Toksik liderliğin öğretmenlerin mobbing algıları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi
The effect of toxic leadership on teachers' mobbing perceptions and organizational commitment
- Tez No: 891861
- Danışmanlar: PROF. İLKNUR MAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Toksik liderlik, Mobbing, Örgütsel bağlılık, Okul Müdürleri, Öğretmenler, Toxic leadership, Mobbing, Organizational commitment, School Principals, Teachers
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Toksik liderlik, örgüt ortamına ve çalışanların hem performansına hem de ruhsal durumuna büyük ölçüde zarar veren ve yıkıcı bir liderlik tarzıdır. Eğitim ise bir toplumun kalkınması için temel belirleyici konumundadır. Eğitim yoluyla toplumsal hedeflere ulaşılması için eğitim sürecindeki aktörlerin etkili bir şekilde performans göstermesi sağlanarak olumsuz tutum ve davranışlardan kaçınılması gerekmektedir. Toksik liderlik ve mobbing, eğitim kurumlarının hedeflerini engelleyen durumlara örnekler arasındadır. Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin toksik liderliğinin öğretmenlerin mobbing algıları ve örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisini incelemektir. Bu araştırma ilişkisel tarama modeline dayalı olarak ve nicel desende gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Çanakkale ili merkez okullarında ve Çan ilçesinde görev yapan 455 öğretmen yer almıştır. Veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Toksik Liderlik Ölçeği, Mobbing Ölçeği ve Öğretmenler İçin Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS programına aktarılarak yüzde analizi, frekans analizi, regresyon analizi, korelasyon analizi, Mann Whitney-U testi, Shapiro-Wilk testi, Kolmogrov-Smirnow testi ve Kruskal Wallis-H testi analizleri uygulanmıştır. Çalışmada okul müdürlerinin toksik liderlik düzeyleri ve öğretmenlerin mobbing algı düzeyleri yüksek, öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri orta düzeyde bulunmuştur. Ulaşılan sonuçlar, eğitim kurumlarında okul müdürlerinin toksik liderlik davranışlarının mobbingin algılanmasında etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca eğitim kurumlarında mobbing davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyini düşürdüğü sonucuna varılmıştır. Bir diğer yandan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyi ile eğitim kurumlarında toksik liderlik düzeyleri arasında pozitif bir ilişki bulunduğu çalışmanın çarpıcı bulguları arasındadır. Sonuç olarak, okullarda toksik davranışları uyarmak, tanımlamak ve ele almak için işlevsel bir sistem oluşturulması ve bu konuda gerek öğretmenlere gerekse okul müdürlerine hizmet içi eğitimler düzenlenmesi öneri olarak getirilebilir.
Özet (Çeviri)
Toxic leadership is a destructive leadership style that greatly harms the organizational environment and both the performance and mental state of employees. Education is the main determinant for the development of a society. In order to achieve social goals through education, actors in the education process should be ensured to perform effectively and negative attitudes and behaviors should be avoided. Toxic leadership and mobbing are examples of situations that hinder the goals of educational institutions. The purpose of this research is to examine the effect of school principals' toxic leadership on teachers' mobbing perceptions and organizational commitment. This research was conducted based on the relational screening model and in a quantitative design. 455 teachers working in central schools of Canakkale province and Can district took part in the study. Demographic Information Form, Toxic Leadership Scale, Mobbing Scale and Organizational Commitment Scale for Teachers were used as data collection tools. The collected data were transferred to the SPSS program and frequency, percentage, correlation, regression, Mann Whitney-U test, Kolmogrov-Smirnow test, Shapiro-Wilk test and Kruskal Wallis-H test analyzes were performed. In the study, school principals' toxic leadership levels and teachers' mobbing perception levels were high, and teachers' organizational commitment levels were found to be moderate. The results show that the toxic leadership behaviors of school principals in educational institutions are effective in the perception of mobbing. The study also concludes that mobbing behaviors in educational institutions reduce the organizational commitment level of teachers. On the other hand, one of the striking results of the study is that there is a positive relationship between the level of toxic leadership in educational institutions and the organizational commitment levels of teachers. As a result, it can be suggested that a funtional system may be established to warn, identify and address toxic behaviors in schools and that in-service training may be organized for both teachers and school principals on this subject.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin toksik liderlik davranış düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel mutlulukları arasındaki ilişki
The relationship between toxic leadership behavior levels of school principals and teachers' organizational happiness
MERVE BAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİKA ŞULE ERÇETİN
- Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between school administrators' toxic leadership behaviors and teachers' psychological capital
EMRE ZENGİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMÜR ÇOBAN
- Okul yöneticilerinin toksik (zehirli) liderlik davranışları ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki
The Relationship Between The Toxic Leadership Behaviours of School Principals and The Level of Burnout of Teachers
HAKAN ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDAN ORDU
- Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin toksik liderlik davranışlarının incelenmesi
Research of toxic leadership behaviors of school principles according to teacher's perceptions
GİZEM İŞBİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE NEGİŞ IŞIK
- Okul müdürlerinin toksik liderlik davranışları ile okul etkililiği arasındaki ilişkide örgütsel sinizm ve psikolojik sermayenin aracılık etkisi
The intermediary effect of organizational cynicism and psychological capital on the relationship between toxic leadership behaviors of school administrators and school effectiveness
ÖZKAN KÜÇÜK
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜLFÜ DEMİRTAŞ