Indoor exposure to endocrine disrupting chemicals and asthma in school-aged children: A case-control study
İç mekanda endokrin bozucu kimyasallara maruz kalma ve okul çağındaki çocuklarda astım: bir vaka kontrol çalışması
- Tez No: 891710
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLEN GÜLLÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Sentetik kimyasalların birçok endüstriyel ve tarımsal alanda kullanılması büyük çapta çevre kirliliğine neden olmaktadır. En yaygın kullanılan sentetik kimyasallardan biri olan endokrin bozucu kimyasallar (EDC'ler), artan nüfus, genişleyen endüstriyel faaliyet ve artan tarımsal uygulamalar nedeniyle çevreye katlanarak artan bir oranda salınmaktadır. Farmasötikler, kişisel bakım ürünleri, pestisitler, yüzey aktif maddeler ve çeşitli endüstriyel kimyasallardan oluşan kalıcı EDC'ler, insan vücudunda biriken, hidrofobik ve lipofilik özelliklere sahiptir. EDC'lerin vücut üzerindeki etkileri çok yönlüdür ve çok çeşitli sistem ve işlevleri etkileyebilmektedir. Bu etkilerin ortaya çıkma derecesi, EDC'lerin türü, maruz kalma dozu ve süresi ve bireyin duyarlılığı dahil olmak üzere çeşitli değişkenlere bağlıdır. Çocuklar zamanlarının çoğunu kapalı mekanlarda geçirdikleri için bu kimyasallara büyük oranda maruz kalmaktadırlar. Bu nedenle küçük çocuklarda astım gibi çeşitli hastalıklara sıklıkla rastlanmaktadır. Astımın ortaya çıkışını belirleyen faktörler genetikten yaşam tarzına ve çevresel faktörlere kadar geniş bir yelpazede görülebilmektedir. Astım prevalansında bölgesel farklılıklar ve son zamanlarda artan oranların nedenleri arasında çevresel faktörler öne çıkmaktadır. Ancak bu faktörlerin önemi hala tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışma, ev içi tozdaki EDC'lere (Kalıcı organik kirleticiler (KOK'lar), alkilfenoller ve bunların etoksilatlıları) maruz kalma ile Türkiye, Ankara'da okul çağındaki çocuklarda astım gelişimi arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Bu araştırma, 110 vaka (astımlı) ve 130 kontrol (astımlı olmayan) çocuğun evinden alınan toz örneklerinin analizlerine odaklanan bölgedeki ilk çalışmadır. Spearman korelasyon testi, Kruskal-Wallis varyans analizi ve Pozitif matris çarpanlara ayırma (PMF) modeli gibi çeşitli istatistiksel analizleri kullanarak, veriler hakkında kapsamlı bir anlayış elde edilerek, önemli farklılıkları belirlenmiştir ve bu farklılıklara katkıda bulunan faktörleri ortaya çıkarılmıştır. Sonuçlara göre, 4-5-6 halkalı PAH'lar muhtemelen ana caddeye yakınlık nedeniyle trafik emisyonlarıyla bağlantılı olduğu ortaya çıkmıştır. 2 ve 3 halkalı PAH'lar, ısıtma sistemi ve evde sigara içilmesi gibi farklı faktörlerle ilişkilendirilmiştir. Ev aktiviteleri ve ana caddeye yakınlığın PCB konsantrasyonları üzerinde etkisi olduğu bulunmuştur. Yeni satın alınan elektronik eşyalar ve ahşap veya plastikten üretilmiş çocuk yatakları en yüksek düzeyde PBDE'ye sahip olduğu gösterilmiştir. Çalışma ayrıca, tozdaki alkilfenol etoksilat miktarının ev içi uygulamalardan ve yaşam koşullarından oldukça etkilendiğini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada aile yaşam tarzının, çevre koşullarının ve seçilen EDC'lerin çocuklarda astım riski üzerindeki etkisini incelemek için lojistik regresyon modelleri kullanılmıştır. Olasılık değerleri incelendiğinde, birinci veya alt katlarda yaşama, duvar kaplaması olarak duvar kağıdı kullanma, ayrı mutfağının olmaması ve evcil hayvan sahibi olmak, eski evlerde yaşama, evde 4'ten fazla kişinin bulunması, haftada iki veya daha fazla kez kızartma yapmak, evde sigara içilmesi, yeni mobilya kullanılması, deterjan kullanım sıklığı, çocuğun yatağında yün kullanılması astım gelişimini etkileyebilmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, çevresel faktörlerin astımın gelişimini ve şiddetini etkilediğini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The use of synthetic chemicals in many industrial and agricultural areas causes environmental pollution on a large scale. Known as one of the most widely used synthetic chemicals, endocrine-disrupting chemicals (EDCs) are being released into the environment at an exponential rate due to increasing population, expanding industrial activity, and increasing agricultural practices. Persistent EDCs, which consist of pharmaceuticals, personal care products, pesticides, surfactants, and several industrial chemicals, have hydrophobic and lipophilic properties that enable them to accumulate