Akdeniz Bölgesi kuraklık değerlendirmesi
Drought assessment in the Mediterranean Region of Türkiye
- Tez No: 900448
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RIFAT TÜR, DOÇ. DR. ALİ DANANDEH MEHR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi (Türkiye) için meteorolojik kuraklık, yenilikçi trend analizi (YTA) ve bulanık c-ortalamalar (FCM, Fuzzy C-Means) kümeleme yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Bu amaçla öncelikle çalışma bölgesinde bulunan 35 meteoroloji istasyonu uzun dönem yağış verileri kullanılarak FCM kümeleme yöntemi ile çalışma alanı bölgelere ayrılmış ve standart yağış indeksi (SPI, Standardized Precipitation Index) değerleri 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçeğinde (SPI-3, SPI-6, SPI-12) hesaplanmıştır. Her istasyon ve kümede orta dereceli kuraklık, şiddetli kuraklık, aşırı kuraklık olayları ve kuraklıkların şiddetleri ve süreleri belirlenmiştir. SPI değerlerindeki mekana ve zamana bağlı değişiklikler, çalışma alanında tüm mevsimlerde çoğunlukla orta dereceli kuraklığın yaşandığını, aynı zamanda çalışma dönemi boyunca önemli sayıda şiddetli ve aşırı kuraklıkların da olduğunu göstermiştir. SPI-3 değerleri incelendiğinde Senirkent istasyonunda, SPI-6 ve SPI-12 değerleri dikkate alındığında ise Dörtyol istasyonunda en fazla sayıda kuraklık olayları yaşanmıştır. Tüm istasyonlar için standartlaştırılmış keşif kuraklık indeksi (RDIst, Reconnaissance Drought Index) değerleri 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçeklerinde (RDIst-3, RDIst-6, RDIst-12) hesaplanmıştır. İki indisin zaman serileri kümeler için karşılaştırmalı olarak sunulmuştur. FCM yöntemi ile çalışma alanının batı kıyı bölgesi, doğu bölgesindeki nispeten alçak rakımlar ve yıllık en az yağış alan kuzey bölgesinin yüksek rakımları olmak üzere üç kümede incelenebileceği ortaya konmuştur. Uzun süren orta dereceli, şiddetli ve aşırı kuraklıkların tümü batı kıyı kümesinde gözlemlenmiştir. SPI ile RDIst trend analizi değerlendirildiğinde genellikle birbiriyle uyumlu sonuçlar vermiştir. Tüm kümeler için yenilikçi trend analizi ile orta dereceli, şiddetli ve aşırı kuraklık sayılarının 1995'ten bu yana çoğunlukla arttığı gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Fuzzy c-means (FCM) and innovative trend analysis (YTA, Innovative Trend Analysis) were used to investigate the meteorological drought across the Mediterranean Region of Türkiye. To this aim, the study area was clustered and the standardized precipitation index (SPI) at 3, 6, and 12 month (SPI-3, SPI-6, and SPI-12) accumulation periods were calculated using long-term observed precipitation data between 1970 and 2021 from 35 meteorological stations spread over the study area. The severity and duration of the extreme drought (AK), severe drought (SK), and moderate drought (OK) occurrences were tracked at each cluster and each station. The spatiotemporal changes in SPI indicated that OK events predominated in all seasons, however the study area has had a large number of SK and AK occurrences over the study period. SPI-3 data of Senirkent station; SPI-6 and SPI-12 data of Dörtyol station show that these stations have seen the highest number of drought occurrences. Moreover, reconnaissance drought index (RDIst,) at 3, 6, and 12 month accumulation periods were calculated for each station. The Mediterranean Region of Türkiye can be studied in three clusters: the high elevations in the north that receive the least amount of yearly precipitation, the eastern region at relatively low altitudes, and the western coastline region, according to the fuzzy cluster analysis. The western coastal cluster was exposed to prolonged OK, SK, and AK events compared to other clusters. Since 1995, there have been more OK, SK, and AK events, according to the YTA at all clusters. Considering SPI and RDIst results, compatible results are obtained.
Benzer Tezler
- Akdeniz Bölgesi havzalarının kuraklık analizi ve trend değerlendirmesi
Drought analysis and trend evaluation of the basins of the Mediterranean Region
BÜŞRA AÇIKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İnşaat MühendisliğiSakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET IYAD CEYHUNLU
- Climate change induced water scarcity risk mapping: Coupling of multi criteria decision analysis with analytic hierarchy process methods
İklim değişikliğinden kaynaklanan su kıtlığı risk haritalaması: Çok kriterli karar analizinin analitik hiyerarşi süreç yöntemleriyle birleştirilmesi
SENA ÖDENSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Çevre MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAŞAK GÜVEN
- Doğu Akdeniz iklim haritalarının jeoistatistiksel yöntemle oluşturulması ve hidroklimatolojik eğilim değerlendirmesi
Generation of the Eastern Mediterranean climate maps by geostatistical method and assessment of hydroclimatological trends
AHMET OSMAN ALCAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiÇukurova Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP YURTAL
- Evaluation of grid based precipitation products over the Mediterranean region in Turkey
Grid tabanlı yağış ürünlerinin Türkiye'de Akdeniz bölgesi için değerlendirilmesi
ENES HİŞAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN ZAFER ŞEKER
DOÇ. DR. ALI DANANDEH MEHR
- Future changes in hourly extreme precipitation, return levels, and non-stationary impacts in Türkiye
Türkı̇ye'de saatlı̇k aşırı yağışlarda gelecektekı̇ değı̇şı̇mler, tekerrür miktarı ve durağan olmayan etkı̇ler
KUTAY DÖNMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YURDANUR ÜNAL