İdare hukuku açısından fahiş fiyat artışı
Excessive price increase from the perspective of administrative law
- Tez No: 897472
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASİN SÖYLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
“Fiyat”ve“fiyatlandırma”kavramları, modern iktisat biliminin üzerinde çalıştığı temel kavramlardandır. Bir malın veya hizmetin fiyatının belirlenmesi, birden fazla parametreye bağlı bir olgudur. Bir malın veya hizmetin fiyatının“fahiş fiyat”olarak nitelendirilebilmesi de zaman ve ekonomik koşullara göre değişebilmektedir. Devletler modern ekonomik düzende, gerek yasalar yoluyla gerek de düzenleyici ve denetleyici kurumlar eliyle fahiş fiyat artışlarının önüne geçerek kamu yararı ilkesi çerçevesinde hareket etmektedirler. Çalışmada, öncelikle fahiş fiyat kavramı ve bu kavramın tarihsel süreçte izlediği yol değerlendirilerek günümüzde yapılan çalışmalar ile kıyaslanması sağlanmıştır. Türk hukuku bağlamında olağan dönem ve olağanüstü dönemlerde fahiş fiyata idarenin verdiği tepkiler, düzenlemeler ile yaptırımlar, incelenerek kavramın hukukumuzdaki yeri ve konumu tespit edilmeye çalışılmıştır. Uygulamada konu ile ilgili Kurullar ve yargının verdiği kararlar, sistematik bir inceleme yapılarak, idarenin tutumu değerlendirilmiştir. Her ne kadar fahiş fiyat artışını düzenleyen mevzuat, genel olarak özel hukuk bağlamında inceleme konusu yapılabilir olsa da devletin müdahalesi anlamında idari yaptırımlar da öngörülmüş ve bu durumda konunun idare hukuku bağlamında incelenmesini zorunlu kılmıştır. Fahiş fiyat artışları; ekonomik kamu düzenini ihlal edici nitelik taşıdığından, idari yaptırım uygulanmasını gerektiren bir fiil olarak Türk hukuk sistemine dahil edilmiştir. Fahiş fiyat uygulamalarına yönelik idari para cezalarının idari işlemin unsurları bakımından incelenmesi yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, fahiş fiyat artışına yönelik davranışları hukuk sistemlerinin farklı şekilde yorumladığına değinilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde serbest piyasa sistemi gereği, fahiş fiyat artışına müdahale edilmemesi düşüncesi hakimdir. Ancak doğal afet veya kriz gibi olağanüstü dönemlerde, kişilerin hayatlarını devam ettirebilmeleri için zorunlu olan beslenme, barınma ve giyinme gibi temel ihtiyaçlar üzerinde yapılan fahiş fiyat artışları karşısında yaptırım uygulanması gereken bir fiil olarak eyalet yasalarında yer almıştır. Avrupa Birliğinde ise, olağan dönem veya olağanüstü dönem ayırt edilmeksizin fahiş fiyat uygulaması hukuka aykırı sayılmıştır. Fahiş fiyat, modern devletlerin ekonomik düzenlerinin sağlıklı işleyebilmesi ve kamu yararının sağlanması için müdahale etmeleri gereken bir alan olarak düşünülmektedir. Devletlerin, piyasa aktörü rolünden çok düzenleyici ve denetleyici mekanizmalar yoluyla yapacağı müdahaleler daha sağlıklı piyasa koşullarının oluşmasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
The concepts of“price”and“pricing”are among the fundamental notions studied by modern economic science. The determination of the price of a good or service is a phenomenon dependent on multiple parameters. What qualifies as an“excessive price”can also vary according to time and economic conditions. In modern economic systems, states act in accordance with the principle of public interest by preventing excessive price increases, either through legislation or through regulatory and supervisory institutions. This study first evaluates the concept of excessive pricing by examining its historical trajectory and comparing it with contemporary practices. The responses of the administration to excessive pricing during ordinary and extraordinary periods within the context of Turkish law, including regulations and sanctions, are analyzed to ascertain the place and position of this concept within our legal system. Relevant boards and judicial decisions concerning the matter are systematically reviewed to assess the administration's stance. Although the legislation regulating excessive price increases can generally be examined from the perspective of private law, administrative sanctions have also been foreseen in terms of state intervention, necessitating the examination of the issue within the framework of administrative law. Given that excessive price increases violate the economic public order, they have been incorporated into the Turkish legal system as acts necessitating administrative sanctions. An examination of administrative fines related to excessive pricing practices has been conducted concerning the elements of administrative acts. In the second part of the study, it is noted that legal systems interpret behaviors related to excessive price increases differently. In the United States, the prevailing thought under the free market system is to refrain from intervening in excessive price increases. However, during extraordinary periods, such as natural disasters or crises, excessive price increases concerning basic needs—such as food, shelter, and clothing—essential for individuals to sustain their lives, have been specified in state laws as acts subject to sanctions. In the European Union, excessive pricing is deemed unlawful regardless of whether it occurs during ordinary or extraordinary periods. Excessive pricing is viewed as an area where modern states must intervene to ensure the healthy functioning of their economic systems and to safeguard public interest. Interventions by states, primarily through regulatory and supervisory mechanisms rather than merely as market actors, are likely to foster the establishment of healthier market conditions.
Benzer Tezler
- Haksız fiyat artışının idari denetimi ve yaptırımı
Administrative supervision and sanction of price gouging
MUSTAFA EKEN
Doktora
Türkçe
2024
HukukAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KENT
- İmalatçının sorumluluğuna uygulanacak hukuk
The law applicable to product liability
CANDAN YASAN
Doktora
Türkçe
2015
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- İdare Hukuku açısından Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının görev ve yetkileri
Duties and authorities of the Presidency for Turks Abroad and Related Communities in terms of Administrative Law
MUHAMMED BURAK DÜLGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HukukÇankaya ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLHUN AYAYDIN