in the human body. The effects of EDCs on the body are multifaceted and can affect a wide variety of systems and functions. The extent to which these effects occur depends on several variables, including the type of EDCs, the dose and duration of exposure, and the sensitivity of the individual. Since children spend most of their time indoors, they are largely exposed to these chemicals. For this reason, various diseases such as asthma are frequently encountered in young children. The factors that determine the emergence of asthma can be observed in a wide range, from genetics to lifestyle and environmental factors. Environmental factors stand out among the reasons for regional differences in asthma prevalence and recently increasing rates. However, the importance of these factors is still not well known. This study examines the association between exposure to EDCs (Persistent organic pollutants (POPs), alkylphenols and their ethoxylated) in indoor dust and the development of school-aged children's asthma in Türkiye, Ankara. This research is the first study in the region, focusing on dust sample analyses from the homes of 110 case (asthmatic) and 130 control (non-asthmatic) children. By using several statistical analyses such as the Spearman correlation test, Kruskal-Wallis analysis of variance and the Positive matrix factorization (PMF) model, we gained a comprehensive understanding of the data, identifying significant differences and factors contributing to those differences. According to the results, 4-5-6 ring PAHs were linked with traffic emissions, likely due to proximity to the main street. 2 and 3-ring PAHs showed associations with different factors, including the heating system, and smoking at home. Household activities and proximity to main streets have been found to have an impact on PCB concentrations. Newly purchased electronics and children's beds produced of wood or plastic had the highest levels of PBDEs. The study also showed that the amount of alkylphenol ethoxylates in dust is highly influenced by household practices and living circumstances. In this study used logistic regression models to examine the impact of family lifestyle and environmental conditions and selected EDCs on the risk of asthma in children. When odd ratio values are examined, living on the first or lower floors, using wallpaper as wall covering, not having a separate kitchen and owning a pet, living in older houses, having more than 4 people at home, frying food two or more times a week, smoking at home, using new furniture, frequency of detergent use, and using wool in the child's bed may affect the development of asthma. The results of this study reveal that environmental factors affect the development and severity of asthma.
Benzer Tezler
- Dişi sıçanlarda bisfenol S ile oluşturulmuş ovaryum hasarının ışık ve elektron mikroskobi düzeyinde incelenmesi
Examination of ovarian damage induced by bisphenol S in female rats at light and electron microscopic level
ŞEVVAL KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyolojiSakarya ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZAN DENİZ YÖN ERTUĞ
DOÇ. DR. TUĞBA KOTİL
- Kocaeli ili ev tozu örneklerinde kalıcı organik kirleticilerin seviyeleri ve maruziyetlerinin değerlendirilmesi
Assesment of human exposure to persistent organic polutants and levels in indoor dusts in Kocaeli
UĞUR MERVE KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre MühendisliğiKocaeli ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MİHRİBAN CİVAN
- Kastamonu'da kullanılan yapı malzemelerinde doğal olarak bulunan radyonüklitlerin (238U, 232Th, 226Ra, 222Rn ve 40K) aktivite derişimlerinin ve bu malzemelerin radon salım hızlarının ölçülmesi
Measurement of the activity concentration of radionuclides (238U, 232Th, 226Ra, 222Rn ve 40K) naturally occurring in building materials used in kastamonu and radon mass exhalation rates of these building materials
ALPER TOLGA TEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Fizik ve Fizik MühendisliğiKastamonu ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEREF TURHAN
- Doğum öncesi ve doğum sonrası dönemlerde bebeklerin evlerindeki bina içi uçucu organik bileşiklerin belirlenmesi
Investigation of indoor volatile organic compounds in the houses of infants from prenatal period to postnatal period
SANAZ LAKESTANI
Doktora
Türkçe
2015
Çevre MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN GÜLLÜ