Geri Dön

Sağlıkta eşitsizlikler kapsamında gelirin sağlık statüsüne etkisi: Türkiye örneği

The effect of income on health status within the scope of health inequalities: The example of Türkiye

  1. Tez No: 899094
  2. Yazar: GÜLCAN TECİRLİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜLBİYE YAŞAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sağlık Kurumları Yönetimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 163

Özet

Gelirin sağlık statüsü üzerine etkisi araştıran gerek ulusal ve uluslararası kuruluşlar gerek ise akademisyenler tarafından hazırlanmış oldukça geniş bir literatür bulunmaktadır. Ancak bu çalışmaların sonuçları heterojendir. Türkiye'de de gelirin sağlık statüsü üzerine etkisini inceleyen çalışma sayısı yok denecek kadar azdır. Bu çalışmada dinamik panel veri analizi yöntemi kullanılarak Türkiye'de başta gelir olmak üzere bazı ekonomik ve demografik değişkenler ile sağlık yatırımlarının sağlık statüsüne etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Bu kapsamda 2010-2017 yılları arasında 81 il için TÜİK ve Sağlık Bakanlığı verileri kullanılmıştır. Bağımlı değişkenler olarak bebek ölüm hızı (BÖH), 5 yaş altı ölüm hızı (5YÖH) ve doğumda beklenen yaşam süresi (DBYS) açıklayıcı değişkenler olarak ise sağlık yatırımları, demografik değişkenler ve ekonomik değişkenler kullanılmıştır. Analiz sonucunda istatistiksel olarak anlamlı 5 modele ulaşılmıştır. Bu modelleri yorumlayabilmek için gelir ile bağımlı değişkenler arasındaki uzun dönem etkisine bakılmıştır. Bu kapsamda gelir ile BÖH ve 5YAÖH arasında uzun dönem ilişki belirlenmiş ancak DBYS ile istatistiksel olarak anlamlı bir uzun dönem ilişki belirlenememiştir. Uzun dönem ilişki gözönüne alınarak yapılan değerlendirmede Türkiye'de, 2010-2017 yılları arasında, gelirin, sağlık statüsünü pozitif etkilediği görülmüştür. Sağlık yatırımlarının sağlık statüsü üzerinde kısmen etkili olduğu belirlenmiştir. Göç hızı, işsizlik oranı ve istihdam oranınının sağlık statüsü üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Göç hızı ve istihdam oranı, sağlık statüsünü olumlu yönde etkilerken işsizlik oranı sağlık statüsünü negatif şekilde etkilemektedir. Çalışma sonucunda sosyal refah devleti olma yönünde hukuki, ekonomik ve sosyal dönüşümün yapılması, uzun vadeli yapısal reformlarla ülke içerisinde gelir adaletsizliğinin azaltılmasına yönelik politikaların uygulanması, eğitimin kalitesinin artırılması, verilerin doğru şekilde tutulması, yayımlanması ve erişilebilir olması, sağlık sigortası müdahaleleri, katkı payları ve cepten ödemelerin azaltılmasına yönelik müdahalelerin sisteme entegre edilmesi, sağlık eşitsizliklerini izlemek için özel göstergeler geliştirilmesi, sosyal belirleyicilere ilişkin kurumlararası işbirliğinin artırılması önerilmektedir.

Özet (Çeviri)

There is a wide literature prepared by both national and international organizations and academics investigating the effect of income on health status. However, the results of these studies are heterogeneous. In Turkey, there are almost no studies examining the effect of income on health status. In this study, it is aimed to determine the effect of some economic and demographic variables, especially income, and health investments on health status in Turkey by using the dynamic panel data analysis method. In this context, data from TURKSTAT and the Ministry of Health were used for 81 provinces between 2010 and 2017. Infant mortality rate (IMR), under-5 mortality rates and life expectancy at birth (LE), (U5MR) were used as dependent variables, and health investments, demographic variables and economic variables were used as explanatory variables. As a result of the analysis, 5 statistically significant models were reached. In order to interpret these models, the long-run effect between income and dependent variables was examined. In this context, a long-run relationship was determined between income and IMR and U5MR, but a statistically significant long-run relationship could not be determined with LE. In the evaluation made taking into account the long-run relationship, it was seen that income positively affects health status in Turkey between 2010 and 2017. It has been determined that health investments are partially effective on health status. It has been also determined that migration rate, unemployment rate and employment rate are effective on health status. While migration rate and employment rate affect health status positively, unemployment rate affects health status negatively. As a result of the study, legal, economic and social transformation towards becoming a social welfare state, implementation of policies to reduce income inequality within the country with long-term structural reforms, increasing the quality of education, keeping data accurately and accessible, health insurance interventions to reducing co-payments and out-of-pocket payments, developing special indicators to monitor health inequalities, and increasing cooperation between institutions on social determinants is reccomended.

Benzer Tezler

  1. Sağlık turizmi ve sağlık eşitsizlikleri ilişkisi üzerine kuramsal bir çalışma

    The relationship of health tourism and HEALTH inequalitiesA theoretical study on

    TUBA YÜCEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Sağlık Kurumları YönetimiSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Sağlık Turizmi İşletmeciliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YILMAZ DAŞLI

  2. Değişen sosyal güvenlik sistemi ve sağlıkta dönüşüm programı üzerine bir değerlendirme: Ardahan örneği

    On changing social security system and health transformation program: The case of Ardahan

    CAN ELİGÜZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiYıldız Teknik Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ESTER RUBEN

  3. Türkiye'de sağlık hizmetlerinde yaşanan dönüşüm: Eskişehir'de alt gelir grupları üzerine bir inceleme

    Transformation of health care services in Turkey: An analysis on low-income groups in Eskişehir

    EMRE KOL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriAnadolu Üniversitesi

    Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BANU UÇKAN

  4. Crafting sustainable careers: Exploring the interplay between contextual and individual determinants

    Sürdürülebilir kariyerler şekillendirmek: Bağlamsal ve bireysel faktörler arasındaki etkileşimin incelenmesi

    EREN KILIÇ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İşletmeGebze Teknik Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAKAN KİTAPÇI

    PROF. DR. MEHMET ŞAHİN GÖK

  5. The impact of Covid-19 on the integration of the European Union: A comparison with the other crises of Europe

    Covid-19'un Avrupa Birliği entegrasyonuna etkisi: Avrupa'nın diğer krizleriyle karşılaştırma

    ZÜBEYDE ÖZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Siyasal BilimlerTürk-Alman Üniversitesi

    Avrupa ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. WOLFGANG WESSELS