Metasezgisel yöntemlerle optimizasyon problemlerinin çözümleri: Temelleri ve uygulamaları
Solutions of optimization problems with metaheuristic methods: Fundamentals and applications
- Tez No: 893195
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA GÖKTEPE KÖRPEOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mühendislik Bilimleri, Mathematics, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Evrimsel hesaplama ve doğadan ilham alan meta-sezgisel algoritmalar, çeşitli amaçlara yönelik olarak optimizasyon performansını artırmak için son yıllarda tercih edilen önemli matematiksel yöntemlerdir. Bu algoritmalar çok yönlü oluşları ve etkililikleri sebebiyle belirli sorunları ele almak için özelleştirilebilen geniş bir yelpaze sunarlar. Gerçek yaşam problemlerini matematiksel modellemede geleneksel yöntemlerden daha iyi performans gösterirler. Yapıların sismik tasarımı, depreme dayanıklı yapıların inşası için önemli bir uygulama alanıdır. Bu amaçla, enerji dağıtma cihazlarının kullanımı ve bu cihazların çeşitli amaçlar için optimizasyonu bir diğer önemli konudur. Yapılan çalışmada ilk aşamada evrimsel hesaplama, meta-sezgisel yöntemler ve doğadan ilham alan algoritmalar kullanılarak sismik tasarıma sahip yapısal sistemlerin optimizasyonu konularında yapılan çalışmaların bibliyometrik analizi yapılmıştır. Çalışmanın diğer aşamasında ise literatürde var olan bir enerji dağıtıcı çelik yastık modeli ele alınmış ve maruz kaldığı yükün transversal (enine) doğrultuda olduğu düşünülmüştür. Ele alınan çelik yastık modelinin geometrik boyutlandırılması belirli kısıtlara tabi bir optimizasyon problemi olarak ifade edilmiştir. Optimizasyon probleminin çözümü için genetik algoritma, benzetilmiş tavlama algoritması, ateş böceği algoritması ve parçacık sürü algoritması kullanılmıştır. Kullanılan optimizasyon algoritmalarından elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında birbirlerini doğruladıkları sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, enerji sönümleyici elemanlar kullanılarak bir yapının sismik dayanıklılık performansının arttırılmasına yönelik optimizasyon problemi modellenmesi ve evrimsel algoritmalar, meta-sezgisel yöntemler ve doğadan esinlenen algoritmalar yardımıyla sismik tasarım optimizasyonu konularına önemli bir örnek sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Evolutionary computation and nature-inspired meta-heuristic algorithms are important mathematical methods that have been used in recent years to improve optimisation performance for various objectives. Due to their versatility and efficiency, they offer a wide range of algorithms that can be customised to address specific problems. They outperform traditional methods in mathematical modelling of real life problems. A crucial field of application for the building of earthquake-resistant structures is seismic design. For this purpose, the use of energy dissipation devices and their optimisation for various purposes is another important issue. In the first stage of this study, a bibliometric analysis of the studies on the optimisation of structural systems with seismic design using evolutionary computation, meta-heuristics and nature-inspired algorithms was performed. In the other stage of the study, an energy dissipating steel cushion model existing in the literature is considered and the load to which it is subjected is considered to be in the transversal direction. The geometrical dimensioning of the steel pillow model is expressed as an optimisation problem subject to certain constraints. Genetic algorithm, simulated annealing algorithm, firefly algorithm and particle swarm algorithm are applied to the analysis of the optimization problem. When the results obtained from the optimisation algorithms are compared, it is concluded that they validate each other. This study provides an important example of seismic design optimization using evolutionary algorithms, meta-heuristics and nature-inspired algorithms by modeling an optimization problem for improving the seismic resilience performance of a structure using energy dissipating components.
Benzer Tezler
- Pıd ve kayan kipli kontrolcü parametrelerinin kaos tabanlı HGSO yöntemi ile belirlenmesi
Determination of pid and sliding mode controller parameters using chaos based HGSO method
MUHAMMED SALİH SARIKAYA
Doktora
Türkçe
2025
Mekatronik MühendisliğiSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN DERDİYOK
- Reinforcement learning-driven ensemble neural networks for heart disease prediction
Kalp hastalığı tahmini için takviyeli öğrenme tabanlı topluluk sinir ağları
ÖZGE HÜSNİYE NAMLI DAĞ
Doktora
İngilizce
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA YANIK ÖZBAY
- Yeni nesil kablosuz ağlarda kapasite ve kapsama alanı eniyilemesi için dron baz istasyonlarının kullanımı
Use of drone base stations for the optimization of capacityand coverage in new generation wireless networks
ALPER AKARSU
Doktora
Türkçe
2019
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA GİRİCİ
- Karınca kolonisi optimizasyonu (ACO) ve parçacık sürü optimizasyonu (PSO) algoritmaları temelli bir hiyerarşik yaklaşım geliştirilmesi
Development of a hierarchical approach based on ant colony optimization (ACO) and particle swarm optimization (PSO) algorithms
HÜSEYİN ELDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN ÜLKER
- Çekirdek fonksiyonu kullanan meta sezgisel tabanlı yeni bir kümeleme algoritması
A new meta-heuristic based clustering algorithm using kernel function
HİLAL ELMAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolNecmettin Erbakan ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE MERVE ACILAR