Memlükler döneminde Müslim-Gayrimüslim ilişkileri
The relations between Moslems and non-Moslems during Memluk reign
- Tez No: 890541
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN IŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Dinler Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Memlükler Devleti'nde Müslim-gayrimüslim ilişkileri, Memlük toplumunun sosyal ve politik dokusunun önemli bir parçasını oluşturmuştur. Memlük Devleti'nin kuruluşundan itibaren, Müslüman toplumun gayrimüslim toplumla arasındaki ilişkiler, kimi zaman gerginlik ve çatışmaların yanı sıra, genel olarak barışçıl ve işbirlikçi bir anlayış içerisinde gelişmiştir. İslâm hukuku siyaset anlayışı temel ilkeleri çerçevesinde, gayrimüslim tebaanın haklarına saygı gösterilmesi ve onların korunması hedeflenmiştir. Memlük sultanları ve ileri gelenleri, genellikle gayrimüslim tebaanın dinî ve sosyal yaşayışlarına, ibadet hak ve özgürlüklerine büyük önem vermişlerdir. Memlük Devleti'nde gayrimüslimler, ticaretten sanata, bilimden siyasete kadar birçok alanda etkili olmuş, toplumun ilerlemesinde ve gelişmesine katkı sağlamışlardır. Bununla birlikte Memlükler idaresinde Müslim-gayrimüslim ilişkileri sadece barış ve işbirliği doğrultusunda değil, aynı zamanda toplumda gerginlik ve çatışmaların çok sık olarak yaşandığı bir dönem olmuştur. Özellikle haçlı seferleri dönemi boyunca Hıristiyanlarla yaşanan gerginlikler ve çatışmalar, Müslim-gayrimüslim ilişkilerindeki gerilimi artırmıştır. Bununla birlikte, Memlük sultanları ve ileri gelenleri toplumda meydana gelen bu tür çatışma ve gerilimleri yönetmeye ve barışçıl havayı korumaya dikkat etmişlerdir. Memlük Devleti'nin bazı dönemlerinde gayrimüslimlerin özellikle de Hıristiyanların haçlı ve dış güçlerle işbirliği içerisinde olmalarının bir neticesi olarak toplumda ayrımcılığa ve zulme maruz kalmışlardır. Müslim-gayrimüslim ilişkileri bağlamında Memlük Devleti'nde gerginlik ve çatışma dönemlerinde gayrimüslimlerin toplumun belirli alanlarına erişiminde kimi yaptırımlar, gayrimüslimlerin dinî, sosyal ve ekonomik hayatlarını kısıtlayan çeşitli yükümlülükler getirilmiştir. Ancak, bu tür baskılar ve kısıtlamalar dönemden döneme değişiklik göstermiştir. Yine de, Memlük Devleti'nde gayrimüslimlerin dinî, sosyal ve ekonomik anlamda daha fazla özgürlük ve himaye gördükleri söylemek mümkündür. Bir başka ifadeyle Memlük Devleti'nde genelde gayrimüslimler özelde Hıristiyanlar Memlük toplumunun bir parçası olarak kabul edilmiş ve Müslümanlarla birlikte yaşamışlardır. Sonuç olarak, Memlükler döneminde Müslim-gayrimüslim ilişkileri karmaşık bir tabloyu yansıtmaktadır. İslâm hukuku siyaset teorisi çerçevesinde genellikle hoşgörü ve işbirliği ön planda olsa da, dönemin sosyal, politik ve ekonomik koşulları bu ilişkileri etkileyen önemli faktörler olmuştur. Memlükler dönemi, Müslim-gayrimüslim ilişkileri bağlamında Ortaçağ tarihinde önemli bir devri temsil etmektedir. Dolayısıyla Memlük Devleti'ndeki Müslim-gayrimüslim ilişkilerin anlaşılması o dönemin sosyal ve kültürel dinamiklerinin anlaşılması için çok büyük bir öneme sahiptir.
Özet (Çeviri)
Muslim-non-Muslim relations in the Mamluk Sultanate constituted a significant part of the social and political fabric of Mamluk society. From the establishment of the Mamluk state, it can be observed that the relations between the Muslim and non-Muslim communities in Egypt developed both through struggles and conflicts, as well as through generally peaceful and cooperative understandings. Within the framework of the Islamic state's political philosophy, respect for the rights of non-Muslim subjects and their protection were aimed for. Mamluk sultans and elites generally placed great importance on the religious and social practices, worship rights, and freedoms of non-Muslim subjects. In the Mamluk Sultanate, non-Muslims played influential roles in various fields, from trade to arts, from science to politics, contributing to the advancement and development of society. However, under Mamluk rule, Muslim-non-Muslim relations were not only characterized by peace and cooperation, but also by frequent tensions and conflicts. Particularly during the Crusades period, tensions and conflicts with Christians increased, exacerbating the tension in Muslim-non-Muslim relations. Nonetheless, Mamluk sultans and elites made efforts to manage such conflicts and tensions within society and to maintain a peaceful atmosphere. During certain periods of the Mamluk state, especially during economic hardships or political uncertainties, discrimination and persecution against non-Muslims, especially Christians, were observed as a result of their collaboration with Crusaders and external powers. In times of tension and conflict within society, sanctions were imposed on non-Muslims in terms of access to certain areas of society, and various obligations restricting their religious, social, and economic lives were imposed. However, such pressures and restrictions varied from period to period. Nevertheless, it can be said that non-Muslims generally enjoyed more freedom and protection in religious, social, and economic terms in the Mamluk Sultanate. In other words, in the Mamluk society, non-Muslims, especially Christians, were considered part of the Mamluk society and demonstrated the ability to live alongside Muslims. In conclusion, Muslim-non-Muslim relations during the Mamluk period reflect a complex picture. While tolerance and cooperation were generally emphasized within the framework of Islamic state politics, the social, political, and economic conditions of the period were significant factors influencing these relations. The Mamluk period represents an important era in medieval history in terms of Muslim-non-Muslim relations. Therefore, understanding Muslim-non-Muslim relations in the Mamluk Sultanate is of great importance for understanding the social and cultural dynamics of that period.
Benzer Tezler
- 215/1 numaralı Urfa Şer'îyye Sicili'nin transkripsiyon ve değerlendirmesi (H.1320-1321/ M.1902-1904)
Transcription and analysis of Urfa Court Records numbered 215/1 (H.1320-1321/ 1902-1904 AD)
RAHİME TÜRKMEN
- Gaziantep Türk-İslam mimarisi (Eyyubiler'den Cumhuriyet'e)
Gazi̇antep Turk-İslam archi̇tecture (From the Ayyubi̇d to the Republi̇can)
ALPER ALTIN
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkAtatürk ÜniversitesiTürk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Sicili Ahval Defterlerine göre Afyonlu devlet adamları
According to Sicili Ahval Defters statemen from Afyon
İPEK KÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLİN ÖZTÜRK
- Memlüklerden Osmanlı Devletine hilâfetin intikali
The transition of the khilaf from the Memluks to the Ottoman State
YUSUF YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN KIZILTOPRAK
- II. Abdülhamid Dönemi'nde Sinoplu Devlet Adamları (Sicill-i Ahval defterlerine göre: 1879-1909 )
Statesmen From Sinop in the Era Of Abdülhamid II (According To The Registrations Of Sicill-i Ahval books:1879-1909)
ZEHRA DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyografiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECATİ ÇAVDAR