Türkiye'de çevre kirliliğinin belirleyicileri üzerine ampirik bir çalışma (1970-2022)
An empirical study on the determinants of environmental pollution in Türkiye (1970-2022)
- Tez No: 899880
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA DAVARCIOĞLU ÖZAKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Ecological Footprint, ARDL Bound Test, Environmental Pollution, Türkiye
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Bu tez çalışmasının temel amacı, Türkiye'de 1970-2022 dönemi için çevre kirliliğinin belirleyicilerini incelemeyi ve Çevresel Kuznets Eğrisi, Kirlilik Sığınağı ve Kirlilik Hale Hipotezlerinin geçerliliğini sınamaktır. Bu bağlamda, literatürde en çok tartışılan ve çevreyi en çok etkileyen, ekonomik büyüme, enerji tüketimi, sanayileşme, ticari açıklık, doğrudan yabancı yatırım ve kentleşme değişkenlerinin ekolojik ayak izi üzerindeki etkisi Otoregresif Gecikmesi Dağıtılmış (ARDL) Sınır Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada değişkenlerin durağanlığı Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Phillips Perron (PP) birim kök testleri ile sınanmıştır. Durağanlık sonuçlarına göre ARDL sınır testi uygulanmış ve uzun dönem eş bütünleşme ilişkisi bulunmuştur. Değişkenlerin uzun dönem katsayıları da ARDL modeli ile tahmin edilmiştir. Değişkenlerin kısa dönem katsayılarını değerlendirmek için Hata Düzeltme Modeli (HDM) tercih edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, uzun dönemde ekonomik büyüme, enerji tüketimi, sanayileşme, ticari açıklık, doğrudan yabancı yatırımın ekolojik ayak izine etkisinin pozitif, kentleşmenin ise literatürdeki ana akım çalışmaların aksine negatif etkisi bulunmuştur. Bununla birlikte hem uzun dönemde hem de kısa dönemde Türkiye'de Çevresel Kuznets Eğrisi Hipotezinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca Kirlilik Sığınağı Hipotezinin varlığı sadece uzun dönemde doğrulanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Ekolojik Ayak İzi, ARDL Sınır Testi, Çevre Kirliliği, Türkiye
Özet (Çeviri)
The primary aim of this thesis is to examine the determinants of environmental pollution in Turkey for the period 1970-2022 and to test the validity of the Environmental Kuznets Curve, Pollution Haven, and Pollution Halo Hypotheses. In this context, the effects of the most debated and environmentally impactful variables in the literature economic growth, energy consumption, industrialization, trade openness, foreign direct investment, and urbanization on the ecological footprint are analyzed using the Autoregressive Distributed Lag (ARDL) Bound Test. The stationarity of the variables is tested using the Augmented Dickey-Fuller (ADF) and Phillips Perron (PP) unit root tests. Based on the stationarity results, the ARDL bound test is applied, and a long-term cointegration relationship is found. The long-term coefficients of the variables are estimated using the ARDL model. The Error Correction Model (ECM) is used to evaluate the short-term coefficients of the variables. The analysis results indicate that, in the long term, economic growth, energy consumption, industrialization, trade openness, and foreign direct investment positively impact the ecological footprint, while urbanization negatively impacts it, contrary to mainstream studies in the literature. Moreover, the Environmental Kuznets Curve Hypothesis is found to be valid in both the long and short term in Turkey. Additionally, the Pollution Haven Hypothesis is confirmed only in the long term.
Benzer Tezler
- Türkiye'de çevre kirliliğinin belirleyicileri: Eşbütünleşme ve nedensellik analizleri (1980 - 2017)
Determinants of environmental pollution in Turkey: Cointegration and causality analysis (1980 - 2017)
ŞİFA DÜBÜŞ
Doktora
Türkçe
2022
EkonometriKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL DEĞER
- Çevre kirliliği ve makroekonomik belirleyicileri arasındaki ilişkinin panel veri yöntemiyle analizi
Analysis of the relationship between environmentalpollution and macroeconomic determinants with panel data method
SAHARNAZ DAMIROVA
- Çevresel değerlerin yitirilmesine karşı bir araç olarak çevreselci planlama modeli üzerine bir deneme
Başlık çevirisi yok
M.TEOMAN TEKKÖKOĞLU
Doktora
Türkçe
1997
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇUBUK
- Konut projelerinde arz-talep analiz yöntemi (ATAY) uygulaması: İstanbul ilçeleri örneği
Supply-demand analysis method (SDAM) application in residential projects: Case of Istanbul boroughs
GAZALE ÇELENK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN YOMRALIOĞLU
- Gelişen ekonomilerde sanayileşmenin çevre kirliliğine etkisi
The impacts of industrialization on environmental pollution in emerging economies
FATMA SİBEL ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DEMİRAL