Hat sanatında istif
Stack in art of calligraphy
- Tez No: 892943
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULKADİR DÜNDAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 490
Özet
Bu çalışmamızda hat sanatında yazının almış olduğu ve bir amaca yönelik bir araya gelmesi olan istif konusu incelenmiştir. Bu bağlamda istifli bir yazının estetik bir görünüm elde etmesinde dikkat edilmesi gereken hususlar detaylı bir şekilde araştırılmıştır. İstifli yazıların ilk olarak hangi tarihte ortaya çıkmış olduğu, dönemsel olarak geçirmiş olduğu değişiklikler, hangi yazı türlerinde daha çok istif yapıldığı, tüm yazılarda istifin mümkün olup olmadığı, istif çeşitleri ve istifli yazıların kullanım alanları araştırılan konular arasında olmuştur. Bu amaç doğrultusunda çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden kaynak tarama, örnekleme, karşılaştırma ve kaynak göstermeye başvurulmuştur. Bu bağlamda dönemlerin istif özelliklerini gösterecek düzeydeki örnek yazılar tercih edilmiştir. Benzer metot istif kaideleri ile ilgili olarak da takip edilmiş, her bir kural için ayrıntılı örnek bir yazı gösterilmiştir. Bu çalışma neticesinde yazının sanatlı olması konusunda istifin ne kadar önemli olduğu anlaşılmaktadır. Sadece kâğıt üzerinde değil, hayatın her alanında kolaylıkla karşılaşabileceğimiz istifli yazıların teşekkülünde birtakım kuralların olduğu ve bu kuralların en temel seviyede tüm yazı çeşitleri için geçerli olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte bazı yazı türlerinin özellikleri gereği farklı birtakım hususlara sahip olduğundan istiflenmeye müsait olmadıkları görülmüştür. İlk dönemlerde istiflenmeye müsait görülmeyen, bu bakımdan istifli örneklerine şahit olmadığımız bazı yazı türlerinin günümüzde istif mantığı ile yazılabildiği örnekler üzerinden gösterilmiştir. Benzer bir durum sadece bazı yazı türlerinin girift ve müsennâ şeklinde yazılabildiği düşüncesi, günümüzdeki uygulamaları ile uyuşmadığı anlaşılmıştır. Netice itibariyle her bir yazının istiflenmesi genel kaidelere bağlı olmanın ötesinde, o yazının kendine mahsus özelliklerinin bilinmesiyle mümkün olduğu anlaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the subject of stacking, which is the gathering of the writing in the art of calligraphy for a purpose, has been examined. In this context, the issues to be considered in obtaining an aesthetic appearance of a stacked writing have been investigated in detail. The date when stacked writings first appeared, the changes it has undergone periodically, the types of writings in which stacking is done more, whether stacking is possible in all writings, types of stacking and the usage areas of stacked writings have been among the subjects investigated. For this purpose, in our study, qualitative research methods such as literature review, sampling, comparison and referencing were used. In this context, sample writings at a level to show the stacking characteristics of the periods were preferred. A similar method was followed with regard to the rules of stacking, and a detailed sample text was shown for each rule. As a result of this study, it is understood how important the stack is in terms of artistic writing. It has been understood that there are certain rules in the formation of stacked writings that we can easily encounter not only on paper but also in all areas of life, and that these rules are valid for all types of writing at the most basic level. However, it has been observed that some types of writing are not suitable for stacking because they have a number of different aspects due to their characteristics. It has been shown through examples that some types of writing, which were not considered suitable for stacking in the early periods and in this respect we did not witness stacked examples, can be written with the logic of stacking today. In a similar situation, it was understood that the idea that only some types of writing can be written in the form of intricate and müsennâ is incompatible with today's practices. As a result, it has been understood that the stacking of each writing is possible by knowing the unique features of that writing beyond being bound by general rules.
Benzer Tezler
- Osmanlı'dan günümüze hat sanatında müsennâ
Muthanna in Islamic calligraphy from Ottoman to today
BETUL SAYIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MEHMET HÜSREV SUBAŞI
- Hat sanatında geometrik formlu istifler
Geometry form stacks in calligraphy art
AYŞE SEVRA PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
El SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİME BİLGE GÜNCEOĞLU KARAÖZ
- Hat sanatında müdevver (dairesel) yazılar
Handwritings designed as circle in calligraphy art
MERVE ÖZDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. ALİ RIZA ÖZCAN
- Hat sanatında kullanılan okutma, mühmel harf ve tezyin işaretleri
Vowel points undotted symbols and decorative elements used in calligraphy art
BİLAL SEZER
Doktora
Türkçe
2004
El SanatlarıAtatürk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİ OKCU
- Geleneksel hat sanatında karalama: Tarihçe, uygulamalar ve hattat görüşleri
Scribbling in traditional hat: History, practices, and hattats'perspectives
ZÜBEYDE KAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. AHMET MUSA KOÇ