Geri Dön

Fatih dönemi tarikat-devlet ilişkileri

The relations between sufi orders and the state in the period of Mehmed II the conqueror

PDF İndir

  1. Tez No: 896866
  2. Yazar: FATİH SÜSLEYİCİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN MUSLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Tarih, Religion, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 311

Özet

Fatih Sultan Mehmed dönemi tarikat-devlet ilişkilerinin seyri ve buna etki eden faktörleri tespit ve tahlil etmeyi amaçladığımız bu çalışmada; söz konusu dönemde faaliyet gösteren meşâyihin, devlet ricâliyle ilişkisinin mahiyeti, ilmî ve sosyal hayata katkıları ile seferlerde göstermiş oldukları hizmetler araştırıldı. Yine çalışma kapsamında sûfîlerin devlet yöneticilerinin talebi üzerine kaleme almış oldukları eserler ile İbnü'l-Arabî ve Mevlânâ gibi mutasavvıfların eserlerinin dönemin ilmî, tasavvufî ve siyasî hayatına etkileri ele alındı. Tezde, yazma eserler ve arşiv belgeleri başta olmak üzere araştırma kaynakları, bunların karşılaştırılması, metin tenkidi, yorumlama, sebep-sonuç ilişkisi gibi yöntemler dikkate alınarak ve tasavvuf perspektifi göz önünde bulundurularak tarikat-devlet ilişkilerinin seyri ortaya konulmaya çalışıldı. Araştırmamız nihayetinde Şeyh Bedreddin Olayı, Hurûfîlik akımı ve bu dönemde vakıflarla ilgili yapılan yeni düzenlemelerin tarikat-devlet ilişkilerine tesir eden hadiselerin başında geldiği sonucuna ulaşıldı. Bu hadiselerin menfî tesirlerinin yanı sıra devletin, seferlerde yararlılık gösteren ya da ilmî hayata katkı sağlayan dervişlere ihsanlarda bulunduğu ve bazı vergilerden muâfiyet sağladığı da tespit edildi. Fakat devletin, saltanat için siyaseten tehlikeli gördüğü ya da ulemâ tarafından itikatlarında bozukluk tespit ettiği bazı tarikat mensuplarına ise ölüm ve sürgün gibi cezalar uyguladığı ancak bunun birkaç hadise ile sınırlı olduğu ve bu manada genelde ilişki düzeyinin dengeli bir şekilde devam ettiği kanaatine ulaşıldı.

Özet (Çeviri)

In this study, which aims to identify the trajectory of the relationship between Sufi orders and the state during the reign of Sultan Mehmed the Conqueror, we investigate the nature of the relationships between the sheikhs active in that period and the state officials, their contributions to intellectual and social life, as well as their services during military campaigns. The study also examines the works written by Sufis at the request of state administrators and the influence of mystics such as Ibn al-Arabī and Rūmī on the intellectual, mystical, and political life of the time. The thesis employs primary sources, including manuscripts and archival documents, and utilizes methods such as comparative analysis, textual criticism, interpretation, and cause-and-effect relationships, all while considering the Sufi perspective, to elucidate the course of the relationship between Sufi orders and the state. Our research concludes that the Sheikh Bedreddin Incident, the Hurufi movement, and the new regulations concerning waqfs were among the primary events impacting the relationship between Sufi orders and the state. In addition to the negative impacts of these events, it was observed that the state bestowed rewards upon dervishes who demonstrated merit in military campaigns or contributed to intellectual life, including exemptions from certain taxes. However, the state also imposed penalties such as death and exile on certain members of religious orders deemed politically dangerous for the throne or found to have doctrinal deviations. Nevertheless, these punitive measures were limited to a few incidents, and it was generally concluded that the state's relationship with these religious orders continued in a balanced manner.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    569412

    Osmanlı Dönemi'nde Balkanlar'da Bektaşilik

    Bektashism in The Balkans during the Ottoman period

    BARIŞ TÜLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Bölgesel Araştırmalar Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ YAKUP KURT

  2. Tez No

    277564

    Bedâyiü'l-Vekâyi (l265a ile l 304b inceleme ? metin ? dizin)

    Bedâyiü?l-Vekâyi (l265a and l 304b investigation ? text ? index)

    UYGAR YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ

  3. Tez No

    527957

    Osmanlı-Safevî ilişkileri ve Çaldıran Savaşı

    Ottoman-Safavid relations and War Çaldıran

    ASİYE ŞENOL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    TarihYüzüncü Yıl Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET SALİH ARI

  4. Tez No

    632567

    Conservation concepts of Karyağdı Baba Bektashi Tekke in Eyüp

    Eyüp Karyağdı Baba Bektaşi Tekkesi koruma önerileri

    TANSU DOĞAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    MimarlıkYeditepe Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE GÜLÇİN KÜÇÜKKAYA

  5. Tez No

    654199

    The intellectual foundations of the Turkish National Student Union (MTTB), 1965-1980

    Milli Türk Talebe Birliği'nin (MTTB) entelektüel temelleri, 1965-1980

    İSMAİL YAZICI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALEV ÇINAR

Geri Dön