Değişen tüketim toplumu bağlamında Z kuşağının enformasyon ve dezenformasyon algısı: Sosyal medya haber tüketim davranışına yönelik bir araştırma
Information and disinformation perception of generation Z in the context of the changing consumer society: A Research on social media news consumption behavior
- Tez No: 893781
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NARGİS ÖZGEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Bu tez çalışmasında Z kuşağı olarak sınıflandırılan bireylerin sosyal medya haberlerine yönelik dezenformasyon ve güven algılarının haber tüketim motivasyonlarına etkisinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Tezin amacına ulaşılması için nicel araştırma yöntemlerine başvurulmuş olup, ilişkisel tarama modeli kullanılarak hipotezler test edilmiştir. Araştırmanın evreni, Türkiye'deki tüm Z kuşağı bireyleri olarak tanımlanmıştır. Araştırmanın örneklemi ise Türkiye'nin farklı şehirlerinde yaşayan 18 yaş üstü en az 204 Z kuşağı bireyleri olarak belirlenmiştir. Çalışma kapsamında veri toplamak için anket tekniği kullanılmıştır. 15.06.2024 – 25.06.2024 tarihleri arasında çevrimiçi ve yüz yüze temas tekniğiyle toplam 337 adet anket toplanmıştır. Toplanan verilere kayıp veri analizi, sapan veri analizi, güvenilirlik analizi, açıklayıcı faktör analizi, betimleyici analizler ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Gerçekleştirilen hipotez testleri neticesinde katılımcıların sosyal medya dezenformasyon algılarının sosyal medya güven algılarını istatistiksel olarak anlamlı şekilde etkilediği görülmüştür. Katılımcıların güven algılarını oluşturan teyit davranışı, bireysel güven ve kurumsal güven algıları üzerinde dezenformasyon algısı boyutlarından sahte haber ve mücadele yeterliliği algılarının bilhassa yüksek etkisi olduğu görülmüştür. Bu dezeformasyon alt boyutları benzer şekilde haber tüketim motivasyonu üzerinde de en fazla anlamlı etkiye sahip boyutlardır. Katılımcıların haber tüketim motivasyon boyutları üzerinde en yüksek düzeyde anlamlılığa sahip sosyal medya güven algısı boyutları ise teyit davranışı ve bireysel güvendir. Kurumsal güven algısının anlamlı etkisi diğer boyutlara göre daha düşüktür. Bu bulgulardan hareketle ortaya çıkan sonuçlar; Z kuşağı bireylerinin sosyal medyada dezenformasyon algılarının sahte haber bağlamında yüksek, mücadele yeterliliği konusunda ise düşük olduğunu, bireylerin sosyal medyadaki haberler güvenebilmeleri için teyit etme ihtiyacı duydukları ve bireysel çevresine güvendiklerini göstermektedir. Z kuşağı bireylerinin dezenformasyon algılarının ve sosyal medya güven algılarının en fazla etkilediği haber tüketim motivasyon unsurları ise teknik olanak ve kolaylık boyutu ile zengin ve isteğe bağlı içerik olmuştur.
Özet (Çeviri)
This study has aimed to reveal the effect of disinformation and trust perceptions towards social media news on the news consumption motivations of individuals classified as Generation Z. To achieve the aim of the thesis, quantitative research methods were used and hypotheses were tested using the relational screening model. The population of the research is defined as all Generation Z individuals in Turkey. The sample of the research was determined as at least 204 Generation Z individuals over the age of 18 living in different cities of Turkey. Survey technique was used to collect data within the scope of the study. A total of 337 surveys were collected between 15.06.2024 and 25.06.2024 using online and face-to-face contact techniques. Missing data analysis, outlier data analysis, reliability analysis, explanatory factor analysis, descriptive analysis and multiple regression analysis were applied to the collected data. As a result of the hypothesis tests, it was seen that participants' perceptions of social media disinformation affected their perceptions of social media trust in a statistically significant way. It has been observed that fake news and combat competence perceptions, which are among the disinformation perception dimensions, have a particularly high impact on the participants' perceptions of trust, confirmation behavior, individual trust and institutional trust. These disinformation sub-dimensions are similarly the dimensions that have the most significant impact on news consumption motivation. The social media trust perception dimensions that have the highest level of significance on participants' news consumption motivation dimensions are confirmation behavior and individual trust. The significant effect of institutional trust perception is lower than other dimensions of trust. The conclusions drawn from these findings are; It shows that Generation Z individuals' perception of disinformation on social media is high in the context of fake news and low in their ability to fight against it, and that individuals need to confirm the news on social media in order to trust it and they trust their individual environment. The factors of news consumption motivation that are most affected by the disinformation perceptions and social media trust perceptions of Generation Z individuals are technical possibilities and convenience, as well as rich and optional content.
Benzer Tezler
- Gözetim toplumunda değişen mahremiyet algısı ve sosyal medyada temsili
Changing the perception of privacy in the surveillance society and represantation in the social media
ERHAN ATABEY
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikEge ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YURDAGÜL BEZİRGAN ARAR
- Jean Baudrillard perspektifinden postmodernizm bağlamında tüketim toplumu üzerine göstergebilimsel reklam analizi
Semiomical advertising analysis on consumer society in the context of postmodernism from the perspective of Jean Baudrillard
MELİKE GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Reklamcılıkİnönü ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Reklamcılık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TOPBAŞ
- Gerçeklik olarak algıladığımız kurgular bağlamında tüketim toplumu
Consumer society in the context of fictions we perceive as reality
NİL UÇAK ALESÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiTrakya Üniversitesiİnsan ve Toplum Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVAN MELEK ERTÜRK
- Tüketim toplumu bağlamında moda üretimleri
Fashion productions in the context of the consumer society
ÖZLEM KOYUNBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Giyim EndüstrisiAltınbaş ÜniversitesiPlastik Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİHAN AKDEMİR
- Tüketim kültürü bağlamında yazılı basında haftasonu ekleri: Hürriyet, Milliyet ve Sabah gazeteleri örneği
Weekend supplements in the press within the context of consumption culture: The case of the Hurriyet, Milliyet and Sabah newspapers
RENGİM SİNE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikSelçuk ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TORUK