Erken cumhuriyet dönemi ilkokul yapıları: Adıyaman, Gaziantep, Malatya örnekleri üzerinden değerlendirmeler ve sonuçlar
Early republican period primary school buildings: Evaluations and conclusions on Adiyaman, Gaziantep, Malatya examples
- Tez No: 893915
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İNCESAKAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Mimari, İlkokul, Eğitim, İlkokul Yapıları, Erken Cumhuriyet Dönemi, Architecture, Primary School, Education, Primary School Buildings, Early Republican Period
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hasan Kalyoncu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Cumhuriyet'in ilan edilmesiyle beraber birçok alanda köklü değişiklikler yaşanmaya başlamıştır. Eğitim ve mimarlık değişimlerin hızla yaşanmış olduğu alanların başında yer almaktadır. Eğitim, halkın bilinçlenmesi bakımından önemli bir role sahipken; mimarlık ise modernitenin mekânsal temsili bakımından kritik bir öneme sahip olmaktadır. Bundan dolayı, Erken Cumhuriyet döneminde eğitim yapılarının birçok açıdan önemli misyonlara sahip olduğunu söylemek yanlış olmamaktadır. Temel eğitimin verilmiş olduğu ilkokullar ise; diğer kademelerdeki eğitim kurumlarından daha öncelikli bir şekilde değerlendirilmiştir. Halkın büyük bir kısmı henüz okuma-yazma bilmiyor olması sebebiyle; hızlı bir biçimde okur-yazar oranının arttırılması hedeflenmiştir. Bununla beraber; Cumhuriyet ilkelerine bağlı ilköğretim okullarının yaygın hale getirilerek herkesin ilkokul eğitimi almış olması hedeflenmiştir. Bu kapsamda; kasabalarda, kentlerde ve köylerde yeni okul binaları tasarlanarak inşa edilmiştir. Gaziantep, Adıyaman ve Malatya'daki erken Cumhuriyet dönemi ilkokul yapıları, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarının mimari ve kültürel özelliklerini yansıtan tarihi eserler olarak değerlendirilmektedir. Bu yapılar, koruma altında olmayan statüleri nedeniyle çeşitli müdahalelere maruz kalmış olmakla birlikte, ilgili şehirlerin tarihî hafızasında önemli bir yer tutmaktadır. Fiziksel yapılar olmanın ötesinde, mekânsal ve kültürel sürekliliğin bir parçası olan bu binaların korunması ve özgün özelliklerinin muhafazası giderek artan bir önem arz etmektedir. Bu doğrultuda araştırmada, Erken Cumhuriyet dönemine ait eğitim yapılarının mimari özellikleri, kullanılan malzemeler, mimarlık akımlarının etkileri ve tarihsel değerleri üzerinde durulması ve bununla birlikte de aynı zamanda bu yapıların günümüze kadar olan süreçte maruz kaldıkları değişimler, özellikle doğal afetler sonrası yaşanan dönüşümler ele alınmıştır. Bu doğrultuda yapılar arasında 6 Şubat 2023 depreminin ardından hasar görenler de ayrıca değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
With the proclamation of the Republic, radical changes have started to take place in many areas. Education and architecture are at the beginning of the areas where changes have occurred rapidly. While education has an important role in terms of public awareness, architecture has a critical importance in terms of spatial representation of modernity. Therefore, it is not wrong to say that educational structures had important missions in many respects during the Early Republican period. The primary schools where basic education is provided are; it has been evaluated with a higher priority than educational institutions at other levels. Since a large part of the population is not yet literate; it is aimed to increase the literacy rate quickly. In addition, it is aimed that primary schools adhering to the principles of the Republic will be made widespread and everyone will have received primary education. In this context, new school buildings have been designed and built in towns, cities and villages. Early Republican primary education buildings in Gaziantep, Adıyaman and Malatya are considered historical monuments that reflect the architectural and cultural characteristics of the founding years of the Republic of Turkey. Although these structures have been subjected to various interventions due to their unprotected status, they hold an important place in the historical memory of the relevant cities. Beyond being physical structures, the protection of these buildings, which are a part of spatial and cultural continuity, and the preservation of their original features are of increasing importance. In this respect, the research focuses on the architectural features of the educational buildings of the Early Republic period, the materials used, the effects of architectural movements and their historical values, as well as the changes that these buildings have been subjected to until today, especially the transformations after natural disasters. In this regard, among the structures, those damaged after the February 6, 2023 earthquake were also evaluated.
Benzer Tezler
- Akçadağ(Malatya) öğretmen okulları
Akçadağ(Malatya)teacher education schools
GÜLHAN HAZIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimNiğde Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALAEDDİN CEYLAN
- İzmir Bayındır kırsalında Erken Cumhuriyet Dönemi ilkokul yapıları: Yusuflu Köyü İlkokulu koruma projesi
Early Republican Period primary school buildings in Izmir Bayındır rural: Yusuflu Village Primary School conservation project
SİNEM İDELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU ÇELEBİOĞLU YERGÜN
- İstanbul'da Erken Cumhuriyet Dönemi ilkokul binaları (1923-1945)
Early Republican Period primary school buildings in Istanbul (1923-1945)
BURAK GÜRTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkTrakya ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİF MISIRLI
- Kayseri'de Erken Cumhuriyet Dönemi eğitim yapıları
Early Repuclican Period education buildings in Kayseri
GÜN IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
MimarlıkErciyes ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURAK ASİLİSKENDER
- Nevşehir il merkezindeki Erken Cumhuriyet Dönemi eğitim yapıları (1923-1945)
Early Republican Period educational buildings in Nevşehir city center (1923-1945)
GAMZE PEHLİVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BUDAK