hayatı ve ilmî kişiliği ele alındıktan sonra Şerhu'l-Kafîye li'bni'l-Hâcib isimli eser tahlil edilmiştir. Böylelikle eserde kullanılan kaynaklar, şahıslar ve deliller gibi genel bilgilere yer verilmiş, bunlar tablo halinde sunulmuştur. Burada İbn Cemâa'nın delil olarak en çok Arap şiirini kullandığı tespit edilmiştir. Az da olsa hadislerden de deliller getirilmiştir. Müellif, gramer yönü itibariyle Basra ekolüne yakın durmakla beraber Kufe ekolüne ait görüşleri de benimseyerek eklektik bir yol izlemiştir. Bu çalışma neticesinde İbn Cemâa'nın konuları detaya boğmadan anlaşılır bir üslup kullandığı gözlenmiştir. Aynı zamanda müellif, bazı görüşlere katılıp katılmadığını net ifadelerle belirtmiş olup, bunlara gerekçeler sunarak eleştirel bir dil kullanmayı ihmal etmemiştir. Bu bakımdan eser, çalışmada müracaat edilen diğer şerhlerden üslup olarak farklılık arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Arabic grammar is a field whose rules and principles have been handled and developed by many scholars in the historical process and brought to the present day. Each of them brought new impetus to the correct use of Arabic, the language of the Qur'an, with their works. One of them is the work of Bedr al-Dīn Ibn Jamā'a's Sharḥ al-Kafīya li'bni al-Hājib, which is the subject of this study. This work is a commentary on the famous linguist Ibn al-Hājib's book of grammar titled al-Kāfiya. Therefore, the fact that the grammatical aspect of Bedr al-Dīn Ibn Jamā'a, who is known for his different aspects other than his linguistics, has not yet been studied in our country has made this research necessary, and it is aimed to contribute to the elimination of the deficiency in this field. In addition, in this study, the views are analyzed with the help of Ibn Mālik al-Tā'i, al-Asterābādī and 'Abd al-Rahman al-Jāmi's commentaries on al-Kāfiya, and other commentaries are excluded from the subject. After discussing the author's life and scholarly personality, the work titled Sharh al-Kafīya li al-Bni'l-Hājib was analyzed. In this way, general information such as the sources, persons and evidences used in the work are given and presented in tables. Here, it was determined that Ibn Jamā'a mostly used Arabic poetry as evidence. Evidence from hadiths was also used, albeit to a lesser extent. Although the author is close to the Basra school in terms of grammar, he followed an eclectic path by adopting the views of the Kufa school. As a result of this study, it was observed that Ibn Jamā'a used a comprehensible style without drowning the subjects in detail. At the same time, the author clearly states whether he agrees or disagrees with certain views and does not neglect to use a critical language by providing justifications for them. In this respect, the work differs in style from the other commentaries consulted in this study.
Benzer Tezler
- Bedreddin İbn Cemâa ve Sünnî imamet/hilafet anlayışında farklılaşma arayışı
Bedreddin Ibn Jamâ'a and the seeking for difference in the Sunni imamat/khilat approach
FATMA GÜHER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL HAKYEMEZ
- İbn Cemâa'nın haberî sıfat anlayışı
Ibn Jemaa's informotive adjectives comprehension
AHMET ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURHANEDDİN KIYICI
- İslâm hukukunda cihad literatürü ve Bedreddin İbn Cemâa'nın cihadla ilgili eserlerinin değerlendirilmesi
Jihad literature in Islamic Law and the analizing of Bedreddin Ibn Jemâ'a's works on jihad
MEHMET ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİL OKUYUCU
- Bedrüddîn İbn Cemâa'nın 'El-i'lâm Bi Ehâdîsi'l-Ahkâm' isimli eserinin tahkiki
A critical edition of Badr Al-Dīn İbn Jamā'a's Al-i'lām Bi Aḥādīth Al-Aḥkām
İYAAD MOHAMAD AMMAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA ÖZTÜRK
- Bedrüddîn İbn Cemâa (Ö. 733/1333) ve hadis ilmindeki yeri
Bedruddin İbn Cemaa (Ö. 733/1333) and his place in the science hadith
FİKRİYE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET YILMAZ