Hatiboğlu Muhammed'in Ferahnâme adlı eserinde zarfların metinbilim ve anlambilim açısından incelenmesi (Bosna nüshası)
Analyzing adjectives in the work of Ferahnâme by Hatiboglu Muhammed (Introduction-analysis-text-dictionary) (Between pages 1b-45b)
- Tez No: 897740
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİMET KARA KÜTÜKÇÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Hatiboğlu Muhammed, Ferahnâme, Zarflar, Eşdizimlilik, Eski Anadolu Türkçesi, Hatiboğlu Muhammed, Ferahnâme, Adverbs, Collocation, Old Anatolian Turkish
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Üzerinde çalışılan Ferahnâme, 16. yüzyıla ait olup Hatipoğlu Muhammed tarafından kaleme alınmıştır. Eser yüz hadis tercümesi niteliğindedir. Bu eserde hikâyelere, dinî ve ahlâkî öğütlere yer verilmiştir. Ayrıca namaz, oruç, hac, niyet, ihlâs, cömertlik vb. konular işlenerek İslâmiyetteki esasları doğru bir şekilde öğretmeyi amaçlamıştır. Aruzun fāilātün/fâilātün/fāilün vezninde yazılmıştır. Eserin adının Ferahnâme olacağını ise şu beyitte ifade etmiştir: ismini ḳıldum feraḥ-nāme íy şāh adına kendü olur yine güvāh (12b 4) İİİİ Ferahnâme; başlık, besmele, Arapça dua ve beyitlerle devam etmektedir:“di ki bismiʼllāhi᾿r-raḥmāni᾿r-raḥím külli bünyāduŋ bināsıdur ḳadím (1b 1) her binānuŋ evvelinde besmele ẕikr olınmayā irişmez mimsele”(1b 2) Hatiboğlu, Ferahnâme'yi yedi yılda tamamlamış ve II. Murad' a sunmuştur. Ferahnâme'nin sunuş ve methiye kısımlarında değişiklik yaparak 830 (1427) yılında Karamanoğlu İbrahim Bey'e (1423-1464) sunmuştur. Ayrıca eserini 838 (1434) yılında İsfendiyar b. Bayezid'e (1385-1440) sunduğunu ise şu beyitte ifade etmiştir:“şehriyâr isfendiyar bin bâyezid zâr-ı hükmi şahlıga olsun mezid başına vurmışdı devlet tācını ol doyurmış âlemü muhtâcını şehriyâr isfendiyâr'a çün zamân virdi fursat hükmini kıldı revân”Ferahnâme adlı eserin bilinen on nüshası bulunmaktadır: Budapeşte Nüshası Kayseri Nüshası Afyonkarahisar Nüshası Afyonkarahisar Kütüphanesi Hâfız-I Kütüb Nüshası Cambridge Nüshası Kitapçı Raif Yelkenci Nüshası Karamanoğlu Nüshası İsfendiyar Bey Nüshası Bosna Nüshası Almanya Nüshası Bu çalışma Bosna nüshası üzerine yapılmıştır. Gazi Hüsrev Kütüphanesi Yazmaları 250 numarada kayıtlı bu nüsha 255×175 mm boyutlarında ve 243 varaktır. Harekeli nesih hattı ile yazılmıştır. Her bir sayfada 11 satır yer almaktadır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde eser ve eserin nüshaları, eserin müellifi hakkında bilgi verilmektedir. İkinci bölümde metinden örnekler verilerek ses ve yazım özellikleri incelenmiştir. Üçüncü bölümde zarflar ve eşdizim hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde Arap harfleriyle yazılan metnin varak ve satır numaraları verilerek 1b-45b varakları çeviri yazı ile okunmuştur. Sözcüklerin anlamları dipnot şeklinde verilmiş olup ayrı bir sözlük çalışması yapılmamıştır.
Özet (Çeviri)
The Ferahnâme studied on dates back to the 16th century and was written by Hatipoğlu Muhammed. The work is a translation of one hundred hadiths. This work includes stories, religious and moral advice. Also prayer, fasting, pilgrimage, intention, sincerity, generosity, etc. It aims to teach the principles of Islam correctly by covering the subjects. It is written in the aruz fāilātün/fâilātün/fāilün meter. She stated that the name of the work would be Ferahnâme in the following couplet: ismini ḳıldum feraḥ-nāme íy şāh adına kendü olur yine güvāh (12b 4) Ferahnâme; The title continues with basmala, Arabic prayers and couplets:“di ki bismiʼllāhi᾿r-raḥmāni᾿r-raḥím külli bünyāduŋ bināsıdur ḳadím (1b 1) her binānuŋ evvelinde besmele ẕikr olınmayā irişmez mimsele”(1b 2) Hatiboğlu completed Ferahnâme in seven years and II. He presented it to Murad. He made changes in the introduction and eulogy sections of Ferahnâme and presented it to Karamanoğlu İbrahim Bey (1423-1464) in 830 (1427). He also wrote his work in 838 (1434) by İsfendiyar b. He expressed what he presented to Bayezid (1385-1440) in the following couplet:“şehriyâr isfendiyar bin bâyezid zâr-ı hükmi şahlıga olsun mezid başına vurmışdı devlet tācını ol doyurmış âlemü muhtâcını şehriyâr isfendiyâr'a çün zamân virdi fursat hükmini kıldı revân”There are ten known copies of the work called Ferahnâme: Budapest Copy Kayseri Copy Afyonkarahisar Copy Afyonkarahisar Library Hâfız-ı Kütüb Copy Cambridge Edition Bookseller Raif Yelkenci's Copy Karamanoğlu Copy Isferndiyar Bey Copy Bosnian Copy Germany Copy This study was conducted on the Bosnian copy. This copy, registered under Gazi Hüsrev Library Manuscripts number 250, has dimensions of 255×175 mm and 243 leaves. It is written in naskh script with vowels. There are 11 lines on each page. The study consists of four parts. In the first section, information is given about the work, its copies, and the author of the work. In the second part, sound and spelling features were examined by giving examples from the text. In the third section, information about adverbs and collocations is given. In the fourth chapter, the folio and line numbers of the text written in Arabic letters are given and the folios 1b-45b are read in translation. The meanings of the words are given in the form of footnotes and no separate dictionary work has been done.
Benzer Tezler
- Hatipoğlu Muhammed'in Ferahnâme adlı eserinde sıfatların metinbilim ve anlambilim açısından incelenmesi (Koyunoğlu nüshası)
Analyzing of adjectives in Hatipoglu Muhammed's Ferahnâme in terms of textual and semantic (Koyunoglu copy)
BANU YEŞİLOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİMET KARA KÜTÜKÇÜ
- The effect of servant leadership on knowledge hiding behavior: The mediating role of meaningful work
Hizmetkar liderliğin bilgi saklama davranışına olan etkisi: Anlamlı işin aracılık rolü
MUHAMMED BUĞRAHAN HATİBOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMİH CEYHAN
- Şürünbülali'nin el-Ikdü'l-Ferid isimli risalesinin edisyon kritik ve muhteva incelemesi
Başlık çevirisi yok
SALİH HATİBOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KILIÇ
- M. Yaşar Kandemir hayatı, eserleri ve çocuğun din eğitimi
M. Yaşar Kandemir?s life, and his litrature children of religion education
ÖMER YAHŞİ
- Parabolik çanak toplayıcılar ile sıcak su elde edilmesi
Obtaining hot water with parabolic dish collector
MUHAMMED HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Makine MühendisliğiDicle ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATİLLA GENCER DEVECİOĞLU