Göllüdağ volkanizması (Niğde) jeomorfolojik gelişimi, özellikleri ve saha jeomorfolojisine antropojenik müdahaleler
Göllüdağ volcanism (Niğde) geomorphological development, characteristics and anthropogenic interventions to the field geomorphology
- Tez No: 899933
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERGİN CANPOLAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu çalışma, Kapadokya volkanik provensi içerisinde yer alan Göllüdağ'ı volkanizmasının jeomorfolojik gelişim süreçlerini ve sahaya geçmişten günümüze etki etmiş fiziki ve beşerî tüm etkenleri incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Göllüdağ Niğde ili sınırları içerisindeki Kömürcü köyünde yer alır. Göllüdağ Volkanik Kompleksi dairesel bir şekle sahip olup yaklaşık olarak 90 km2'lik bir alanı kapsamaktadır. Kuvaterner yaşlı riyolitik domlardan oluşmaktadır. Göllüdağ volkanitlerinin merkezi bölümü çoğunlukla tüfler, obsidyenler ve riyolitik bileşimli lav ve perlitik kayaçlardan oluşan bir alan ile çevrelenmiştir. Orta Anadolu Volkanik Sahası içerisinde yer alan Göllüdağ riyolitik kompleksi Neojen' den beri etkindir. Bölgenin en eski birimleri olan Paleozoyik mermerleri ile Üst Kretase yaşlı granitoidler ve ultrabazik kayaçlardır. Neojen yaşlı volkanik kayaçlar daha sonra oluşmuştur. Göllüdağ volkanik kompleksi, Alt Pleyistosen 'den Orta Pleyistosen'e kadar etkinliğini sürdürmüştür. Kaldera öncesinde, kaldera sırasında ve kaldera sonrasında olmak üzere üç ana etkinlik dönemi gösterir. Patlama sonucunda çeşitli volkanik ürünlerle, kaldera ve dom vb. morfolojik şekiller meydana gelmiştir. Günümüzde toprak altında bulunan arkeolojik yerleşme yerlerinde ilkel insanlar tarafından alet olarak kullanılan obsidyenler o dönem hakkında bizlere bilgiler sunmaktadır. Geçmişte medeniyetlere yuva olan Göllüdağ'ın hemen batısında antik kent Tabal Krallığı bulunur. Geç Hitit Devlet'inin devamı niteliğindeki bu Krallık geçmişte çeşitli maden işçiliği, at yetiştiriciliği ile ticarette iyi yere sahipti. Geçmişte obsidyen madenciliği bakımından da önemli bir yere sahipti. Buradan çıkarılan obsidyenler şehirler hatta ülkelere satılıyordu. Göllüdağ kraterinde yer alan göl, mevsimsel olarak kurumakta olup kimi çiftçilerin göl etrafında çıkan bitkileri kullanarak hayvancılık yapmaktadır. Yapılan arazi çalışmaları sonucu Göllüdağ ve çevresinde obsidyen varlığının devam ettiği yerel halk tarafından herhangi bir zarara uğratılmadığı görülmüştür. Halk çevredeki obsidyenlere dokunmadığını dile getirmektedir. Ancak köy dışından gelen turistler ve ham şekilde obsidyen satan kişiler çevredeki obsidyenleri topladığını dile getirmektedir.
Özet (Çeviri)
This study was carried out to examine the geomorphological development processes of Göllüdağ volcanism within the Cappadocia volcanic province and all physical and human factors that have affected the site from past to present. Göllüdağ is located in the Kömürcü village within the borders of Niğde province. Göllüdağ Volcanic Complex has a circular shape, covers an area of approximately 90 km2 and consists of Quaternary aged rhyolitic domes. The central part of Göllüdağ volcanites is surrounded by an area consisting mostly of tuffs, obsidians and rhyolitic composite lavas and perlitic rocks. The Golludag rhyolitic complex within the Central Anatolian Volcanic Field has been active since the Neogene. The oldest units of the region are Paleozoic marbles and Upper Cretaceous aged granitoids and ultrabasic rocks. Neogene aged volcanic rocks were formed later The Golludag volcanic complex was active from the Lower Pleistocene to the Middle Pleistocene. It shows three main activity periods: before caldera, during caldera and after caldera. As a result of the eruption, various volcanic products and morphological forms such as calderas and domes were formed. Today, obsidians used as tools by primitive people in archaeological settlements under the ground provide us with information about that period. Located just west of Göllüdağ, which was home to civilizations in the past, is the ancient city of Tabal Kingdom. This Kingdom, which is the continuation of the Late Hittite State, had a good place in various mining, horse breeding and trade in the past. It also had an important place in obsidian mining in the past. The obsidian mined here was sold to cities and even countries. The lake, located in the Göllüdağ crater, dries up seasonally and some local livestock breeder use the plants growing around the lake to raise livestock. As a result of the field studies, it was observed that the obsidian presence in and around Göllüdağ continues and no damage was caused by the local people. The people state that they do not touch the obsidian in the vicinity. However, tourists coming from outside the village and people who sell obsidian in raw form state that they collect obsidian in the surrounding area.
Benzer Tezler
- Kapadokya volkanik provensi'ne ait Göllüdağ obsidiyenlerin mineralojisi
Mineralogy of Göllüdağ obsidiane in the Cappadocia volvanic province
İBRAHİM BEYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiNiğde ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÇOPUROĞLU
- Göllüdağ-Acıgöl (Kapadokya Volkanik Provensi) bölgesinde yer alan Karnıyarık tepe cüruf konisinin ve Güneydağ tüf halkasının patlama ve yerleşme dinamiklerinin saptanması
Investigation of eruptive and settling dynamics of Karniyarik tepe scoria cone and Güneydağ tuff ring in Göllüdağ-Acigöl sector (Cappadocia Volcanic Province)
ASLIHAN ANÇEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR
- Göllüdağ volkanı (Niğde) briyofit florası
The bryophyte flora of Golludag volcano (Nigde)
MUSTAFA KARAKAŞ
- Orta Anadolu'da demir çağı mimarisinin gelişimi ve kentleşme süreci
The development of the iron age architecture in the Central Anatolia and the process of urbanization
DERYA ŞAHİN
- Türkiye'de Cumhuriyetin ilk yıllarındaki arkeolojik kazılar
The archaeological excavations carried in the early years of Turkish Republic
LATİF GÖKALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
ArkeolojiAhi Evran ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIK ADAK ADIBELLİ