Türk dünyası romanlarının Türk edebiyatı içerisinde kanonlaşması meselesi
The issue of canonization of Turkish world novels in inside Turkish literature
- Tez No: 892170
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kanon, Edebiyatta kanon, Türk Edebiyatında kanon, Türk Dünyası Romanları, Canon, Canon in Literature, Canon in Turkish Literature, Novels of the Turkish World
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 328
Özet
Türk Dünyası Romanlarının Türk Edebiyatı İçerisinde Kanonlaşması Meselesi (1956-2000) Kanon, ilk olarak Helenistlik çağda ortaya çıkmış bir terimdir. Terim, birçok sanat alanına Rönesans döneminde yansımıştır. Dinin özünü oluşturan metinleri kapsayan bir terim olarak ortaya çıkan kanon, tarihsel süreç içerisinde anlam genişlemesi yaşayarak edebiyat içerisinde de kendisine yer bulmuştur. Kanon terimi, edebiyat bilimi içerisinde ulus-devlet anlayışıyla birlikte gelişmiştir. Edebiyatta kanon, estetik değer, metin dolaşımı, müfredat ve okur tercihi gibi belli ölçütler etrafında şekillenmiştir. Edebiyat içerisinde kanon, belli unsurlar etrafında belirlenmiştir. Kanonu belirleyen unsurlar, devlet, akademisyenler, araştırmacılar, kültürel kurumlar, eleştirmenler, dergi, gazete ve halkın ilgisidir. Türk edebiyatı içerisinde kanonun bu unsurlarla belirlendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada kanonun gelişim evresine değinilerek edebiyata ve Türk edebiyatına yansıması literatür taraması yapılarak verilmiştir. Literatür taramasında kanon teriminin şiir ve roman üzerinde etkinlik kazandığı görülmüştür. Çalışmada Türk edebiyatında kanon tartışmalarına genel hatlarıyla değinilerek tezin odak noktası olan Türk Dünyası romanlarının Türk edebiyatı içerisindeki kanonlaşma meselesi ele alınmıştır. Türkiye'de Türk Dünyası romanlarının 1956'dan itibaren basılmaya başlandığı tespit edilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı lise ders kitapları ve üniversite ders kitaplarına eklenen 50 Türk Dünyası romanı tespit edilmiştir. Tespit edilen 50 romanın 1956-2000 yılları arasında basılan romanlar olduğu görülmüştür. Romanları Türkiye Türkçesi'ne aktarılan Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, Anar Rızayev, Elçin Efendioğlu, Yusuf Samedoğlu, Mevlüt Süleymanlı, Kurban Said, Sadreddin Ayni, Adil Yakuboğlu, Abdullah Kadiri, Pirimkul Kadirov, Nur Ali Kabul, Musa Aybek Taşmuhammedoğlu, Şükrullah Yusufoğlu, Muhtar Awezov, Tahavi Ahtanov, Annaguli Nurmemmet, Tirkiş Cumageldi, Muhammed Ayaz İshaki, Ömer Osman Erendoruk, Halimat Bayramuk ve Özker Yaşın gibi yazarların romanları tematik bağlamda çözümlenerek hangi kanona dâhil edilebilecekleri açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT The Issue of Canonization of Turkish World Novels within Turkish Literature (1956-2000) Canon is a term that first appeared in the Hellenistic era. The term was reflected in many fields of art during the Renaissance. Canon, which emerged as a term covering the texts that constitute the essence of religion, has expanded in meaning throughout the historical process and found a place in literature. The term canon has developed together with the understanding of the nation-state within literary science. In literature, the canon is shaped around certain criteria such as aesthetic value, text circulation, curriculum and reader preference. Within literature, the canon is determined around certain elements. The elements that determine the canon are the state, academics, researchers, cultural institutions, critics, magazines, newspapers and public interest. It has been determined that the canon in Turkish literature is determined by these elements. In this study, the development phase of the canon is mentioned and its reflection on literature and Turkish literature is given by literature review. In the literature review, it was seen that the term canon gained influence on poetry and novels. In the study, canon discussions in Turkish literature are touched upon in general terms and the issue of canonization of Turkish World novels in Turkish literature, which is the focus of the thesis, is discussed. It has been determined that Turkish World novels started to be published in Turkey since 1956. 50 Turkish World novels were identified that were added to the high school textbooks and university textbooks of the Ministry of National Education. It was observed that the 50 novels identified were novels published between 1956 and 2000. Novels translated into Turkey Turkish Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, Anar Rızayev, Elçin Efendioğlu, Yusuf Samedoğlu, Mevlüt Süleymanlı, Kurban Said, Sadriddin Ayni, Adil Yakuboğlu, Abdullah Kadiri, Pirimkul Kadirov, Nur Ali Kabul, Musa Aybek Taşmuhammedoğlu, Şükrullah Yusufoğlu, Muhtar Awezov, Tahavi Ahtanov, Annaguli Nurmemmet, Tirkiş Cumageldi, Muhammet Ayaz İshaki, Ömer Osman Erendoruk, Halimat Bayramuk and Özker Yaşın such as writers of novels were analyzed in a thematic context and it is explained which canon they can be included in.
Benzer Tezler
- Zuhurî Danışman'ın tarihi romanları ve romancılığı
Zuhurî Danışman's historical novels and his novel writing
PINAR AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR ODACI
- Karşılaştırmalı edebiyat bağlamında Mehmet Turhan Tan'ın 'Cengiz Han' Romanı ile Yunus Oğuz'un 'Çingiz Xan' tarihi romanlarının incelenmesi
Analysis of M. Turhan Tan's 'Cengiz Han' and Yunus Oğuz's 'Çingiz Xan' historical novels in the context of comparative literature
HABİBE AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Karşılaştırmalı EdebiyatKafkas ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKİN GULUSOY
- Hüseyin Nihal Atsız'ın romanlarının (Bozkurtlar, Deli Kurt, Ruh Adam) kavram dünyası
Notion universe of Hüseyin Nihal Atsız's novels (Bozkurtlar, Deli Kurt, Ruh Adam)
HANDE AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıAkdeniz ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH KÖK
- Cahide Birgül'ün romanlarında yapı ve tema
Structure and theme in Cahide Birgül's novels
NUR ŞEYMA ATİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıBatman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KARADENİZ
- Amin Maalouf'un eserlerinin esin kaynağı: Tarih
Histoire: Source de fiction dans les romans d'Amin Maalouf
TÜLAY ÖZEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Fransız Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. M. EMİN ÖZCAN