Günümüz Türk müziği beste ve icralarında diyalojik prozodi tasavvuru
The conception of dialogic prosody in contemporary Turkish music compositions and performances
- Tez No: 900740
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÇAKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Müzik, Religion, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu tez, günümüz Türk müziğine dair yapılan mevcut prozodi çalışmalarının dışında yeni bir prozodi tasavvuru oluşturmayı araştırmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 1920'li yıllardan itibaren 20. yüzyıl Batılılaşma faaliyetlerinin bir sonucu olarak gündeme getirilen prozodi konusunda yazılmış güfte merkezli eserlerin veya akademik çalışmaların sınırlı bir bakış açısını yansıttığı ve bazı yetersizliklere neden olduğu tespit edilmiştir. Prozodi teorilerinin kural kavramına bakış açısından kaynaklandığı tahmin edilen sorunların çözümüne yönelik olarak bu çalışmada kural bilincine dair geliştirilen yeni bir perspektif doğrultusunda bir yol takip edilmiştir. Bu bağlamda tezin amacı; birbirine indirgenemeyen söz ve müziğin buluşması noktasında prozodiyi, farklı bir kural bilinci ekseninde diyalojik bir yapıya dönüştürmenin imkanını araştırmak ve bunda takip edilebilecek yöntemi belirlemektir. Diyalojik bir prozodi tasavvurunun mümkün olabilmesi için bir müzik eserinin; telaffuz, semantik (anlam), imge, ritim ve dinleyici unsurlarının hep birlikte dahil olduğu bir müzikal diyalog olarak tanımlanıp bu çok katmanlı yapının göz önünde bulundurularak bir değerlendirme yapılması gerektiğine kanaat getirilmiştir. Telaffuz konusunda, müzik icralarında bugünkü doğal telaffuz biçiminin dikkate alınması ve telaffuz biçiminin, icra esnasında eserin anlamını geride bırakacak derecede öne çıkmaması vurgulanırken semantik konusunda, diyalojik prozodi tasavvurunun, alternatif anlam dünyalarının inşa edilme tarzı olduğu tespit edilmiştir. İmge konusunda, müzik teorilerindeki prozodi şemsiyesinin, müzik eserine ifade zenginliği sağlayabilecek görsel tasvirleri de içine alacak şekilde geniş tutulması gerektiği belirlenmiş, diğer bir konu olan ritmin ise müzik unsurları arasındaki diyaloğa kendi karakterince katılım sağlayan prozodik bir unsur olduğu ifade edilmiştir. Son olarak belirli dinleyici tiplerinin, müziği alımlama biçimlerinin farklılığı yönünden müziğe verdikleri tepki ve bu dinleyici tepkilerinin müziğin dönüşümünde nasıl bir rol oynadıkları konusu tartışılmıştır. Bu bağlamda bir prozodi teorisinin, müziğin çok farklı şekillerde tecrübe edilebilmesi nedeniyle bir tür demokratik çoğulcu bir yaklaşımı temsil etmesi gerektiğine işaret edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis investigates the creation of a new concept of prosody outside of the existing prosody studies on contemporary Turkish music. It has been determined that the fact that the works or academic studies written in the field of prosody, which has been brought to the agenda as a result of the twentieth-century Westernization activities in Turkey since the 1920s, are generally lyrics-centered reflects a limited perspective and causes some inadequacies. It is assumed that these problems stem from the main idea underlying the rules put forward in prosody theories. Therefore, the aim of this study is to develop a new perspective on rule consciousness and to follow a path in line with this perspective. In this context, the objective of the thesis is to explore the possibility of transforming prosody into a dialogic structure on the axis of a different rule consciousness at the intersection of words and music, which cannot be reduced to each other, and to determine the method that can be followed in this regard. For a dialogic prosody conception to be possible, it has been concluded that a musical piece should be defined as a musical dialogue that includes elements of pronunciation, semantics (meaning), imagery, rhythm, and audience altogether and an evaluation should be made by considering this multi-layered structure. Regarding pronunciation, it has been emphasized that the current natural pronunciation form should be taken into account in music performances and that the pronunciation form should not be so prominent that the meaning of the piece is left behind during the performance. On semantics, it has been determined that the dialogic prosodic conception is a way of constructing alternative worlds of meaning. Considering imagery, it has been indicated that the prosody umbrella should be broadened to include visual depictions that can provide expressive richness to the musical piece. It has been stated that rhythm is a prosodic element that participates in the dialogue among musical elements with its character. In conclusion, the reactions given to music by certain types of listeners, in terms of their differentiated modes of reception and how these listener reactions play a role in the transformation of music have been discussed. In that sense, it has been pointed out that music represents a sort of democratic pluralist approach, allowing it to be experienced in many diverse ways.
Benzer Tezler
- Şerif Muhiddin Targan'ın 'Kapris I' ve 'Koşan Çocuk' adlı eserlerinin incelenmesi
Investigation of Şerif Muhiddin Targan's 'Capris I' and 'Running Child'
ŞEFİK DALYAN
- 20. yüzyılda klasik Türk müziği enstrümanları ve icracıları hakkında genel bir değerlendirme
A General analysis of twentieth century classical Turkish music, instruments and performens
NEVA ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. İHSAN ÖZGEN
- Türk Musikisi meşk geleneğinde bir icra; Hafız Sami
Hafiz Sami,a performer in the meşk tradition of Turkish Music
SAMİ DURAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
PROF. DR. SONGÜL KARAHASANOĞLU
- Klâsik Türk mûsıkîsi'nde ağırsemâi formunun tahlili ve tasnifi
The analysis and classification of ağirsemâi form in classical Turkish music
ERAY CİNPİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzikAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDA TÜRKEL OTER
- Türk müzik geleneğinde toplu icra ve yönetim
The ensemble of traditional performance and conducting in Turkish music
BESTE ESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MüzikSakarya ÜniversitesiFolklor ve Müzikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. F. ADİLE BAŞER