Geri Dön

Mesnevilerde felek kavramı

The concept of fate in masnavis

  1. Tez No: 892396
  2. Yazar: NURŞEN ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM BATĞI AKMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Siirt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 253

Özet

Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan eserlerde, felek kavramını ilgilendiren kullanımların tespit edilmesi bu çalışmanın esas amacıdır. Üç ana bölümden oluşan bu tezde seçili yirmi üç mesnevide felek kavramı, feleğin katmanları, burçlar ve gök cisimleri incelenmiştir. Felek kavramının çeşitli anlamları karşılamasıyla beraber bu çalışmada gök katmanları anlamındaki kullanımı çalışmanın ana yapısını oluşturmaktadır. Batlamyus felsefesine göre dokuz katmandan oluşan gökyüzünün yani feleklerin seçili mesnevilerde farklı amaçla, çeşitli anlam ve şekillerde kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde felek kavramının kullanıldığı farklı anlamlara ve feleğin katmanlarına değinilmiştir. İkinci bölümde feleğin sekizinci katmanında yer alan burçların mesnevilerdeki kullanım şekillerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde de mesnevilerde tespit edilen gök cisimleri kullanım şekillerine göre incelenmiştir. Seçili mesnevilerin tamamı incelenmiş çalışma için önem arz eden beyitler örnek beyit olarak açıklanarak verilmiştir. İncelenen mesnevilerden hareketle ortaya konan verilerle feleğin katmanları, burçlar ve gök cisimlerinin astrolojik anlamdaki kullanımlarıyla beraber anlatılmak istenen konu, durum, zaman ve mekanın tasviri için de kullanıldıkları tespit edilmiştir. Gökyüzü ve gök cisimlerinin insanların yaşamlarındaki olumlu veya olumsuz etkilerinin, kutlu veya kutsuz yıldızlar olarak anılmalarının yanında birer benzetme unsuru olarak estetik amaçla kullanıldıkları da tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

The main purpose of this study is to identify the uses of the concept of celestial orb in the works written in Mesnevi verse form. In this thesis, which consists of three main chapters, the concept of celestial heaven, layers of heaven, zodiac signs and celestial bodies are analyzed in twenty-three selected masnavi. Although the concept of paralek has various meanings, its use in the sense of the layers of the sky constitutes the main structure of this study. According to Ptolemy's philosophy, the sky, which consists of nine layers, is used for different purposes and in various meanings and ways in the selected masnavis. In the first part of the study, the different meanings of the concept of the celestial orb and the layers of the celestial orb are mentioned. In the second part, the usage of the signs of the zodiac, which are in the eighth layer of the celestial sphere, in the masnavi. In the third part, the celestial bodies identified in the masnavis are analyzed according to their usage patterns. All of the selected masnawis were analyzed and the couplets that are important for the study were explained and given as sample couplets. Based on the data from the analyzed masnavis, it has been determined that the layers of the sky, zodiac signs and celestial bodies are used for the depiction of the subject, situation, time and place desired to be described as well as their astrological usage. In addition to the positive or negative effects of the sky and celestial bodies on people's lives and their being referred to as blessed or unblessed stars, it has also been determined that they are used for aesthetic purposes as an element of simile.

Benzer Tezler

  1. Muhibbî Divânı'nda kozmik unsurlar

    Cosmic elements in Muhibbî Divân

    ÖZLEM DEĞİRMENCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Türk Dili ve EdebiyatıUludağ Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ

  2. Mesnevilerde aile ve çocuk :Kutadgu Bilig, Leyla vü Mecnun, Pentname, Hüsn ü Aşk, Hayriye, Hütfiye

    The notion of family and child in the mathnawi: Kutadgu Bilig, Leyla vü Mecnun, Pentname, Hüsn ü Aşk, Hayriye, Lütfiye

    ADNAN İPEKDAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. DURSUN ALİ TÖKEL

  3. Mesnevilerde şehzâdelerin resmi görüp âşık olma motifi

    The motive of princes fallling in love seeing the picture in mesnevis

    SABAHAT1TİN DERMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ÖMER DEMİRBAĞ

  4. Türkçe mesnevilerde mizah

    Humor in Turkish masnawis

    GÖKÇEHAN AYSEL YILMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SAVAŞKAN CEM BAHADIR

  5. Kuşları konu alan alegorik mesnevilerde metinlerarasılık

    The intertextuality between allegorical mathnawis regarding birds

    FATMA NUR GÜLEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MAHMUT KAPLAN