Geri Dön

Bir üniversitede öğrencilerin siber flört istismarına maruziyetlerinin benlik saygısına etkisi ve akıllı telefon bağımlılığının aracı rolü

The effect of students' exposure to cyber dating abuse on self-esteem at a university and the mediating role of smartphone addiction

PDF İndir

  1. Tez No: 900415
  2. Yazar: SENA OKTEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ ODABAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: akıllı telefon bağımlılığı, aracılık, benlik saygısı, üniversite öğrencileri, siber flört istismarı, siber flört şiddeti, cyber dating abuse, cyber dating violence, college students, mediation, smartphone addiction, self-esteem
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 146

Özet

Teknolojik araçların flört ilişkilerinde partnere zarar verme amacıyla kullanılması siber flört istismarının ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Siber flört istismarı, teknoloji aracılığıyla bir flört ilişkisinde partnerini çevrimiçi ortamda aşağılamak, tehdit etmek, taciz etmek, izlemek ve kontrol etmek gibi davranışlarla saldırmak olarak tanımlanmaktadır. Siber flört istismarı, çevrimiçi ortamda faillere, mağdurları uzaktayken bile onlara ulaşmayı ve taciz etme davranışını sürdürmeyi kolaylaştırması nedeniyle çalışılması gereken önemli bir konudur. Ayrıca siber flört istismarının psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddetin bir öncüsü ve risk faktörü olarak gösterilmesinden dolayı üniversite örneklemindeki genç nüfusta bu tür davranışların yaygınlığını ve etkilerini araştırmak oldukça önemlidir. Bu tez çalışmasının amacı, bir üniversitede öğrencilerinin flört istismarının bir şekli olan siber flört istismarına maruziyetin benlik saygısına etkisi ve akıllı telefon bağımlılığının aracı etkisini incelemektir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin siber flört istismarına maruziyetlerinin ve akıllı telefon bağımlılıklarının sosyo-demografik değişkenler ile ilişkisi ele alınmıştır. Araştırma, kesitsel bir çalışma olup, örneklemini 2022-2023 döneminde İstanbul ilindeki bir vakıf üniversitesinin tüm fakülteleri ve yüksekokullarında farklı sınıf kademelerinde lisans ve önlisans düzeyinde öğrenim gören toplam 837 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın yapıldığı kurumun kurumsal iletişimi aracılığı ile öğrencilerin e-postasına Google Forms ile gönderilmiştir. Online olarak doldurulacak olan anket formu için IP kısıtlaması konularak çoklu çözümler engellenmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Siber Flört İstismar Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Veriler SPSS-27 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi AMOS-22 programı kullanılarak uygulanmıştır. Sosyodemografik sorular için frekans dağılım tablosu oluşturulmuştur. Değişkenlerin grup ortalamalarındaki farklılıkları görebilmek için 2 gruplu değişkenlerde Bağımsız Örneklem T-Test, 3 ve daha fazla gruplu değişkenlerde One-Way ANOVA Analizi uygulanmıştır. Parametrik testler için yeterli gözlem sayısı olmadığında 2 gruplu değişkenler için non-parametrik Mann Whitney U analizi, 3 ve daha fazla gruplu değişkenlerde ise non-parametrik Kruskal Wallis-H analizi uygulanmıştır. Ölçme araçlarına doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulanmıştır. Ölçeklerin birbirleri arasındaki ilişkinin yönünü