II. Abdülhamid döneminde Söke kazasında eğitim (1876-1908)
Education in Söke district during the period of Abdulhamid II (1876-1908)
- Tez No: 900856
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİRAY ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Söke, medrese, mektep, rüşdiye, ibtidaiye, Müslüman/Türk, Rum, Ermeni, Söke, madrasa, school, secondary school, modern public primary school, Muslim/Turkish, Greek, Armenian
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Osmanlı Devleti 19. yüzyılda modernleşme kapsamında askeri, idari, iktisadi ve toplumsal alanlarda olduğu gibi eğitim alanında da önemli düzenlemeler yaptı. II. Mahmut Dönemi'nden itibaren başlayan modern eğitim süreci Tanzimat Döneminde hızlandı. İlki 1847 yılında İstanbul'da açılan erkek rüşdiye mektepleri 1850'li yıllardan itibaren taşrada da açılmaya başlandı. 1859 yılında ilk kız rüşdiye mektebi de İstanbul'da hizmete girdi. Tanzimat Dönemi'nde sıbyan mekteplerini ıslah etmeye yönelik teşebbüsler yapılmakla birlikte beklenen olumlu sonuç alınamadı. 1846 yılından itibaren maarif merkez teşkilatında da önemli kurumsal ve hukuki düzenlemeler yapıldı. Modern mekteplerin idare ve teftişi için 1857 yılında Maarif Nezareti kuruldu. Diğer taraftan geleneksel eğitim kurumlarını oluşturan sıbyan mektepleri ile medreseler varlığını korudu. 1 Eylül 1869 tarihinde Maarif Nizamnamesi yayınlanarak modern eğitim kurumları esaslı şekilde düzenlendi. 19. yüzyılda gayrimüslimler ile yabancılar da mektepler açtılar. Modern eğitim kurumları kaza merkezlerinde ağırlıklı olarak II. Abdülhamit Dönemi'nde açılmaya başlandı. II. Abdülhamid Döneminde Söke kazasında eğitimi ele alan müstakil araştırma bulunmaması gerçeğini dikkate alan çalışma söz konusu mevcut boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Arşiv belgeleri, salnameler ve gazeteler başta olmak üzere birincil kaynakların kullanıldığı çalışmada Söke kazasında açılan veya varlığını sürdüren modern ve geleneksel eğitim kurumları ele alınmıştır. Arşiv belgeleri, salnameler, gazeteler ve literatür temelinde II. Abdülhamit Dönemi'nde Söke kazasında açılan kız ve erkek ibtidai ve rüşdiye mektepleri ile varlığını koruyan medreseler ağırlıklı olarak kurumsal temelde ele alınmıştır. Ermeni ve Rumlara ait ibtidai mektepleri de çalışmaya dâhil edilmiştir. Neticede Söke kasabasında üç erkek, bir kız ibtidai mektebi, 1881 yılında bir erkek rüşdiye mektebi, altı Rum, bir Ermeni mektebi açıldığı, geleneksel eğitim kurumları kapsamında dört medrese ve bir kütüphanenin hizmet verdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Within the extent of modernization in the 19th century, the Ottoman Empire made important arrangements in the field of education as well as in military, administrative, economic, and social fields. The modern education process, which had begun during the reign of Mahmut II, accelerated during the Tanzimat Period. The first boys' secondary schools, which opened in Istanbul in 1847, began to be opened in the provinces in the 1850s. In 1859, the first girls' secondary school was opened in Istanbul. During the Tanzimat Period, attempts were made to reform the primary schools (sibyan mektepleri), but the expected positive results were not obtained. As of 1846, important institutional and legal arrangements were made in the central organization of education. The Ministry of Education was established in 1857 to administer and inspect modern schools. On the other hand, primary schools (sibyan mektepleri) and madrassas, which constitute traditional educational institutions, preserved their existence. By publishing the Education Regulation on September 1, 1869, modern educational institutions were thoroughly regulated. In the 19th century, non-Muslims and foreigners also opened schools. Modern educational institutions began to be opened mainly in the district centers during the reign of Abdülhamit II. A study that addresses the lack of independent research on education in Söke during the reign of Abdulhamid II aims to fill this existing gap. In the study, which used primary sources, especially archive documents, salnames and newspapers, modern and traditional educational institutions that were opened or still exist in Söke were discussed. Based on archival documents, salnames, newspapers, and literature, the study focuses mainly on the institutional basis of the girls' and boys' primary and secondary schools and the madrasahs opened in Söke during the reign of Abdülhamid II. Armenian and Greek primary schools were also included in the study. As a result, in the district of Soke, three boys, one girl primary school (ibtidai metebi), it has been seen that a male secondary school, six Greek and one Armenian schools were opened in 1881, four madrasas and a library provided services within the scope of traditional educational institutions.
Benzer Tezler
- Sicill-i Ahval Defterlerine göre Sökeli devlet adamları
According to Sicill-i Ahval Defters statesmen from Söke
MAŞİDE KAFALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAMDİ DOĞAN
- Askeri ve siyasi yönleriyle Kâzım Özalp
Military and political aspects of Kâzim Özalp
AHMET KIZILIRMAK
Doktora
Türkçe
2012
BiyografiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ACUN
- II. Abdülhamid döneminde hilafet meselesini tartışan iki risale
The Discussion of two booklets about khilaphate issues during the time of Abdulhamid II
AHMET MİSBAH DEMİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
TarihMarmara ÜniversitesiSiyasi Tarih ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. İSMAİL KARA
- II. Abdülhamid döneminde demiryolları (Hicaz ve Bağdat demiryolları)
Railways in II. Abdulhamid period (Hijaz and Bagdat railways)
DUHA ABDALHAMED
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KARAKÖSE
- II. Abdülhamid Döneminde İstanbul'da yapılan hastaneler
Hospitals in Istanbul during Abdülhamid II Period
HİLAL ERŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜŞFİKA GÜL AKDENİZ