Geri Dön

Şor Destanı Ak Plek üzerine simgesel bir inceleme

A symbolic analysis on the Shor Epic Ak Plek

  1. Tez No: 891660
  2. Yazar: GÜLAY ÇAKIR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AYNUR KOÇAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 180

Özet

Şor Türkleri, Güney Sibirya'nın Kemerovo Bölgesi'nde yaşayan bir topluluktur. Günümüzde giderek zayıflayan etnik kimlikleriyle Rus toplumu içinde asimile olmuş şekilde yaşayan Şor Türkleri, kadim dönemlerden günümüze erişen, özellikle destan ve masal ağırlıklı zengin bir halk edebiyatı külliyatına sahiptir. Şor Türklerinin halk edebiyatı ürünleri, kadim Türk geleneklerini yansıtması ve sözlü edebiyat kültürünün önemli bir parçası olması sebebiyle hem edebiyat hem de kültür çalışmaları açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Şor halk edebiyatı içinde önemli bir yere sahip olan destan türünden bir örnek olan“Ak Plek”ele alınacaktır. Şor destanları, yüzyıllar boyunca Şor toplumu içinde anlatıcılık geleneği çerçevesinde aktarılmış ve 20. yüzyılda farklı araştırmacılar tarafından kayıt altına alınmıştır. Güney Sibirya Türklerine ait destanlar göz önünde bulundurulduğunda destan kahramanlarının mitik anlamda girmiş olduğu erginlenme/olgunlaşma süreci, ünlü mit çözümleyicisi Joseph Campbell'in belirttiği gibi yola çıkış aşaması ile başlamaktadır. Kahramanlar, toplum tarafından seçilmiş kimselerdir. Bu bağlamda, Şor destanlarında destan kahramanlarının mitik serüveni anne karnına düşmeden önce başlar. Doğum öncesi süreç ve olağanüstü doğum göz önünde bulundurulduğunda kahramanın bireyselleşme süreci, geçmişin dinamiklerinden hareketle kendisini günceller. Dolayısıyla kahramanın sonsuz yolculuğu kahramanın dışında kültürel süreç ile başlar. Kahraman, içinde doğup büyüdüğü Türk toplumunu yaşatmak adına bir erginlenme/olgunlaşma aşamasından geçer. Kahramanın doğum öncesinden itibaren geçtiği bir dizi sınav, bir anlamda içinde doğup büyüdüğü toplumun kat etmiş olduğu aşamaları göstermektedir. Bu çalışmada Şor destan kahramanı Ak Plek'in erginlenme/olgunlaşma aşamaları sistematik bir düzlemde ele alınıp incelenmiştir.

Özet (Çeviri)

Shor Turks are a community living in Kemerovo Region of Southern Siberia. Today, Shor Turks, who live assimilated in Russian society with their ethnic identity gradually weakening, have a rich corpus of folk literature, especially epics and fairy tales, which have survived from ancient times to the present day. The folk literature products of the Shor Turks are of great importance for both literary and cultural studies as they reflect ancient Turkish traditions and are an important part of oral literature culture. In this study,“Ak Plek”, an example of the epic genre, which has an important place in Shor folk literature, will be discussed. Shor epics have been transmitted within the framework of the narrative tradition within the Shor society for centuries and recorded by different researchers in the 20th century. When the epics of the South Siberian Turks are taken into consideration, the process of maturation of the epic heroes in the mythic sense begins with the stage of departure, as stated by the famous myth analyser Joseph Campbell. Heroes are people chosen by the society. In this context, the mythic adventure of the epic heroes in Shor epics begins before they are conceived. Considering the prenatal process and the extraordinary birth, the hero's individuation process updates itself based on the dynamics of the past. Therefore, the eternal journey of the hero begins with the cultural process outside the hero. The hero goes through a stage of maturation in order to keep alive the Turkish society in which he was born and raised. A series of tests that the hero goes through from before birth, in a sense, shows the stages travelled by the society in which he was born and raised. In this study, the maturation / maturation stages of the Shor epic hero Ak Plek are examined and analysed in a systematic way.

Benzer Tezler

  1. Şor destancılık geleneği ve Şor kahramanlık destanı ?Künnü Körçen Kün-Köök? üzerinde mukayeseli bir çalışma

    Shor epic tradition and a comparative study on the heoric epic ?Künnü Körçen Kün-Köök?

    ATİLLA BAĞCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU

  2. Edmund Spenser'ın The Faerie Queene'inde kadınların ve kadınlığın iğrençliği

    Abjection of women and womanhood in Edmund Spenser's The Faerie Queene

    TUĞRUL CAN SÜMEN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İngiliz Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HANDE SEBER

  3. Türk dünyası mitolojik destanları ile Kalevala Destanı üzerine mukayeseli bir araştırma

    A comparative study on mythological epics of Turkish world and Kalevala Epic

    ALİ OSMAN ABDURREZZAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU

  4. Sibirya Sahası Türk Destanlarında hayvanlar

    Animals in Turkic Epics of Siberian Region

    EVREN ÇİFCİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM DİLEK

  5. Şor destan kahramanlarının tip özellikleri

    Type features of the epic heroes of Şor

    FATİH SALMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Halk Bilimi (Folklor)Aksaray Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ONUR ALP KAYABAŞI