Özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitim meslek ve etik ilkelerine yönelik görüşlerinin incelenmesi
Investigation of special education teachers' views on professional and ethical principles in special education
- Tez No: 896682
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERTAN TALAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Özel Eğitim, Özel Eğitimde Etik, Eğitimde Etik, Etik, Q Metodu, Special Education, Ethics in Special Education, Ethics in Education, Ethics, Q Methodology
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Bu yüksek lisans tezi, özel eğitim öğretmenlerinin meslek ve etik ilkelerine yönelik görüşlerini kapsamlı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Özel eğitim, bireylerin özel gereksinimlerini karşılamak ve topluma tam ve eşit katılımlarını sağlamak için sunulan eğitim ve destek hizmetlerini içerir. Özel eğitim öğretmenleri, bu hizmetlerin sunumunda kilit rol oynayan profesyoneller olup, mesleklerini etik ve profesyonel ilkeler doğrultusunda icra etmeleri gereken özel bir sorumluluğa sahiptir. Bu bağlamda, öğretmenlerin meslek etiği ilkelerine yönelik farkındalıkları, mesleki uygulamalarındaki tutumları ve karar alma süreçlerinde etik ilkelerin rolü, eğitimin kalitesi üzerinde doğrudan etkili olmaktadır. Araştırmada, Türkiye genelinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı çeşitli özel eğitim kurumlarında görev yapan 24 özel eğitim öğretmeni katılımcı olarak yer almıştır. Çalışmada Q metodolojisi kullanılmış olup, bu metodoloji katılımcıların subjektif görüş ve inançlarını derinlemesine analiz etmeyi hedeflemiştir. Q metodolojisi, bireylerin belirli bir konu hakkındaki düşüncelerini sistematik bir şekilde değerlendirme imkanı sunarak, bu düşüncelerin altında yatan yapıların ortaya konmasına olanak tanır. Q metodolojisinin uygulanmasında ilk adım olarak, literatür taraması ve uzman görüşleri doğrultusunda seçilen 30 ifade, katılımcılar tarafından bir dağılım gridinde sıralanmıştır. Verilerin analizi, Q metodolojisi için özel olarak geliştirilmiş olan PQMethod yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. PQMethod yazılımı, katılımcıların sıralamalarına dayanarak faktör analizi yapmış ve bu analiz sonucunda ortak düşünce kalıplarını ve faktörleri belirlemiştir. Faktör analizi, öğretmenlerin meslek ve etik ilkelerine yönelik görüşlerini ve bu görüşlerin altında yatan yapıları ortaya koymak amacıyla kullanılmıştır. Analiz sonucunda, öğretmenlerin görüşleri sekiz ana faktör altında toplanmıştır. Bu faktörler, öğretmenlerin etik ilkeler konusundaki farkındalıkları, mesleki uygulamalarına yansıttıkları tutumlar ve karşılaştıkları etik ikilemler hakkında derinlemesine bilgi sunmuştur. Araştırma bulguları, öğretmenlerin meslek etiği ilkelerine yönelik farkındalıklarının genellikle yüksek olduğunu, ancak bu farkındalıkların mesleki uygulamalara yansıtılmasında bazı zorluklar yaşandığını göstermektedir. Öğretmenler, özellikle adil olma, gizlilik, öğrencilerin haklarına saygı ve profesyonel gelişime açıklık gibi etik ilkeleri önemli bulmakta, ancak bu ilkeleri uygulamada zaman zaman güçlüklerle karşılaşmaktadır. Etik ikilemler, öğretmenlerin mesleki karar alma süreçlerini zorlaştırmakta ve bu durum, öğretmenlerin mesleki destek ve rehberlik ihtiyacını artırmaktadır. Araştırma sonuçları, özel eğitim alanında mesleki etik bilincin artırılmasına yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle, etik karar alma süreçlerinde öğretmenlere rehberlik edecek mekanizmaların ve sürekli mesleki gelişim fırsatlarının sağlanması önerilmektedir. Bunun yanı sıra, özel eğitim öğretmenlerinin mesleki yeterliliklerinin artırılması, sundukları eğitim hizmetlerinin kalitesini iyileştirmek için kritik bir öneme sahiptir. Bu çalışma, özel eğitimde etik ilkelerin uygulanması ve öğretmenlerin mesleki gelişim süreçlerine entegre edilmesi konusunda önemli bulgular sunmaktadır. Araştırmanın bulguları, Türkiye'deki özel eğitim uygulamalarının uluslararası standartlarla karşılaştırılması ve geliştirilmesi açısından da değerli katkılar sağlamaktadır. Ayrıca, eğitim politikalarının ve uygulamalarının etik standartlara uygun şekilde geliştirilmesine yönelik öneriler, özel eğitim alanındaki profesyonellerin mesleki pratiğini güçlendirmek amacıyla ele alınmıştır. Araştırmanın sonunda, öğretmenlerin etik bilincini artırmak ve mesleki karar alma süreçlerinde etik ilkelere daha fazla odaklanmalarını sağlamak için öneriler sunulmuştur. Bu öneriler, hem öğretmenlerin bireysel mesleki gelişimlerine katkı sağlayacak hem de özel eğitim hizmetlerinin genel kalitesini yükseltecektir. Araştırmanın sonuçları, özel eğitimde mesleki etik bilincin yaygınlaştırılması ve bu bilincin mesleki uygulamalara entegrasyonu konusunda rehberlik edecek niteliktedir.
