Mesnevilerde felek kavramı
The concept of fate in masnavis
- Tez No: 892396
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM BATĞI AKMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 253
Özet
Mesnevi nazım şekliyle kaleme alınan eserlerde, felek kavramını ilgilendiren kullanımların tespit edilmesi bu çalışmanın esas amacıdır. Üç ana bölümden oluşan bu tezde seçili yirmi üç mesnevide felek kavramı, feleğin katmanları, burçlar ve gök cisimleri incelenmiştir. Felek kavramının çeşitli anlamları karşılamasıyla beraber bu çalışmada gök katmanları anlamındaki kullanımı çalışmanın ana yapısını oluşturmaktadır. Batlamyus felsefesine göre dokuz katmandan oluşan gökyüzünün yani feleklerin seçili mesnevilerde farklı amaçla, çeşitli anlam ve şekillerde kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde felek kavramının kullanıldığı farklı anlamlara ve feleğin katmanlarına değinilmiştir. İkinci bölümde feleğin sekizinci katmanında yer alan burçların mesnevilerdeki kullanım şekillerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde de mesnevilerde tespit edilen gök cisimleri kullanım şekillerine göre incelenmiştir. Seçili mesnevilerin tamamı incelenmiş çalışma için önem arz eden beyitler örnek beyit olarak açıklanarak verilmiştir. İncelenen mesnevilerden hareketle ortaya konan verilerle feleğin katmanları, burçlar ve gök cisimlerinin astrolojik anlamdaki kullanımlarıyla beraber anlatılmak istenen konu, durum, zaman ve mekanın tasviri için de kullanıldıkları tespit edilmiştir. Gökyüzü ve gök cisimlerinin insanların yaşamlarındaki olumlu veya olumsuz etkilerinin, kutlu veya kutsuz yıldızlar olarak anılmalarının yanında birer benzetme unsuru olarak estetik amaçla kullanıldıkları da tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to identify the uses of the concept of celestial orb in the works written in Mesnevi verse form. In this thesis, which consists of three main chapters, the concept of celestial heaven, layers of heaven, zodiac signs and celestial bodies are analyzed in twenty-three selected masnavi. Although the concept of paralek has various meanings, its use in the sense of the layers of the sky constitutes the main structure of this study. According to Ptolemy's philosophy, the sky, which consists of nine layers, is used for different purposes and in various meanings and ways in the selected masnavis. In the first part of the study, the different meanings of the concept of the celestial orb and the layers of the celestial orb are mentioned. In the second part, the usage of the signs of the zodiac, which are in the eighth layer of the celestial sphere, in the masnavi. In the third part, the celestial bodies identified in the masnavis are analyzed according to their usage patterns. All of the selected masnawis were analyzed and the couplets that are important for the study were explained and given as sample couplets. Based on the data from the analyzed masnavis, it has been determined that the layers of the sky, zodiac signs and celestial bodies are used for the depiction of the subject, situation, time and place desired to be described as well as their astrological usage. In addition to the positive or negative effects of the sky and celestial bodies on people's lives and their being referred to as blessed or unblessed stars, it has also been determined that they are used for aesthetic purposes as an element of simile.
Benzer Tezler
- Muhibbî Divânı'nda kozmik unsurlar
Cosmic elements in Muhibbî Divân
ÖZLEM DEĞİRMENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıUludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL KEMİKLİ
- Mesnevilerde aile ve çocuk :Kutadgu Bilig, Leyla vü Mecnun, Pentname, Hüsn ü Aşk, Hayriye, Hütfiye
The notion of family and child in the mathnawi: Kutadgu Bilig, Leyla vü Mecnun, Pentname, Hüsn ü Aşk, Hayriye, Lütfiye
ADNAN İPEKDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DURSUN ALİ TÖKEL
- Mesnevilerde şehzâdelerin resmi görüp âşık olma motifi
The motive of princes fallling in love seeing the picture in mesnevis
SABAHAT1TİN DERMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ÖMER DEMİRBAĞ
- Türkçe mesnevilerde mizah
Humor in Turkish masnawis
GÖKÇEHAN AYSEL YILMAZ
Doktora
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAVAŞKAN CEM BAHADIR
- Kuşları konu alan alegorik mesnevilerde metinlerarasılık
The intertextuality between allegorical mathnawis regarding birds
FATMA NUR GÜLEN
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT KAPLAN