ve gücünü tespit edebilmek için pearson ve spearman korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucu elde edilen bulgular yapısal eşitlik modeli (YEM) ile incelenmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin %52,3'ünün (n=438) kadın, %47,7'sinin (n=399) erkek olduğu saptanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin %60,9'u (n=510) birinci sınıftır. Katılımcıların yarısı %51,3 (n=428) sosyal medyada 6 saatten fazla vakit geçirmektedir. Daha önce hiç flört ilişkisi olmayan öğrenciler katılımcıların %20,1'ini (n=168), halen flört ilişkisi olduğunu belirten öğrenciler örneklemin %37,8'ini (n=316) oluşturmaktadır. Halen flört ilişkisi olan öğrenciler (n=316) araştırmada kullanılan Siber Flört İstismar Ölçeğini doldurmuşlardır. Katılımcıların siber flört istismarına maruziyetleri cinsiyet (25,28±12,587, p=0,00) ve sigara kullanma durumu (25,28±12,58, p=0,04) açısından farklılık gösterirken, sosyal medya kullanım süresi, aile içi şiddete uğrama durumu, anne-baba eğitim düzeyi, kız/erkek kardeş sayısı, alkol ve uyuşturucu madde kullanma durumu ve flört ilişki sürelerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Öğrencilerin, siber flört istismarına maruziyetleri, benlik saygısı düzeyleri ve akıllı telefon bağımlılıkları ile ilişkisinde anlamlı farklılık görülmektedir. Benlik saygısı düzeyleri cinsiyet ile ilişkisi incelenirken anlamlı bir farklılık görülmemesine (18,24±5,71, p=0,92) rağmen akıllı telefon bağımlılığı cinsiyet arasında anlamlı farklılık görülmektedir (30,76±12,780, p=0,00). Flört ilişkisi olan ve olmayan grupların benlik saygısı düzeyleri karşılaştırıldığında, benlik saygısı düzeylerinin flört ilişkisi olanlarda daha yüksek düzeyde görülmüştür (19,05±5,71, p=0,28). Araştırma sonuçlarına göre, akıllı telefon bağımlılığı, siber flört istismarına maruz kalmanın benlik saygısı üzerindeki etkisinde tam aracılık rolüne sahiptir (doğrudan etki> p=0,05). Araştırma modelinde aracı değişken var iken siber flört istismarına maruz kalmak benlik saygısını düşürmektedir. Literatürdeki araştırma bulgularına göre siber flört istismarı bireyin benlik saygısına zarar vermektedir. Ancak bu çalışma literatürdeki bulgulara ek olarak bu etkinin akıllı telefon bağımlılığı aracılığı ile olduğunu göstermektedir. Bu bulgular doğrultusunda, halk sağlığı hemşirelerinin, gençlerin dijital dünyada karşılaştıkları risklerle başa çıkmalarına ve şiddetsiz, sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olma konusunda önemli görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Öncelikle, araştırmanın gerçekleştiği üniversite öğrencilerine siber flört istismarı konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Ardından, siber flört istismarına maruz kalma risklerini azaltmak için akıllı telefonlarla geçirilen süreyi azaltmalarına yardımcı olabilecek çeşitli stratejiler geliştirilmeli ve bu stratejiler üniversite yayın organları aracılığıyla öğrencilere ulaştırılmalıdır. Halk sağlığı hemşireleri, gençlerin siber istismarına maruziyetlerini önleyebilmek için eğitim ve farkındalık programları düzenlemeli, destek ve danışmanlık hizmetleri sunmalı, erken müdahale ve önleme çalışmalarına liderlik etmeli, araştırma ve veri toplama faaliyetlerini yürütmeli, politika ve uygulamalarda etkin rol almalı ve toplumsal bilinçlendirme çalışmalarına odaklanmalıdır.