Özet (Çeviri)
This master's thesis comprehensively examines the views of special education teachers regarding professional and ethical principles. Special education involves providing educational and support services tailored to meet the specific needs of individuals, ensuring their full and equal participation in society. Special education teachers play a critical role in delivering these services and bear a significant responsibility to adhere to ethical and professional principles in their practice. The awareness of these principles, their influence on professional behaviors, and their role in decision-making processes are pivotal to the overall quality of education. The study was conducted with 24 special education teachers working in various institutions affiliated with Turkey's Ministry of National Education. The research employed Q methodology, a tool designed to analyze subjective opinions and beliefs in depth. Q methodology systematically evaluates individuals' thoughts on specific issues, unveiling the underlying structures of these perspectives. In this study, 30 statements, identified through a literature review and expert consultations, were ranked by participants on a distribution grid as part of the Q methodology process. Data were analyzed using PQMethod software, which is specifically tailored for Q methodology. The software conducted factor analysis based on participants' rankings, identifying common thought patterns and thematic factors. The factor analysis revealed the teachers' views on professional and ethical principles, as well as the underlying structures that inform these views. The analysis categorized the teachers' perspectives into eight main factors, providing detailed insights into their awareness of ethical principles, how these principles are reflected in their professional practices, and the ethical dilemmas they face. The findings indicate that while teachers generally have a high awareness of professional ethics, there are challenges in translating this awareness into practice. Teachers particularly value principles such as fairness, confidentiality, respect for students' rights, and openness to professional development, yet they encounter difficulties in applying these principles consistently. Ethical dilemmas complicate decision-making processes, underscoring the need for increased professional support and guidance. The study highlights the necessity for educational programs aimed at enhancing ethical awareness among special education teachers. It recommends establishing support mechanisms for ethical decision-making and providing ongoing professional development opportunities. Improving the professional competencies of special education teachers is essential for enhancing the quality of services they provide. This research contributes significant insights into the application of ethical principles in special education and their integration into professional development. The findings offer valuable comparisons between Turkish and international practices in special education, guiding improvements in line with global standards. Additionally, the study presents recommendations for developing policies and practices that align with ethical standards, aiming to strengthen the professional practice in the field of special education. In conclusion, the study provides actionable recommendations to boost ethical awareness and encourage greater emphasis on ethical principles in professional decision-making processes. These recommendations are expected to contribute to the professional growth of teachers and enhance the overall quality of special education services. The findings serve as a guide for promoting widespread ethical awareness in special education and integrating these principles into daily practice.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin mesleki etik ilkeleri benimseme düzeyleri ile etkili öğretmen özellik ve davranışlarının incelenmesi
The investigation of teachers' professional ethical principles adaptation levels and the effective teacher characteristics and behaviors
CİHAN TEZUÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SADIK
- Sınıf öğretmenlerinin mesleki etik ve sınıf yönetimine karşı tutumlarının çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi
Comparing and examining the attitudes of classroom teachers towards professional ethics and classroom management in relation to various variables
NEŞE KAYRIN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SADIK
- ФОРМУВАННЯ ЛІДЕРСЬКОЇ КОМПЕТЕНТНОСТІ В МАЙБУТНІХ КЕРІВНИКІВ-ЖІНОК ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ ЗАКЛАДІВ ТУРЕЧЧИНИ
Türkiye'de genel eğitim kurumlarında gelecekteki kadın yöneticilerinde liderlik yetkinliğinin oluşturulması
AHMET YILDIRIM
Doktora
Ukraynaca
2021
Eğitim ve ÖğretimCherkasy National UniversityEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TYMOFİİ DESİATOV
- Özel eğitim öğretmenlerinin etik davranış, etik iklim ve tükenmişlik algılarını etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi
Examination of some factors influencing special education teachers' perceptions of ethical behavior, ethical climate and burnout
SAFİYEGÜL GEDİKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OKTAY TAYMAZ SARI
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR ÖZDEMİR
- Okulöncesi öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı ile mesleki etik ilkeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The investigation of the relationship between professional self esteem and professional ethical principles of preschool teachers
MELİKE ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVCAN YAĞAN GÜDER