Adlî Divanı'nda teşbih(1.-52. gazeller arası)
Simile /tesbih in the Diwan of Adlî(between 1st -52nd ghazals)
- Tez No: 891051
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNAY TULUM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Etraflarında şiir ve ilim dünyası yaratan şehzade ve padişahlar, pek çok Arapça, Farsça eserin Türk kültürüne kazandırılmasını sağlarken, Türk dilinin gelişmesinde ve yeni kurulan imparatorluğun kültür seviyesinin yükseltilmesinde büyük rol oynamışlardır. Aynı zamanda Osmanlı sultanları özellikle şiir yazma, divan tertip etme gibi alanlara kayıtsız kalmamışlardır. Bu ilgi, sultan şairler geleneğini ortaya çıkarmıştır. Divan'ı bulunan ilk sultan şair Fatih Sultan Mehmed'in oğlu ve Yavuz Sultan Selim'in babası II. Bâyezîd de“velî, gâzî, âlim, hattât, müzehhib”olarak bilinmesinin yanı sıra Adlî mahlasıyla şiirler yazmış, divan sahibi bir sultandır. Dîvân şiiri geleneğinin sultan şairlerinden Adlî'nin edebî kimliği hâlihazırda araştımacıların dikkatini çekmeye devam etmektedir. İşte bu tezde de Eski Anadolu Türkçesinin devrini tamamlayıp yavaş yavaş Klâsik Osmanlıca devrinin başladığı bir zaman diliminde Türkçe bir eser veren Adlî'nin tek eseri olan Divanı'na teşbih aracılığıyla daha yakından bakılmak istenmiştir. Bunun için öncelikle hayatı ve eseri hakkında bilgiler sıralanmış, hemen akabinde Divanı'nda bulunan ilk 52 gazelin dil içi çevirisi hazırlanmıştır. Son olarak Adlî'nin kullandığı teşbih ve teşbihe bağlı bir mecaz türü sayılan istiare çeşitleri tespit edilmiştir. Böylece küçük ölçekli bu monografik çalışmayla Adlî'nin klasik Türk şiiri geleneğini ve nazım tekniğini iyi bildiği, kaside yazmayıp, daha çok gazel yazmayı tercih ettiği, bu şiirlerinde toplam 232 adet teşbih ve 197 adet istiareye yer verdiği; edebî söyleminde teşbihten daha sık yararlandığı, Türkçe tamlama ve cümle yapısını muhafaza etmeye çalıştığı da görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The princes and sultans, who created a world of poetry and scholarship around them, helped to bring many Arabic and Persian works into Turkish culture and played a major role in the development of the Turkish language and in raising the cultural level of the newly established empire. At the same time, the Ottoman sultans were not indifferent to writing poetry and organizing diwans. This interest led to the tradition of sultan poets. The first sultan poet to have a divan, Bâyezîd II, the son of Mehmed the Conqueror and the father of Yavuz Sultan Selim, was also a sultan who wrote poems under the pseudonym Adlî and had a divan, in addition to being known as“wali, gâzî, scholar, calligrapher, musehhib”. The literary identity of Adlî, one of the sultan poets of the Dîvân poetry tradition, continues to attract the attention of researchers. In this thesis, it is aimed to take a closer look at Adlî's Divan, which is the only work of Adlî, who produced a work in Turkish at a time when Old Anatolian Turkish completed its period and the Classical Ottoman Turkish period gradually began. For this purpose, firstly, information about his life and works is listed, and then an in-language translation of the first 52 ghazals in his Divan is prepared. Finally, the types of simile/tesbih and“istiare”, which is a type of metaphor used by Adlî were identified. Thus, with this small-scale monographic study, it has been seen that Adlî knew the tradition of classical Turkish poetry and verse technique well, that he preferred to write ghazals rather than qasida, that he used a total of 232 similes and 197“istiare”in these poems, that he utilized similes more frequently in his literary discourse, and that he tried to preserve the Turkish phrase and sentence structure.
Benzer Tezler
- Baki Divanı'nda sevgili ve sevgiliye ait fiziki unsurlar
Başlık çevirisi yok
ZEHRA KOÇAK ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Fevāyîdü'l Kiber'de gök cisimleri, gezegenler ve burçlar
Fevayidü'l Kiber celestial bodies, planetes and zodiac
ELİF DİLARA ÇAYIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FUNDA TOPRAK
- Kütahyalı Rahîmî Dîvânı'ndan 101-150. gazellerin şerhi
Rahîmî's Divan from Kütahya 101-150. gazel's explanation
ÜMMÜYE KONUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜNEŞ
- 'التناص في ديوان (الله أكبر) للشاعر إبراهيم عزت دراسة تحليلية'
'Şair İbrahim İzzet'in Allahü Ekber Divanı'nda metinlerarası benzerlik analitik bir araştırma'
LAYTH MOHAMMED HAMMED ALMAZIDI
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABIE MOHAMED MOHAMED HEFNY
- Ali Şir Nevâyî'nin Fevâidü'l-Kiber Divanı'nda (gazeller) sosyal hayat izleri
Social life in Fawa'id al-Kibar Divan (Gazals) Of The AlisherNavai
ZABİHULLAH RAHMANİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VİLDAN COŞKUN