Geri Dön

Türkiye'de kısmi süreli çalışma nedenlerinin nitel tercih modeli ile analizi

Analysis of reasons for part-time work in Türkiye with qualitative choice model

  1. Tez No: 895353
  2. Yazar: SANİYE CANSU ÖZKUBAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM ÇAKIR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Kısmi süreli çalışma, nedenler, çok terimli probit model, cinsiyet eşitsizliği, Part-time work, reasons, multinomial probit model, gender disparities
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 189

Özet

Tam zamanlı çalışmaya göre daha kısa çalışma saatlerini ifade eden kısmi süreli çalışma, işgücü piyasalarında esneklik sağlayan en eski ve en yaygın çalışma biçimlerinden birisidir. Özellikle 1980'lerden sonra tüm dünyada yaygın bir uygulama haline gelen kısmi süreli çalışma, işsizliğin azaltılmasında, çalışanların iş-yaşam dengesini iyileştirmesinde ve işverenlerin talep dalgalanmalarına karşı esneklik sağlamasında etkili bir çalışma biçimidir. Bu çalışmada, Türkiye'de bireylerin kısmi süreli çalışma nedenleri araştırılmıştır. TÜİK tarafından yürütülen 2020 yılı Hanehalkı İşgücü Araştırması'ndan elde edilen mikro veriler kullanılarak, kısmi süreli çalışma nedenlerini etkileyen demografik ve işle ilgili faktörleri incelemek amacıyla çok terimli probit regresyon modelleri tahmin edilmiştir. Kısmi süreli çalışma nedenlerinin geleneksel olarak gönüllü veya gönülsüz olarak sınıflandırılması yerine, bu çalışma, nedenleri ayrı ayrı inceleyerek bireyleri kısmi süreli çalışmayı seçmeye iten nedenlerin anlaşılmasına yönelik daha kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. Cinsiyet eşitsizliklerine de odaklanılan çalışmada bulgular, kısmi süreli çalışma nedenlerindeki cinsiyet farklılıklarının toplumsal beklentiler ve cinsiyet rolleriyle tutarlı olduğunu ortaya koymaktadır. Bakım sorumluluğu nedeniyle kısmi süreli çalışanların neredeyse tamamı kadınlardan oluşurken, evli olmak ve hanedeki kişi sayısının artması kadınların bu nedenle kısmi süreli çalışma olasılığını önemli ölçüde artırmaktadır. Tam zamanlı bir iş bulamama nedeninde ise erkeklerin payı daha yüksektir ve yaş, kayıtlılık, meslek ve sektör değişkenleri erkekler için daha belirleyici rol oynamaktadır. Yaşın artması her iki cinsiyette de hastalık veya engellilik ve kişisel veya ailevi yükümlülükler nedeniyle kısmi süreli çalışma ihtimalini artırırken eğitim nedeniyle kısmi süreli çalışma ihtimalini düşürmektedir. En yaygın kısmi süreli çalışma nedeni olan işin niteliğinin tarım sektöründe ve işveren veya kendi hesabına çalışanlar arasında görülme olasılığı daha yüksektir.

Özet (Çeviri)

Part-time work, which refers to shorter working hours compared to full-time work, is one of the oldest and most common forms of employment that provides flexibility in labour markets. Part-time work, which became widespread worldwide especially after the 1980s, is an effective employment form in reducing unemployment, improving work-life balance for employees, and providing flexibility for employers against demand fluctuations. This study investigates the reasons for part-time work in Turkey. Using microdata from the 2020 Household Labor Force Survey conducted by TurkStat, multinomial probit regression models were estimated to examine the demographic and job-related factors influencing the reasons for part-time work. Instead of the traditional classification of part-time work reasons as voluntary or involuntary, this study offers a more comprehensive perspective by examining the reasons separately to understand the factors driving individuals to choose part-time work. The study, which also focuses on gender disparities, reveals that gender differences in the reasons for part-time work are consistent with societal expectations and gender roles. Almost all individuals working part-time due to care responsibilities are women, and being married and an increase in the number of household members significantly increase the likelihood of women working part-time for this reason. In contrast, the share of men working part-time due to could not find a full-time job is higher, and variables such as age, registration status, occupation, and sector play a more decisive role for men. While increasing age raises the probability of part-time work due to illness or disability and personal or family obligations for both genders, it decreases the likelihood of part-time work due to education. The nature of work, which is the most common reason for part-time work, is more likely to seen in the agricultural sector and among employers or self-employed workers.

Benzer Tezler

  1. Konut tercihlerinin, mekansal dizin ve mekansal davranış parametreleri ile ilişkisi

    Relation of the house preferences with space syntax and spatial behaviour parameters

    ERİNCİK EDGÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALPER ÜNLÜ

  2. Çevrim içi platformlarda sunulan ikinci el lüksün tüketici perspektifinden değerlendirilmesi

    Evaluating second-hand luxury on online platforms from a consumer perspective

    FATMA NUR SARIKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İşletmeGalatasaray Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLŞAH CAVDAR AKSOY

  3. Dijitalleşen emek sürecinde çalışma pratiğinin dönüşümü ve freelance çalışma

    Transformation of working practice in the digitalized labor process and freelance working

    MELİS KARATABAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİSEL EKİZ GÖKMEN

  4. Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır

    Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği

    DİREN TAŞ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    SosyolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN