Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı yetişkinlerin kanser taramalarına yönelik tutumları, ulusal kanser tarama programlarına katılım durumları ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between attitudes towards cancer screening, participation in national cancer screening programs and health literacy levels of adults registered in a family health center
- Tez No: 898891
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUĞBA AYDIN YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Araştırma, bir aile sağlığı merkezine kayıtlı yetişkinlerin kanser taramalarına yönelik tutumları, Ulusal Kanser Tarama Programlarına katılım durumları ve sağlık okuryazarlık düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla kesitsel tipte yapılmıştır. Aile sağlığı merkezine Kasım 2022-Nisan 2023 tarihlerinde başvuran ve dahil kriterlerine uyan 341 katılımcı araştırmanın örneklemini meydana getirmektedir. Veriler; Kişisel Bilgi Formu, Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği, Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ve Standardize Mini Mental Test (SMMT) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmacı, araştırma verilerini gerekli bilgilendirmeleri yaptıktan sonra onamları alınan katılımcılardan yüz yüze görüşme tekniği ile toplamıştır. Araştırma verileri, SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 25.0 programı kullanılarak analiz edilmiş olup, sayı, yüzde, minimum, maksimum, ortalama, standart sapma değerleri gibi tanımlayıcı istatiksel analizler ile, bağımsız örneklem t testi, Tek yönlü Varyans Analizi, Bonferroni testi, Tamhane's testleri, Pearson korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği ortalama puanı 92,53±15,61 ve TSOY-32 genel ortalama puanı 30,51±8,71 olarak bulunmuştur. Araştırmada katılımcıların meme kanseri taraması için; daha önce kendi kendine meme muayenesi (KKMM) hiç yapmayanların oranı %54,8, daha önce klinik meme muayenesi hiç yaptırmayanların oranı %58,3 olarak saptanmıştır. Araştırmaya katılan bireylerde daha önce mamografi çekimi hiç yaptırmayanların oranı %45,3 olarak bulunmuştur. Serviks kanseri taraması için; daha önce rahim ağzından sürüntü (Pap Smear ve HPV-DNA testi) hiç aldırmayanların oranı %48,2 olarak saptanmıştır. Kolorektal kanser taraması için ise; daha önce gaitada gizli kan testi hiç yaptırmayanların oranı %88,9 ve daha önce kolonoskopi hiç yaptırmayanların oranı ise %92,6 olarak bulunmuştur. Araştırmada Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği ile TSOY-32 arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif yönlü ve zayıf bir ilişki olduğu saptanmıştır (r=0,244; p
Özet (Çeviri)
The study was conducted as a cross-sectional study to determine the relationship between the attitudes of adults registered in a family health center towards cancer screening, their participation in National Cancer Screening Programs, and their health literacy levels. The sample of the study consists of 341 participants who applied to a family health center between November 2022 and April 2023 and met the inclusion criteria. Data were collected using the Personal Information Form, the Attitude Scale Towards Cancer Screening, the Turkey Health Literacy Scale-32 (TSOY-32) and Standardized Mini Mental Test (SMMT). The researcher collected the research data using the face-to-face interview technique from the participants, whose consent was obtained after providing the necessary information. The research data were analyzed using the SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 25.0 program and evaluated using descriptive statistical methods such as number, percentage, minimum, maximum, mean, standard deviation, independent sample t-test, One-way Analysis of Variance (Oneway ANOVA), Bonferroni test, Tamhane's tests, Pearson correlation analysis. The mean score of the Attitude Scale Towards Cancer Screening was found to be 92.53±15.61 and the general mean score of the Turkish Health Literacy Scale-32 was found to be 30.51±8.71. In the study, the rate of participants who had never had a breast self-examination (BSE) for breast cancer screening was determined as 54.8%, and the rate of those who had never had a clinical breast examination was determined as 58.3%. The rate of individuals participating in the study who had never had a mammogram before was found to be 45.3%. The rate of those who had never had a cervical swab (Pap Smear and HPV-DNA test) taken for cervical cancer screening was 48.2%. For colorectal cancer screening, the rate of those who had never had a fecal occult blood test before was 88.9% and the rate of those who had never had a colonoscopy before was 92.6%. In the study, a statistically significant, positive and weak relationship was found between the Attitude Scale Towards Cancer Screening and TSOY-32 (r=0.244; p
Benzer Tezler
- Erişkinlerin deri kanseri ve güneş bilgi düzeyleri ile güneşten korunma davranışlarının değerlendirilmesi
Evaluation of skin cancer and sun knowledge levels and sun protection behaviors of adults
SÜMEYRA ALTUN YEŞİLYURT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ALTUNTAŞ
- Aile sağlığı merkezlerine başvuran yetişkinlerde kolorektal kanser risk faktörleri ve kolorektal kanser taraması farkındalık düzeyleri
Colorectal cancer risk factors and colorectal cancer screening awareness levels in adults applied to fhcs
MUSTAFA SAİT YILDIZ
Doktora
Türkçe
2021
Halk SağlığıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. YALÇIN ÖNDER
- Yetişkinlerde tamamlayıcı ve alternatif tıp inançları ölçeği'nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması
Turkish validity and reliability study of the scale of complementary and alternative medicine beliefs in adults
EDANUR ÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk SağlığıSağlık Bilimleri ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞERİFE ZEHRA ALTUNKÜREK
- Bir aile sağlığı merkezine kayıtlı 65 yaş üstü bireylerde ağız diş sağlığı ile ilgili yaşam kalitesi ve klinik kırılganlık durumlarının belirlenerek aralarındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between oral health-related quality of life and clinical frailty in individuals aged 65 and older registered at a family health center
ALİ BAŞBUĞU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. RAMAZAN VURAL
- Bir aile sağlığı merkezine başvuran 40 yaş üstü yetişkinlerde kardiyovasküler hastalık riski, risk faktörleri bilgi düzeyi ve ilişkili etmenler
Cardiovascular disease risk, risk factors knowledge, and associated factors in adults over 40 who apply to a family health center
ŞULE PINARBAŞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELTEM ÇÖL