Direklerarası'nda temaşa (1880-1918): Mekanlar, tiyatro kumpanyaları ve izleyiciler
Spectacles in direklerarası (1880-1918): Venues, theatre companies and spectators
- Tez No: 892041
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA TUNÇ YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu tez çalışması 1880-1918 yılları arasındaki dönemde Direklerarası tiyatrolarını ele almaktadır. Bu çalışmada Direklerarası tiyatroları, tiyatro mekanları, kumpanyalar ve seyirciler özelinde üç ana başlıkta incelenmiştir. Tiyatroların salaş yapılardan kargir binalara geçiş süreci, Direklerarası'nda sahne alan kumpanyalar ve oyuncular, bunların arasındaki karşılıklı ilişki ve son dönem Osmanlı toplumunda seyirci tipleri ve tiyatro kültürü ele alınmıştır. Coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak haritalar oluşturulmuş ve veri analiz yöntemleri ile kumpanya ve oyuncular arasındaki ilişki ağı görselleştirilmiştir. 1838-1880 yılları arasındaki dönemde saray, yalnızca imtiyaz verdiği kumpanyaların tiyatro binaları inşa ederek faaliyet göstermesine izin vererek İstanbul'daki tiyatro faaliyetlerini denetim ve gözetim altında tutmuştur. İmtiyazlı tiyatrolar olarak adlandırılan bu tiyatrolar yalnızca belli bir zümreye hitap edebilmiştir. II. Abdülhamit döneminde tiyatro imtiyazlarının uzatılmamasıyla beraber tiyatro faaliyetleri yaygınlık göstermeye başlamıştır. Bu dönemde açılan Direklerarası tiyatroları 1884 yılından itibaren Suriçi İstanbul'un tiyatro merkezi olmuştur. Sarayın isteklerine göre gelişen imtiyazlı tiyatroların aksine seyirci çekmek adına halkın beğenisine hitap eden Direklerarası tiyatroları tiyatro tarihi açısından önemli bir yere sahiptir. Suriçi'nde inşa edilen ilk kalıcı tiyatro binaları Direklerarası'nda yer almıştır. Ayrıca Batı etkisinde tiyatro toplulukları ile geleneksel tiyatro kumpanyalarını bir arada bulunduran Direklerarası, tiyatro gelenekleri arasında bir etkileşim sahası olmuştur. Geleneksel oyunlar, Batı tiyatrosuna yakınlaştığı gibi modern tiyatro unsurları da Direklerarası'nda yerel nitelikler kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis focuses on the Direklerarası theatres in the period between 1880 and 1918. In the period between 1838 and 1880, the Ottoman palace asserted their control and surveillance over theatrical activities in Istanbul by allowing only some companies to construct theatre buildings and operate that had been granted privilege to do so by the palace. The theatres in question, which can be named as“privileged theatres”, were inherently limited in their appeal to a specific demographic. The issue of such privileges to theatre companies ceased during the Hamidian Period, thus created a new period in Istanbul theatres. By 1884, the Direklerarası theatres, which had opened during Ramazan of 1881, had become the centre of theatrical activity in Istanbul. In contrast to the“privileged theatres”that were operated according to the palace, the Direklerarası theatres appealed to the public's desire for entertainment in order to attract a larger audience. Thus these theatres holds a significant position in the history of Istanbul theatres. The first permanent theatre structures constructed in Suriçi were situated in the Direklerarası area. Furthermore, the Direklerarası region, which features a blend of Western-influenced theatre companies and traditional theatre companies, has served as a hub for the convergence of different theatrical traditions. As traditional performances have increasingly adopted elements of Western theatre, modern theatrical companies have acquired local characteristics within the Direklerarası theatres. In this study Direklerarası theatres examined under three main topics: theatre venues, companies and audiences. This study examines the transition process of theatres from shabby buildings (called salaş) to permanent masonry buildings, the companies and actors performing in Direklerarası and the mutual relationship inbetween them, and the audience types and theatre culture in the late Ottoman society. Direklerarası maps also have been created using geographical information systems and the relationship network between the companies and actors has been visualized through the data analysis methods.
Benzer Tezler
- Direklerarası'nda sosyallik ve eğlence: kıraathane, çayhane ve kahvehaneler (1860-1920)
Sociability and entertainment in direklerarasi: Literary cafes, teahouses and coffeehouses (1860-1920)
CANSU KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA TUNÇ YAŞAR
- Türk resim sanatında asker ressamların öncülük rolü
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
PROF. KEMAL İSKENDER
- Şehzadebaşı çevresinin kentsel gelişimi ve alan için koruma önerisi
Sehzadebasi and direklerarasi regions's historical development
ÖMER FURKAN ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EGE ULUCA TÜMER
- Zenginleştirilmiş okuma programının okuma güçlüğü olan öğrencilerin bilişsel süreç ve nöral yapılarına etkisi
The effect of enrichment reading program on cognitive process and neural structure of students having reading difficulty
HAYRİYE GÜL KURUYER
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYATİ AKYOL
PROF. DR. H. KADER KARLI OĞUZ
- Orff yaklaşımına göre hazırlanan müzik etkinlikleri içinde ipucunun giderek azaltılması yöntemi ile yapılan gömülü öğretimin otistik çocuklara kavram öğretmedeki etkililiği
The effect of embedded teaching through the most-to-least prompting procedure in concept teaching to the autistic children in Orff-based music activities
BİLGEHAN EREN
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. JALE DENİZ
YRD. DOÇ. DR. AYTEN DÜZKANTAR