Mental ve nörodejeneratif hastalıklarda amino asit profillerinin değerlendirilmesi
Evaluation of amino acid profiles in mental and neurodegenerative disorders
- Tez No: 897257
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY YAZIHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Fizyopatoloji, Nöroloji, Nutrition and Dietetics, Physiopathology, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Gıda Metabolizma ve Klinik Beslenme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Amino asitler mental ve nörolojik hastalıkların patogenezinde nörotransmitterlerin yapısına katılarak ve beyin fonksiyonlarında düzenleyici görevler üstlenerek kritik bir rol oynamaktadır. Ancak nörolojik hastalıkların birçoğunda hastaların amino asit profillerindeki değişiklikler ile ilişkili olarak çalışmalar arası çelişkili sonuçların bulunması nedeniyle amino asitler ile ilişkili hastalık patofizyolojileri ve tedaviye yönelik uygulamalar açısından literatürde büyük bir eksiklik bulunmaktadır. Gerçekleştirilen bu doktora tezi kapsamında depresif bozukluklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, Parkinson ve Alzheimer hastalıklarında amino asit profilleri meta-analiz yöntemi ile Pubmed, Scopus ve Web of Science veri tabanlarındaki sistematik araştırmaların sonucunda uygun bulunan tüm hasta ve kontrol grubu verileri dahil edilerek incelenmiştir. Ulaşılan sonuçlar, Parkinson hastalarının serumlarında özellikle de valin, prolin homosistein ve ornitin düzeylerinin artışını ve serin, aspartat, lizin, sitrülin düzeylerinin düşüklüğünü göstermektedir. Alzheimer hastalığı veya diğer ilişkili kognitif bozuklukları olan bireylerde serum triptofan, valin, izolösin, glutamin ve tirozin düzeylerinde önemli düşüşler gözlemlenmiştir; buna karşın hasta grubunda homosistein, glisin, prolin ve sitrülin düzeylerinde artış gözlenmiştir. Depresif bozukluklarda da özellikle lösin, valin, triptofan, glutamin, histidin, asparajin ve treonin düzeylerinde anlamlı azalmalar bulunurken, glutamat ve aspartat düzeylerinin depresif bozukluklara sahip bireylerde arttığı görülmüştür. Otizm spektrum bozukluğu ile dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gruplarında ise amino asit düzeylerinde sağlıklı kontrollere kıyasla anlamlı farklılıklar gözlenmemiştir. Ulaşılan sonuçlar serum amino asit düzeylerinin hastalığa özgü değişiklikler gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu sonuçların hastaların klinik bulguları ve amino asitlerin biyolojik yolaklarda kullanılmasını sağlayan kofaktör düzeyleri ile birlikte değerlendirilmesinin gelecekteki çalışmalara ve tedavi protokollerine ışık tutucu olacağı öngörülmektedir. Meta-analiz bulgularımızın da gösterdiği üzere, hastaların klinik bulgularının da dahil edildiği gelecekteki kapsamlı çalışmalar ile literatürde mental ve nörolojik hastalıklarda amino asit düzeyleri ve takviyeleri ile ilişkili var olan çelişkilerin ve belirsizliklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Amino acids play a critical role in the pathogenesis of mental and neurological diseases by participating in the structure of neurotransmitters and providing regulatory functions in brain functions. However, due to conflicting results between studies regarding related disease pathophysiology and therapeutic applications in many neurological diseases, amino acid status and its effect on these diseases are unclear in the literature. This doctoral thesis aimed to analyze amino acid profiles in depressive disorders, attention deficit and hyperactivity disorder, autism spectrum disorder, Parkinson's and Alzheimer's diseases with systematic research in Pubmed, Scopus and Web of Science databases. The results showed that especially the serum levels of valine, proline, homocysteine and ornithine amino acids are increased and the levels of serine, aspartate, lysine and citrulline are decreased in Parkinson's patients compared to controls. In Alzheimer disease and related cognitive deficiencies, there are significant decreases in serum tryptophan, valine, isoleucine, glutamine, and tyrosine levels. On the other hand, increases in homocysteine, glycine, proline and citrulline levels are observed in the patient group. The leucine, valine, tryptophan, glutamine, histidine, asparagine and threonine levels were decreased in depressive disorders, however, it has been observed that glutamate and aspartate levels were increased compared to controls. No significant differences were observed in the autism spectrum disorder and attention deficit and hyperactivity disorder groups compared to healthy controls. These results revealed that serum amino acid levels have disease-specific changes during the development of mental and neurodegenerative diseases. Evaluation of these results together with the clinical findings of the patients and cofactors levels that enable the use of amino acids in metabolic pathways will shed light on future studies and treatment protocols. Future comprehensive studies including clinical findings need to eliminate the contradictions in the literature regarding amino acid levels and supplementation protocols in mental and neurological diseases.
Benzer Tezler
- Probing the arrangement of the conformational ensembles of DnaK
DnaK nükleotit bağlanma domeninin oluşturduğu konformasyonal popülasyonların araştırılması
MELİS KORKMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Biyoteknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. GİZEM DİNLER DOĞANAY
- İminodiasetik asidin In vıtro ve In vıvo anti-alzheimer potansiyelinin değerlendirilmesi
Evaluation of In vitro and In vivo anti-alzheimer potential of iminodiasetic acid
TUĞBA GEZMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GenetikErzurum Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN TÜRKEZ
- Design and synthesis of fluorescent molecules for the detection of biologically and environmentally important species
Biyolojik ve çevresel açıdan önemli türlerin tespiti için floresan moleküllerin tasarımı ve sentezi
GAREN SUNA
Doktora
İngilizce
2022
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN ÖZTÜRK
DR. SİMAY GÜNDÜZ
- Antioksidanlara duyarlı soy metal nanoparçacık esaslı yeni sensörler geliştirilmesi
Development of novel noble metal nanoparticle sensors sensitive to antioxidants
NİLAY GÜNGÖR
- Pediyatrik yaş grubunda kalıtımsal nörodejeneratif beyin hastalıklarda proton MR spektroskopi ve difüzyon ağırlıklı görüntülemenin tanısal katkıları
Diagnostic value of proton mr spectroscopy and diffusion weighted MR imaging in inherited childhood neurodegenerative brain diseases
YELİZ PEKÇEVİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2007
Radyoloji ve Nükleer TıpDokuz Eylül ÜniversitesiRadyoloji Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HANDAN ÇAKMAKÇI