Hominidlerde evrimsel süreçte dil ve beyin gelişimi
Language and brain development in Hominids during the evolutionary process
- Tez No: 900435
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR GÖZLÜK KIRMIZIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Antropoloji, Anthropology
- Anahtar Kelimeler: Paleoantropoloji, hominid, beyin gelişimi, dil gelişimi, paleonöroloji, Paleoanthropology, hominid, brain development, language development, paleoneurology
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Antropoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Bu tez çalışması, hominidlerin evrimsel süreçte beyin yapısındaki değişiklikler ile dil yeteneğinin gelişimi arasındaki ilişkiyi incelemektedir. İnsan evriminde dilin ortaya çıkışı, sadece bir iletişim aracı olarak değil, aynı zamanda bilişsel süreçlerin ve sosyal yapının evriminde merkezi bir rol oynamıştır. Bu süreç, beynin nöroanatomik yapısındaki değişikliklerle yakından ilişkilidir ve bu iki unsur insanın evrimsel başarısının temel taşlarını oluşturur. Homo habilis ve Homo erectus gibi erken hominid türlerinde beyin hacminin artışı ve kortikal yapının karmaşıklaşması, dilin evrimi için biyolojik bir zemin hazırlamıştır. Özellikle frontal korteksin ve limbik sistemin gelişimi, hem dilin bilişsel temellerini hem de sosyal işlevlerini desteklemiştir (Dunbar1996; Lieberman 2002). Beynin bu bölgelerinde meydana gelen nöroanatomik değişiklikler, dil yeteneğinin sadece biyolojik bir adaptasyon olarak değil, aynı zamanda sosyal organizasyonların ve kültürel aktarımın da bir aracı olarak nasıl evrildiğini ortaya koymaktadır. Modern insanın beyin yapısında gözlemlenen genişleme ve artan nöronal bağlantılar, dilin çok yönlü işlevlerini desteklemiş ve bu insan türünün bilişsel üstünlüğünü pekiştirmiştir. Özellikle Broca ve Wernicke alanları gibi dil işleme ile ilgili beyin bölgeleri, dilin evrimsel süreçte nasıl karmaşıklaştığını ve bu karmaşıklığın insan kültürünün ve sosyal yaşamının gelişiminde nasıl bir rol oynadığını göstermektedir (Rilling 2006; Deacon 1997). Bu çalışmada hominidlerde evrimsel süreç içerisinde beyin ve dil gelişimi, paleoantropolojik ve nörobilimsel çalışmaların incelenmesi ve derlenmesiyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Beynin anatomik yapısı, çalışma sistemi, evrimsel süreçte nasıl değişim ve gelişim geçirdiği, dilin ortaya çıkışı, evrimleşerek işlevselliğinin günümüz modern insanının kullanmış olduğu dil boyutuna nasıl geldiği, beyin ve dil gelişiminin oluşturduğu fizyolojik, kültürel, sosyal yaşam içerisindeki değişimler analiz edilmiştir. Sonuç olarak, dil ve beyin evriminin birbirini besleyen süreçler olduğu, bu süreçlerin insanın bilişsel yeteneklerinin ve sosyal organizasyonlarının gelişiminde kritik bir rol oynadığı gösterilmektedir. Bu bulgular insan evriminin karmaşık doğasını anlamada, dil ve beyin yapısının evrimsel önemini ortaya koymakta oldukça önemlidir..
Özet (Çeviri)
This thesis examines the relationship between changes in brain structure and the development of language ability in the evolutionary process of hominids. The emergence of language in human evolution has played a central role not only as a means of communication, but also in the evolution of cognitive processes and social structure. This process is closely related to changes in the neuroanatomical structure of the brain, and these two elements constitute the cornerstones of human evolutionary success. In early hominid species such as Homo habilis and Homo erectus, the increase in brain volume and the complexity of the cortical structure prepared a biological basis for the evolution of language. In particular, the development of the frontal cortex and limbic system supported both the cognitive basis of language and its social functions (Dunbar1996; Lieberman 2002). The neuroanatomical changes that occurred in these regions of the brain reveal how language ability evolved not only as a biological adaptation, but also as a means of social organization and cultural transmission. The expansion and increased neuronal connections observed in the brain structure of modern humans have supported the multifaceted functions of language and reinforced the cognitive superiority of this human species. Brain regions related to language processing, especially Broca and Wernicke's areas, show how language has become more complex in the evolutionary process and how this complexity has played a role in the development of human culture and social life (Rilling 2006; Deacon 1997). In this study, the development of brain and language in hominids over the evolutionary process has been attempted to be revealed by examining and compiling paleoanthropological and neuroscientific studies. The anatomical structure of the brain, its working system, how it has changed and developed over the evolutionary process, the emergence of language, how its functionality evolved and developed to the language dimension used by modern humans today, and the changes in physiological, cultural and social life created by brain and language development have been analyzed. As a result, it is shown that language and brain evolution are processes that feed each other, and that these processes play a critical role in the development of human cognitive abilities and social organizations. These findings are very important in understanding the complex nature of human evolution and revealing the evolutionary importance of language and brain structure.
Benzer Tezler
- Yaşayan hominoidlerde türleşme dinamikleri: Afrika ve Asya örnekleri
Speciation dynamics in extant hominoids: African and Asian samples
DİLEK EYLÜL DİZDAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BERNA ALPAGUT
- Hominidlerde sese dayalı iletişim sisteminin evrimi
Evolution of the vocal communication systems among hominids
GÜVEN MENGÜ
- Antropolojik bakış açısıyla zoofarmakognozi, geleneksel halk tıbbı ve primitif tıp ilişkisi
Zoopharmacognosy, folk medicine, primitive medicine in anthropological perspective
MEHTİ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
AntropolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA KARAÖZ ARIHAN
- Anadolu coğrafyası bağlamında prehistorya mimarlığı ve mimarlıkta ritüelin yeri
Prehistoric architecture in th context of Anatolian geography and place of ritual in architecture
ERGÜN ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Arel ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLFERAH ÇORAPÇIOĞLU
- Testis transcriptome evolution among hominids
Hominidler arası testis transkriptom evrimi
EKİN SAĞLICAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
BiyoistatistikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SOMEL