Özet (Çeviri)

The Effect of Students' Exposure to Cyber Dating Abuse on Self-Esteem at a University and the Mediating Role of Smartphone Addiction The use of technological tools to harm the partner in dating relationships leads to the emergence of cyber dating abuse. Cyber dating abuse is defined as attacking a partner in a dating relationship online through technology, such as humiliating, threatening, harassing, monitoring and controlling. Cyber dating abuse is an important issue to study as it makes it easier for perpetrators online to reach their victims and continue harassing behavior even when they are far away. In addition, since cyber dating abuse has been shown as a precursor and risk factor of psychological, physical and sexual violence, it is very important to investigate the prevalence and effects of such behaviors in the young population in the university sample. The purpose of this thesis study is to examine the effect of exposure to cyber dating abuse, a form of dating abuse, on the self-esteem of students at a university and the mediating effect of smartphone addiction. The study also examined the relationship between students' exposure to cyber dating abuse and smartphone addictions and socio-demographic variables. The research is a cross-sectional study and its sample consists of a total of 837 students studying at undergraduate and associate degree levels at different grade levels in all faculties and colleges of a foundation university in Istanbul in the 2022-2023 period. It was sent to the students' e-mail via Google Forms through the corporate communication of the institution where the research was conducted. Multiple solutions were prevented by placing an IP restriction for the survey form to be filled out online. Personal Information Form, Cyber Dating Abuse Scale, Rosenberg Self-Esteem Scale and Smartphone Addiction Scale were used as data collection tools in the study. Data were analyzed using the SPSS-27 program. Confirmatory factor analysis was applied using the AMOS-22 program. A frequency distribution table was created for sociodemographic questions. In order to see the differences in the group averages of the variables, Independent Sample T-Test was applied to variables with 2 groups, and One-Way ANOVA Analysis was applied to variables with 3 or more groups. When there were not enough observations for parametric tests, non-parametric Mann Whitney U analysis was applied for variables with 2 groups, and non-parametric Kruskal Wallis-H analysis was applied for variables with 3 or more groups. Confirmatory factor analysis (CFA) was applied to the measurement tools. Pearson and Spearman correlation analysis was applied to determine the direction and strength of the relationship between the scales. The findings obtained as a result of the research were examined with structural equation model (SEM). It was determined that 52.3% (n=438) of the students participating in the research were female and 47.7% (n=399) were male. 60.9% (n=510) of the students participating in the research are first graders. Half of the participants, 51.3% (n=428), spend more than 6 hours on social media. Students who have never had a dating relationship before constitute 20.1% (n=168) of the participants, and students who state that they are currently in a dating relationship constitute 37.8% (n=316) of the sample. Students (n=316) who are currently in a dating relationship filled out the Cyber Dating Abuse Scale used in the research. While the participants' exposure to cyber dating abuse varies in terms of gender (25.28±12.587, p=0.00) and smoking status (25.28±12.58, p=0.04), duration of social media use increases the risk of domestic violence. It does not show any significant difference according to the number of visits, parental education level, number of sisters/brothers, alcohol and drug use, and dating relationship duration. There is a significant difference in the relationship between students' exposure to cyber dating abuse, their self-esteem levels and smartphone addiction. Although there is no significant difference when examining the relationship between self-esteem levels and gender (18.24±5.71, p=0.92), there is a significant difference between smartphone addiction and gender (30.76±12.780, p=0.00). When the self-esteem levels of groups with and without dating relationships were compared, self-esteem levels were found to be higher in those with dating relationships (19.05±5.71, p=0.28). According to the research results, smartphone addiction has a full mediating role in the effect of exposure to cyber dating abuse on self-esteem (direct effect> p = 0.05). While there is a mediating variable in the research model, exposure to cyber dating abuse reduces self-esteem. According to research findings in the literature, cyber dating abuse damages an individual's self-esteem. However, this study, in addition to the findings in the literature, shows that this effect is mediated by smartphone addiction. In line with these findings, public health nurses have important duties and responsibilities in helping young people cope with the risks they face in the digital world and live a healthy life without violence. First of all, awareness raising studies should be conducted on cyber dating abuse among university students where the research took place. Then, in order to reduce the risk of exposure to cyber dating abuse, various strategies should be developed to help students reduce the time spent on smartphones and these strategies should be delivered to students through university media. In order to prevent young people from being exposed to cyber abuse, public health nurses should organize training and awareness programs, provide support and consultancy services, lead early intervention and prevention studies, carry out research and data collection activities, take an active role in policies and practices, and focus on social awareness studies.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    853478

    Hemşirelik öğrencilerinde siber flört şiddeti, anksiyete ve depresyon ilişkisi

    Relationship between cyber date violence, anxiety and depression in nursing students

    ŞERİFE ÜLLİĞİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HemşirelikMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA AKPINAR

  2. Tez No

    563109

    Sosyal hizmet eğitim ve mesleğine dair akademisyenler, sosyal çalışmacılar, öğrenciler ve mezunların görüş ve önerilerinin incelenmesi

    Social work education and the profession's future academics, social researchers, students and an examination of the opinions and proposals of graduates

    SİBEL UYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimÜsküdar Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN TAYLAN

  3. Tez No

    290745

    13-18 yaşlar arası aktif spor yapan ve yapmayan görme engelli öğrencilerin kendini kabul düzeylerinin karşılaştırılması

    The comparison of self-acceptance level of visually impaired students some do active sports and some doesn?t between the ages of 13-18

    GÜL TERZİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SİBEL SUVEREN

  4. Tez No

    600037

    Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarındaki konuşma etkinliklerinin göreve dayalı dil öğretimine göre incelenmesi

    Analyse of speaking activities in textbooks used in teaching Turkish as a foreign language according to task based language teaching

    ZEYNEP REBAHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SİBEL TURHAN TUNA

  5. Tez No

    721610

    Üniversite ağlarında siber güvenliğe etkieden faktörler

    Başlık çevirisi yok

    FERAT ÖNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolUluslararası Kıbrıs Üniversitesi

    DOÇ. DR. AHMET ADALIER

Geri Dön