Behişti'nin Leyla vü Mecnun mesnevisi (İnceleme-metin)
The Mesnevi 'Leyla vü Mecnun' of Behişti (Examination-text)
- Tez No: 89485
- Danışmanlar: PROF.DR. MİNE MENGİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divan şiiri, tahkiye, mesnevi, aşk, Mecnûn, Ottoman poetry, narration, mesnevi, love, Mecnun
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 428
Özet
ÖZET BEHİŞTÎ'NİN LEYLA VÜ MECNUN MESNEVİSİ (İNCELEME-METİN) Zeynel Abidin AYGÜN Doktora Tezi, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Mine MENGİ Mart 1999, 4-İ7sayfa Tez, Anadolu'da ilk kez hamse yazan XV. yy divan şairlerinden Behiştî'nin elimize ulaşan Leylâ vü Mecnûn mesnevisinin bilinen tek nüshasından çevrilen transkripsiyonlu metin, bu metnin incelemesi ve eserin Nizami ile Fuzuli'nin Leyla vü Mecnun mesnevileriyle karşılaştırılmasından oluşmaktadır. Behiştî'nin Leylâ vü Mecnûn mesnevisi gerek dil ve anlatımı, gerekse divan şiirinin biçimsel özellikleriyle (aruz, kafiye vb.) imaj dünyasını başarıyla yansıtmasının yamsıra, yalın ama güçlü tahkiye tekniğiyle de dikkati çekmektedir. Behişti, ünlü İran şairleri; Nizamî (Türk kökenli), Molla Câmî ve Husrev-i Dehlevî'den etkilenmiştir. Sanatçı eserinde özellikle“ızdırap”ve“vahdet”inancım vurgulamış; bu dünyada birlikte olamayan sevgilileri öldükten sonra“ilahi aşk”içerisinde (aynı mezarda) bir araya getirmiştir. Sanatçının eseri;“ızdırab”a ve“vahdet”inancına vurgu yapması; ayrıntılı duygu, kişi ve mekân tasvirleri (yer yer alegorik), öteyandan ilgi çekici imajlanyla diğer Leylâ vü Mecnûn mesnevilerinden ayrılır. Behiştî, eserinde“yeni bir tarz”ortaya koyduğunu söyleyerek övünürse de, sonraki mesnevi şairlerini fazla etkileyememiştir. Ancak, ızdırab ve ilahi aşk'ı vurgulaması bakımından Fuzûlî'yi etkilediği düşünülebilir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT THE MESNEVİ“LEYLA VÜ MECNUN”OF BEHİŞTİ (EXAMINATION - TEXT) Zeynel Abidin AYGÜN Ph. D. Thesis,“Turkish Language and Literature”Department Supervisor: Prof. Dr. Mine MENGİ March 1999, ix + 417 pages This Ph. D. Thesis has formed on transcribed text which had been written by XVth Century Ottoman poet Behişti who had written firstly“hamse”in Anatolia; examination of this text and comparison the mesnevi with Nizami and Fuzuli' s Leyla vü Mecnun. The mesnevi“Leyla vü Mecnun”of Behişti attracts attention with its language and expressions; reflecting successively the formal characteristics (prosody, rhyme etc.) and imagination of Ottoman poetry, and also its simple but strong narration. Behişti had been inspired by famous Iran poets; Nizami (Turk by origin), Molla Cami and Husrev-i Dehlevi. The poet had emphasized especially“suffering”and belief of“vahdet”(unity: an idea in the mystical Islam belief; tasavvuf) and joined the lovers who hadn't reunited in this world,“in the love of God”, after of death (in the same grave). The poet's mesnevi be separated from other Leyla vü Mecnun, with emphasizing“suffering”and“vahdet”belief; detailed feeling, person and place descriptions (sometimes allegoric) and also its interesting images. In spite of Behişti' s boasting of in his mesnevi saying invent“a new manner or style”(or the couple); he hadn't affected following mesnevi poets too much. However, from the point of view of emphasizing suffering and vahdet belief, he probably had affected Fuzuli.
Benzer Tezler
- Fuzuli'nin Leyla ve Mecnun Mesnevisinde tabiat tasvirlerinin estetik olarak kullanımı
Aesthetic use of naturel portrayings in Leyla and Mecnun story by Fuzuli
HÜSEYİN YAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Behiştî'nin Heft-Peyker adlı mesnevisinin Türkiye Türkçesine aktarımı ve deyim varlığı
Translation of Behiştî's Heft-Peyker Masnavi into Turkey Turkish and idiom presence
NİDA NUR KARABÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AKARTÜRK KARAHAN
- Behişti (hayatı, şahsiyeti, eserleri ve Divanın tenkitli metni)
Başlık çevirisi yok
YAŞAR AYDEMİR
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Behiştî Ahmed Sinan'ın (Ö. 917/1511-12?) İskender-nâme'si: İnceleme-metin
İskender-nâme of Behi̇ştî (D. 917/1511-12?): Text and analysis
BÜNYAMİN AYÇİÇEĞİ
Doktora
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Behiştî Tarihi (791-907 / 1389-1502) (Giriş, Metin, Dizin)
The History of Behisti (791-907 / 1389-1502)
FATMA KAYTAZ