Bir Kızılçam ormanında yangın sonrası restorasyon uygulamalarının odunsu bitki komünitesi üzerine etkileri
The effects of post-fire restoration applications on the woody plant community in a Turkish red pine forest
- Tez No: 896783
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇAĞATAY TAVŞANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 81
Özet
Yangın sonrası restorasyon amaçlı olarak toprak stabilizasyonu ve bitki komünitelerinin yeniden oluşturulması için kullanılabilen teraslama uygulamaları ile yapılan fidan dikimi gibi bazı yangın sonrası ormancılık uygulamaları, bitki komünitelerinin çeşitliliğini ve yapısını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu tez çalışmasında, Türkiye'nin batısındaki bir kızılçam (Pinus brutia Ten.) ormanında teraslamanın yangın sonrası odunsu bitki komünitelerinin yenilenmesi üzerindeki etkisini incelenmiştir. Çalışma kapsamında, incelenen yangın alanında kendi haline bırakılmış ve doğal olarak yenilenen alanlar ile düşük yoğunluklu teraslama uygulamasına maruz kalmış alanlar arasındaki çeşitlilik örüntüleri, komünite tür bileşimi, vejetasyon yapısı ve komünitelerin fonksiyonel karakterleri karşılaştırılmıştır. Arazi çalışmaları, İzmir Karabağlar ilçesinde 2019 yılında gerçekleşen ve 6800 ha kızılçam ormanını etkileyen yangın alanında gerçekleşmiştir. Dört yıl içerisinde yangın alanının bir kısmına teraslama yapılmış, bazı alanlar ise kendi haline bırakılmıştır. Çalışma alanı içerisinde sekiz tanesi teraslanmış ve sekiz tanesi kendi haline bırakılmış olan toplam 16 adet 1 ha büyüklüğünde örnekleme alanı seçilmiştir. Teraslanmış ve kendi haline bırakılmış örnekleme alanları kendi içerisinde dörder adet olmak üzere kuzey ve güney bakı olarak ayrılmıştır. Her bir örnekleme alanı içinde rastgele yerleştirilmiş dörder tane 5×5 m büyüklüğünde kuadrat ise vejetasyon örneklemesi için alınmıştır. Örnekleme alanında yer alan dominant bitkilerin gövde yaprak örnekleri toplanmış ve bitkiler üzerinde ölçümler gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma kapsamında veri elde edilen fonksiyonel karakterler şunlardır: gövde özgül yoğunluğu, yaprak yüzey alanı, özgül yaprak alanı, yaprak kalınlığı, yaprak kuru madde içeriği, canlı yakıt nem içeriği, bitki boyu, yaprak kıvrıklığı ve dal mimarisi. Bu ölçümler, yangının bitki fizyolojisi üzerindeki etkilerini ve bitki komünitelerinin yangına uyarlanım mekanizmalarını anlamak için önemli veriler sağlamaktadır. Elde edilen bulgular, teraslama kullanılarak yapılan fidan dikmenin, kuzey yöne bakan alanlarda yangın sonrası odunsu bitki komünite yapısı üzerinde sınırlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Ancak teraslama uygulaması tür zenginliğini ve çeşitliliğini artırmış ve güneye bakan alanlarda tür kompozisyonu ve bitki örtüsü yapısını önemli ölçüde değiştirmiştir. Böylece teraslama, farklı yönlere sahip alanlar (kuzey ve güney) arasındaki bitki komünitesi farklılıklarını azaltmış ve homojen bir bitki komünite yapısının oluşmasına yol açmıştır. Teraslamanın bitki komüniteleri üzerinde genel olarak sınırlı bir etkisi olmasına rağmen, farklı yönlerdeki bitki komünitelerini birbirine yakınlaştırarak yangın sonrası peyzaj heterojenliğini azalttığı sonucuna varılmıştır. Bulgular, kızılçam ormanlarının yangın sonrası yönetimi açısından önemli çıkarımlar taşımakta olup, teraslama uygulamalarının ekosistem restorasyonu süreçlerinde dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Certain post-fire forestry practices, such as terracing applications used for soil stabilization and re-establishing plant communities and seedling planting, can adversely affect the diversity and structure of plant communities. This study examined the effect of terracing on the regeneration of plant communities after a fire in a Turkish red pine (Pinus brutia Ten.) forest in western Türkiye. The study compares diversity patterns, community species composition, vegetation structure, and functional traits of communities between areas left to natural regeneration and areas subjected to low-density terracing within the burned area. The field studies were conducted in a burned area of 6800 hectares of red pine forest in the Karabağlar district of İzmir, which was affected by a fire in 2019. Over four years, part of the burned area was terraced, while other parts were left to natural restoration. A total of sixteen 1-hectare sampling plots were selected, with eight terraced and eight left to regenerate naturally. These plots were further divided into north and south aspects, with four plots for each aspect. In each sampling plot, four randomly placed 5×5 m quadrats were used for vegetation sampling. Stem and leaf samples of dominant plants in the sampling area were collected, and measurements were made on these plants. The functional traits data collected in this study included stem specific density, leaf area, specific leaf area, leaf thickness, leaf dry matter content, live fuel moisture content, plant height, leaf curliness, and branch architecture. These measurements provide crucial information for understanding the effects of fire on plant physiology and the mechanisms of plant community adaptation to fire. The results indicated that terracing had a limited impact on the post-fire plant community structure in north-facing areas. However, terracing increased species richness and diversity and significantly altered species composition and vegetation structure in south-facing areas. Thus, terracing reduced the differences in plant communities between north and south-facing areas, leading to a more homogeneous plant community structure. Although terracing had a generally limited impact on plant communities, it was concluded that it reduced post-fire landscape heterogeneity by bringing plant communities in different directions closer together. The findings have significant implications for the post-fire management of Turkish pine forests and suggest that terracing practices should be carefully considered in ecosystem restoration processes.
Benzer Tezler
- Orman yangınlarının kısa vadede erozyon ve besin kaybına etkisi
Effects of forest fire on short-term erosion and nutrient losses
ALİ ÖRDEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY YILDIZ
- Antalya bölgesi kızılçam orman alanlarında kontrollu yangınların toprak besin maddesi üzerine yaptığı etkiler ve bu etkiler ile kızılçam gençliğinin gelmesi ve gelişmesi arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
TUNCAY NEYİŞÇİ
Doktora
Türkçe
1986
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiToprak Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECMETTİN ÇEPEL
- Sülfolanmış polisülfon nanokompozit membranlar hazırlanması ve karakterizasyonu
Preparation and characterization of nanocomposite sulfonated polysulfon membranes
BÜŞRA KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN KIZILCAN
- Çeşitli nano malzeme ile güçlendirilmiş odun esaslı levhaların karakteristik özelliklerinin belirlenmesi
Determination of characteristic properties of wood- based boards reinforced with various nano material
KADİR DOĞAN
Doktora
Türkçe
2024
Ağaç İşleriKastamonu ÜniversitesiOrman Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPEREN KAYMAKCI
- Burdur ili kızılçam (Pinus brutia Ten. var. brutia) ormanlarında ibre yanıklığı ve dökümüne neden olan fungal etmenlerin moleküler yöntemlerle tespiti
Detection of fungal needle disease agents of Turkish pine (Pinus brutia Ten.) forests in Burdur province using molecular techniques
ZEYNEP TUNALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE TUĞBA DOĞMUŞ LEHTİJARVİ
YRD. DOÇ. DR. FUNDA OSKAY